Βιομηχανία: Οι κλάδοι που απειλεί το ράλι στις τιμές της ενέργειας
Οι πλέον εκτεθειμένοι κλάδοι σε μεταβολές του κόστους της ενέργειας είναι η παραγωγή βασικών μετάλλων και μεταλλικών προϊόντων, καθώς και η ναυτιλία, ενώ κλάδοι όπως οι κατασκευές και η εστίαση-ξενοδοχεία έχουν υψηλή έμμεση έκθεση σε ενεργειακά κόστη, με αποτέλεσμα εν τέλει να είναι πολύ περισσότερο εκτεθειμένοι σε μεταβολές των τιμών των ενεργειακών προϊόντων.
Σύμφωνα με ανάλυση του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), στο πλαίσιο της έκθεσης για την ελληνική οικονομία, τα ενεργειακά προϊόντα, όπως τα καύσιμα και η ηλεκτρική ενέργεια, αποτελούν σημαντικές εισροές στην παραγωγική διαδικασία. Για πολλούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, η δαπάνη για προμήθεια πετρελαιοειδών, φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού αποτελεί μεγάλο μέρος των συνολικών δαπανών. Επιπροσθέτως, πολλά προϊόντα που χρησιμοποιούνται ως εισροές στην παραγωγική διαδικασία, όπως τα βασικά μέταλλα, το τσιμέντο, τα χημικά και πολλά άλλα, απαιτούν μεγάλες ποσότητες ενεργειακών αγαθών για να παραχθούν. Τα προϊόντα αυτά δεν είναι ενεργειακά αγαθά, ωστόσο η παραγωγή τους είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε μεταβολές του κόστους των ενεργειακών αγαθών.
Οι αναλυτές εκτίμησαν το άμεσο και έμμεσο ενεργειακό κόστος για ένα σύνολο επιλεγμένων κλάδων της ελληνικής οικονομίας, χρησιμοποιώντας τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία για τη διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Από τα αποτελέσματα της ανάλυσης προκύπτει ότι οι δραστηριότητες της ναυτιλίας-ακτοπλοΐας, ο γεωργικός τομέας και η παραγωγή βασικών μετάλλων έχουν υψηλό άμεσο ενεργειακό κόστος, ως απόλυτο μέγεθος. Λαμβάνοντας όμως υπόψη και την έμμεση έκθεση των παραγωγικών δραστηριοτήτων στο ενεργειακό κόστος, προκύπτει ότι και άλλες δραστηριότητες, όπως οι κατασκευές, η παραγωγή μεταποιημένων τροφίμων και η εστίαση-παροχή καταλύματος είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες – είναι μάλιστα χαρακτηριστικό αυτών των δραστηριοτήτων πως το έμμεσο ενεργειακό κόστος είναι υψηλότερο από το άμεσο.
Ευαισθησία στις ενεργειακές ανατιμήσεις
Πέρα από την ενεργειακή δαπάνη ως απόλυτο μέγεθος, ιδιαίτερη σημασία για την ευαισθησία ενός κλάδου σε ενεργειακές ανατιμήσεις έχει το ύψος της ενεργειακής δαπάνης ως ποσοστό των συνολικών δαπανών του κλάδου για εισροές. Σε κλάδους όπως τα logistics, η παραγωγή βασικών μετάλλων και τα χημικά, η υψηλή ευαισθησία είναι αναμενόμενη, δεδομένου ότι ήδη οι άμεσες δαπάνες αυτών των κλάδων για ενεργειακές εισροές αποτελούν μεγάλο μέρος (περί το 1/5) των συνολικών δαπανών τους για εισροές. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το έμμεσο ενεργειακό κόστος, αναδεικνύεται ότι και άλλοι κλάδοι, όπως η ναυτιλία, οι αερομεταφορές και η παραγωγή μεταλλικών προϊόντων και ο γεωργικός τομέας, έχουν εξ ίσου σημαντική έκθεση.
Ο πληθωρισμός
Τα παραπάνω έχουν σημασία λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντική εισαγωγική εξάρτηση της Ελλάδας και της ΕΕ 27 σε ενεργειακά αγαθά και συγκεκριμένες πρώτες ύλες (π.χ. λιθάνθρακας και μεταλλεύματα νικελίου αντίστοιχα). Για τον πληθωρισμό το 2022, στο βασικό σενάριο προβλέπεται πως ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή θα σημειώσει ενίσχυση στην περιοχή του 7,0% με 7,8%, λόγω της έντονης ανόδου των τιμών στα ενεργειακά προϊόντα. Σε περίπτωση ολοκλήρωσης των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία έως το τέλος Μάϊου-αρχές Ιουνίου (εναλλακτικό σενάριο προβλέψεων), αναμένεται πως ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΓΔΤΚ να διαμορφωθεί φέτος στο 6,2-6,8%, πρωτίστως λόγω της ηπιότερης ανόδου των τιμών στα ενεργειακά προϊόντα.
