Βαγγέλης Προβιάς: Θέλω να αξιοποιήσω τις γνώσεις και τις προσδοκίες μου προς όφελος της Αθήνας
Συγγραφέας, κειμενογράφος, εισηγητής σεμιναρίων δημιουργικής γραφής, ο Βαγγέλης Προβιάς για όσους τον ξέρουμε είναι «περίπτωση». Παιδί με εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και θαυμαστή προσωπική διαδρομή, χιούμορ, ευαισθησίες, γνώσεις, κατεβαίνει υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στον συνδυασμό του Κώστα Μπακογιάννη «Αθήνα Ψηλά». Μια συνέντευξη μαζί του δεν είναι μια τυπική συζήτηση. Είναι μια βουτιά στα βαθιά μιας καλλιεργημένης ψυχής. Γι’ αυτό και έχει πάρα πολλά να δώσει στην πραγματική, καθημερινή ζωή των πολιτών της Αθήνας.
– Τι οδήγησε εσένα, έναν συγγραφέα, να κατέβει υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στο Δήμο της Αθήνας;
Η πρόσκληση – πρόκληση του δήμαρχου, Κώστα Μπακογιάννη, που την είδα ως μια σπουδαία ευκαιρία να αξιοποιήσω την προσωπικότητα, τις γνώσεις, την εμπειρία, την διαδρομή μου αλλά και τις προσδοκίες μου από την ίδια την ζωή μου, προς όφελος της πόλης μας.
Προφανώς θέλω να ζω σε μια γειτονιά φροντισμένη, θέλω η πόλη μου να είναι ένας ανθισμένος κήπος με διαφορετικά λουλούδια, θέλω ο κάτοικος και ο επισκέπτης της Αθήνας να αισθάνεται ευπρόσδεκτος και να νιώθει ψυχικά καλά, ανεξάρτητα από θρησκεία, φύλο, πεποιθήσεις. Ακόμα, θέλω η Αθήνα να είναι πόλη συνδεδεμένη με το βιβλίο, με κάθε δυνατό τρόπο. Όταν λοιπόν τα θέλεις αυτά και σου απευθύνεται μια πρόσκληση να συνεισφέρεις, είναι αυτονόητο ότι θα πεις ένα μεγάλο ναι!
– Γιατί με τον συνδυασμό του νυν Δημάρχου, Κώστα Μπακογιάννη;
Ζω στην καρδιά της Αθήνας. Το σπίτι μου είναι ανάμεσα στην Πλατεία Μεσολογγίου και το Άλσος Παγκρατίου. Είναι πολύ περιποιημένα, καθαρά, φωτισμένα, με παιδικές χαρές… Η συντήρησή τους, προκάλεσε μια μεταμόρφωση όλης της γειτονιάς μας, αφού λειτούργησαν ως χώροι ενίσχυσης της αίσθησης της κοινότητας. Φτιάχνονται παρέες και δημιουργούνται όμορφες αναμνήσεις στα παγκάκια τους!
Επιπλέον, στην περίπτωση μου το Άλσος με βοήθησε να ελέγξω το ζάχαρό μου. Είχα έναν χώρο να κάνω το περπάτημα που ήταν απαραίτητο… όταν διαπίστωσα πόσο σημαντική επίδραση μπορεί να έχει στην καθημερινότητα, και την δική μου αλλά και των γειτόνων μου, το έργο της δημοτικής αρχής, η πρόσκληση ήταν όχι απλώς ενδιαφέρουσα αλλά και τιμητική.
– Ζεις στην Αθήνα, την περπατάς… τι σε ενθουσιάζει και τι σού την σπάει;
Με ενθουσιάζει η πολυφωνία της, η ποικιλομορφία της, οι μικρές γειτονιές – γωνίες της, η παραμυθένια όψη της τα Χριστούγεννα αλλά και η σχεδόν εξωπραγματική τον Δεκαπενταύγουστο. Με ενθουσιάζει φυσικά η πληθώρα ιστοριών που περιέχει – με ήρωες τόσο τους αυθεντικούς Αθηναίους, όσο και τους ανθρώπους που την διάλεξαν ως πατρίδα, ως τόπο ζωής. Φυσικά, με ενθουσιάζει ο κοσμοπολιτισμός των κατοίκων της, αλλά και η αντοχή τους.
Μου την σπάει που είναι γεμάτη αυτοκίνητα, που δεν έχει παντού δημοτικές βιβλιοθήκες, στελεχωμένες και ενημερωμένες, και που είναι δύσκολη για όσους έχουν κινητικά ή ψυχικά προβλήματα, ή που απλώς είναι πιο ευαίσθητοι. Μου την σπάει επίσης που την διακρίνει ένας κυνισμός, τόσο σε σχέση με τις διαδικασίες της αυτοδιοίκησης, όσο και σε σχέση με την ίδια τη φύση της. Πέρα από αυτόν τον κυνισμό, η αλήθεια είναι πως υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να προσφέρουν σε κάθε πόλη, καθώς και ότι ζούμε σε έναν τόπο που όλη η υφήλιος ονειρεύεται να επισκεφτεί.
– Στη διάρκεια της προεκλογικής σου κινητικότητας, τι διαπίστωσες ότι πρωτίστως ζητούν οι κάτοικοι από τη δημοτική τους αρχή; Καθαριότητα; Ασφάλεια; Υποδομές;
Οι προσδοκίες, τα αιτήματα και οι ανάγκες των ανθρώπων διαφέρουν όσο και οι προσωπικότητές τους. Όσα καταγράφω στις συζητήσεις που έχω κάνει μου φέρνουν στο μυαλό την πυραμίδα των ανθρώπινων αναγκών του Έιμπραμ Μάσλοου, του σπουδαίου ψυχολόγου: Όλοι επιθυμούμε να μπορούμε να κάνουμε την δουλειά μας, να πηγαίνουμε στην εργασία μας, ή να λειτουργεί απρόσκοπτα η επιχείρησή μας, κ.ο.κ. Μετά τις βασικές ανάγκες της επιβίωσης, μας ενδιαφέρει η ασφάλεια, να μην κινδυνεύουμε, αλλά, κάτι πολύ σημαντικό, και να μην έχουμε την αίσθηση ότι κινδυνεύουμε. Επόμενη ανάγκη είναι να ανήκουμε, να αγαπάμε, να αγαπιόμαστε – η αίσθηση κοινότητας που ανέφερα προηγουμένως. Και έπειτα πάμε στην αυτοεκτίμηση και στην αυτό-ολοκλήρωση, στην κορυφή πυραμίδας.
Έχω ακούσει προσδοκίες και αιτήματα από όλες αυτές τις κατηγορίες αναγκών. Και βρίσκω εντυπωσιακό το γεγονός πως η δημοτική αρχή μπορεί να συνεισφέρει σε όλες τους, ακόμη και εκείνες που αφορούν στην αυτοπραγμάτωση. Μια πόλη που φιλοξενεί, λόγου χάρη, εκδηλώσεις για την γραφή δεν μας δίνει ένα εργαλείο αυτοέκφρασης; Αυτό είναι το σπουδαίο με την αυτοδιοίκηση – πως πρόκειται για την πολιτική της πραγματικής, καθημερινής ζωής.
– Ζητάς για πρώτη φορά την ψήφο των συμπολιτών σου. Σφίγγεις χέρια, προτείνεις λύσεις, υπόσχεσαι ότι θα είσαι δίπλα τους, πώς είναι όλη αυτή η ζύμωση με τον κόσμο;
Καταρχήν είναι ένα σπουδαίο μάθημα-εργαστήριο επικοινωνίας. Μαθαίνω να ακούω, εκτός από το να μιλάω, μαθαίνω να διαβάζω πίσω από τις λέξεις, και μαθαίνω να αντιλαμβάνομαι ότι στην εποχή μας οι άνθρωποι δεν ζούμε σε κουτιά, αλλά σε πλέγματα ιδεών και εμπειριών και αντιλήψεων.
Επειδή έχω το μικρόβιο, φυσικά, συλλέγω χαρακτήρες, εκφραστικά μέσα, αλλά και ιστορίες ανθρώπων που ίσως κάποτε να αξιοποιηθούν σε κάποιο βιβλίο.
Στην αρχή αυτής της εμπειρίας ήμουν αγχωμένος και ανησυχούσα, αλλά σήμερα, κάμποσες εβδομάδες μετά, μπορώ να πω ότι με τροφοδοτεί με ενέργεια και υλικό για σκέψη! Πιστεύω πως είναι θεμελιώδες καθήκον ενός ανθρώπου που ασχολείται με τα κοινά να ακούει, και έπειτα να υλοποιεί πράγματα που προτείνουν ή θέλουν τα μέλη της κοινότητας που εκπροσωπεί.
– Η Αθήνα είναι μια πόλη πολλών και διαφορετικών κοινοτήτων και ταχυτήτων. Άλλες οι ανάγκες και τα προβλήματα στην Κυψέλη, άλλες στον Άγιο Παντελεήμονα, άλλες στην Πλάκα και το Κουκάκι που βουλιάζουν από τα πούλμαν και τους τουρίστες. Αναρωτιέμαι, θέλουμε μια Αθήνα ως έναν παγκόσμιο τόπο αναψυχής ή ως μια πόλη βιώσιμη για τους κατοίκους της;
Η απάντηση είναι ξεκάθαρη! Θέλουμε, χρειαζόμαστε μια Αθήνα που να εμπεριέχει το καλύτερο και από τις δύο προσεγγίσεις και κόσμους.
Ζούμε στην εποχή που τα διαζευκτικά «ή» πλέον δεν λειτουργούν, καθόλου. Η παγκοσμιοποίηση και η έκρηξη της επικοινωνίας έχει κάνει την ζωή εξαιρετικά πολυεπίπεδη ακόμη και στις εκφάνσεις της που έχουν σχετικά μικρή κλίμακα.
Επιπλέον, πρέπει κάποια στιγμή να αρχίσουμε να απολαμβάνουμε και μια υπέροχη αλήθεια της ζωής – ότι τα πράγματα δεν αποκλείουν πάντα το ένα το άλλο. Μπορείς να είσαι και σοβαρός αλλά και ανάλαφρος. Και φιλόπατρις αλλά και κοσμοπολίτης. Και συγγραφέας αλλά και δημοτικός σύμβουλος…
Άρα οι λύσεις στα μεγάλα θέματα δεν μπορεί να είναι απλοϊκές και μονοσήμαντες. Δεν θα αποδώσουν. Αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση για την αυτοδιοίκηση – πρέπει να βρούμε τρόπο ώστε να μην στερηθούμε το έσοδο του τουρισμού, χωρίς όμως να διαβρώσουμε την ουσία της πόλης και να τραυματίζουμε τους κατοίκους της. Είμαι σίγουρος πως θα το κάνουμε.
– Πού πιστεύεις ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο συνεισφοράς από την πλευρά σου;
Είμαι λίγο στρατιώτης, θα πάω με πολλή χαρά εκεί που με χρειάζονται! Έχω την πολύ χρήσιμη εμπειρία από την διαφήμιση, από την εξυπηρέτηση πελατών, οπότε υπάρχουν πολλές οργανωτικές και πρακτικές δεξιότητες που μπορώ να αξιοποιήσω.
Ασφαλώς οι τομείς που έχω μεγάλη εμπειρία είναι το βιβλίο, ως βίωμα και ως εργαλείο που μας βοηθά να είμαστε πιο στοχαστικοί, πιο «μαζί» και τελικά πιο ευτυχείς. Το γράψιμο και η ανάγνωση είναι βασικές ανάγκες και ανεκτίμητες για την ευδαιμονία και την καλή ζωή.
– Ως δάσκαλος δημιουργικής γραφής, τι έχεις να προτείνεις σε έναν γονιό που μεγαλώνει τα παιδιά του;
Είναι πολλά αυτά που μπορεί να κάνει ένας γονιός ώστε να μεγαλώσει ένα παιδί που ως ενήλικας θα αγαπά πολύ το βιβλίο και τις ιστορίες και θα τα έχει καθημερινά στην ζωή του. Η κεντρική ιδέα είναι ότι όταν ένα παιδί θα διαβάσει και θα παίξει με τον γονιό του και ένα βιβλίο, ή θα «γράψουν» μαζί μια ιστορία, ή θα σκαρώσουν ένα παραμύθι με νερομπογιές, τότε θα αγαπήσει για πάντα αυτά τα «εργαλεία» που του χάρισαν όμορφες στιγμές και τρυφερά συναισθήματα μαζί με τον γονιό.
Με άλλα λόγια, γράψτε μαζί με τον μπέμπη σας μια ιστορία με ήρωα το καρότο που κοιμάται στο ψυγείο – ο μπέμπης μπορεί να γίνει ο επόμενος Καζαντζάκης.
Θα επεκταθώ λίγο αλλά είναι απαραίτητο: Τους τελευταίους μήνες η επιστημονική κοινότητα παρουσιάζει όλο και περισσότερες ερευνητικές μελέτες που αποδεικνύουν ότι οι οθόνες σε παιδιά κάτω των 5 ετών είναι εξαιρετικά βλαβερές. Οδηγούν σε ελλιπή ανάπτυξη τμημάτων του εγκεφάλου, μεταξύ άλλων. Αντίθετα, το κείμενο, η ζωγραφιά, η σελίδα, δημιουργούν συνάψεις και καλλιεργούν θεμελιώδεις ικανότητες. …Νομίζω είμαι σαφής.
– Και ως συγγραφέας, αν έγραφες ένα βιβλίο για την Αθήνα του μέλλοντος, πώς την οραματίζεσαι;
Θα ήταν ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, όπου η Αθήνα είναι πρωτεύουσα μιας συνομοσπονδίας πλανητών. Η Γη έχει καταφέρει να επιβιώσει από την κλιματική αλλαγή, και τις δυνάμεις του συντηρητισμού, αλλά με μεγάλο τίμημα. Έχει χάσει την ανεξαρτησία της. Μια νεαρή Αθηναία, κόρη ενός φυσιολογικού γήινου και ενός θηλυκού ρομπότ, βρίσκει ένα χειρόγραφο από την Αθήνα του παρελθόντος. Είναι το ημερολόγιο ενός πενηντάχρονου δημοτικού συμβούλου – συγγραφέα από το 2024, ο οποίος αφηγείται τις εμπειρίες του από την διοίκηση της πόλης. Η ηρωίδα μας, που λέγεται Παλλάδα, εντυπωσιάζεται από τις εικόνες και τα περιστατικά, αλλά κυρίως από μια εποχή που οι άνθρωποι φαίνονταν να μην αντιλαμβάνονται και να μην εκτιμούν όσα είχαν και τελικά έχασαν…
