Βιωσιμότητα, η νέα ψηφιακή επανάσταση που εκτοπίζει το «innovation as usual»

Το «innovation as usual» δεν έχει θέση στη μετά την Covid-19 εποχή, όπου η βιωσιμότητα είναι η ψηφιακή επανάσταση για τις επιχειρήσεις. Πρόκειται για κυρίαρχη τάση στην πορεία για βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη, σύμφωνα με την «Ατζέντα του Νταβός» του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (World Economic Forum).

Σήμερα ένα νέο μοντέλο καινοτομίας είναι αναγκαίο  και όχι μόνο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, που επιταχύνεται με την πανδημία, αλλά και για τη μετάβαση από τον άνθρακα στην καθαρή ενέργεια και την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα.

Χρειαζόμαστε, με άλλα λόγια λύσεις, πιο έξυπνες και αποδοτικές, όχι μόνο για να βελτιώσουμε την εφοδιαστική αλυσίδα στη βιομηχανία, όπως γινόταν στο παρελθόν, αλλά και για να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5 βαθμό Κελσίου. Αυτό είναι το νούμερο ένα ζητούμενο για τις κυβερνήσεις, την τοπική αυτοδιοίκηση, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών. Η εισαγωγή καινοτομίας στη Βιομηχανία, την Ενέργεια, την Υγεία, στο Λιανεμπόριο μπορεί να προκαλέσει καταλυτικές αλλαγές στην αλυσίδα αξίας, μετασχηματίζοντας ολόκληρες αγορές αλλά και γειτονιές, πόλεις και χώρες, και οικοδομώντας ανθεκτικότητα.

Οι επιχειρηματικοί ηγέτες καταλαβαίνουν τώρα ότι, για να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες στο νέο περιβάλλον, πρέπει να επιταχύνουν την πρόοδο για τους κλιματικούς στόχους. Απομένουν, εξάλλου, μόλις δέκα χρόνια για να επιτευχθεί ο ενδιάμεσος στόχος μείωσης στο ήμισυ των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, εάν θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα πετύχουμε κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Οι λύσεις καινοτομίας βοηθούν να αντεπεξέλθουμε στην πρόκληση. Ας σημειωθεί ότι οι παγκόσμιες τεχνολογικές δαπάνες θα διαμορφωθούν το τρέχον έτος στα επίπεδα των 4,5 τρισ. δολάρια, με βάση συντηρητικές εκτιμήσεις, ενώ η αγορά θα παραμείνει ανοδική το 2023, προσεγγίζοντας τα 4,7 τρισ. δολάρια. Σύμφωνα με προβλέψεις της εταιρείας ερευνών Gartner, οι δαπάνες για επιχειρηματικό λογισμικό αναμένεται να ξεπεράσουν τα 672 δισ. δολάρια.

Είναι επίσης ενθαρρυντικό ότι οι επενδύσεις στις περιβαλλοντικές επενδύσεις του climate tech αυξάνονται. O ρυθμός έφτασε στο 210%, με βάση στοιχεία για το β’ εξάμηνο του 2020 και το α’ εξάμηνο του 2021, συγκριτικά με το προηγούμενο δωδεκάμηνο, όπως έδειξε η έκθεση «State of Climate Tech 2021» της PwC. Οι εισροές επενδύσεων από venture capitals και private equities σε climate tech άγγιξε τα 87,5 δισ. δολ., με πάνω από 60 δισ. δολ. να αφορούν επενδύσεις στο πρώτο μισό του 2021. Ουσιαστικά για κάθε δολάριο επενδυτικού κεφαλαίου τα 14 σεντ κατευθύνονται στο climate tech, ενώ η τάση είναι αυξητική.

Πρέπει, ωστόσο, να ανέβει η ταχύτητα επενδύσεων σε περιβαλλοντικές τεχνολογίες που αφορούν στην ηλιακή και την αιολική ενέργεια, τα απόβλητα τροφίμων, την παραγωγή πράσινου υδρογόνου και τις εναλλακτικές πρωτεΐνες χαμηλών εκπομπών. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτοκίνηση και μεταφορές λαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος στις χρηματοδοτήσεις, καθώς η ηλεκτροκίνηση, η μικροκινητικότητα και άλλα καινοτόμα μοντέλα μεταφοράς συνεχίζουν να προσελκύουν έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον.

Επιτάχυνση για τους κλιματικούς στόχους

Σύμφωνα με τους επιστήμονες του κλίματος, βρισκόμαστε, σε μεγάλο βαθμό, εκτός τροχιάς για να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου και να αποφύγουμε τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, η επίτευξη αυτού του στόχου είναι ακόμη εφικτή, αλλά μόνο εάν φτάσουμε σε καθαρές μηδενικές εκπομπές CO2 μέχρι τα μέσα του αιώνα, κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την ανάπτυξη και την ενσωμάτωση τεχνολογιών αιχμής. Στη Διάσκεψη της Γλασκώβης για το Κλίμα, στα τέλη του 2021, 81 χώρες, πάνω από 450 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και περισσότερες από χίλιες πόλεις ανακοίνωσαν σχετικές δεσμεύσεις, ενώ συνολικά 153 χώρες υπέβαλαν νέους στόχους για περιορισμό των εκπομπών έως το 2030.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα πιέζουν τους επενδυτές του ιδιωτικού τομέα να κάνουν περισσότερα για την κλιματική αλλαγή. Εκδηλώθηκε επίσης πίεση στις κυβερνήσεις να αναλάβουν μεγαλύτερο κίνδυνο για να προωθηθούν γρηγορότερα επενδύσεις στην καινοτομία για το κλίμα. Ενδεικτικές ήταν οι αναφορές του επικεφαλής του Bezos Earth Fund (ο επικεφαλής της Amazon, Jeff Bezos, δέσμευσε 10 δισ. δολάρια για επιδοτήσεις περιβαλλοντικών έργων) που έκανε έκκληση στις κυβερνήσεις να ανοίξουν δρόμο στη χρηματοδότηση της δράσης για το κλίμα, βοηθώντας τις αναπτυξιακές τράπεζες να γίνουν πιο ευέλικτες σε αυτό τον τομέα.

H Συμφωνία της Γλασκώβης για το κλίμα (COP26) περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις, ενώ μέσω της εκστρατείας των Ηνωμένων Εθνών «Climate Champions Race to Zero», πέρα από τις δεσμεύσεις των φορέων, εγκαινιάστηκε ένα σύστημα μετρήσεων που για πρώτη φορά επιτρέπει σε πόλεις, περιφέρειες, επιχειρήσεις και επενδυτές να μετρήσουν την πρόοδο των πρωτοβουλιών τους για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή συνεισφέροντας ειδικότερα στα 4 δισεκατομμύρια ανθρώπους που κινδυνεύουν περισσότερο έως το 2030.

Οι CEOs στον κλάδο της Eνέργειας υποστηρίζουν την αλλαγή και παραμένουν επικεντρωμένοι στη μακροπρόθεσμη, βιώσιμη ανάπτυξη, παρά την αυξημένη αβεβαιότητα στο οικονομικό περιβάλλον, με τη διαταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα και την ενεργειακή κρίση. To 85% των συμμετεχόντων στην έρευνα της KPMG Energy CEO Outlook για το 2021 βλέπουν την τεχνολογική επανάσταση περισσότερο ως ευκαιρία παρά ως απειλή, ενώ σε ποσοστό 79% θεωρούν άρρηκτα συνδεδεμένες τις ψηφιακές και τις στρατηγικές επενδύσεις στα ESGs. Επίσης, το 59% σχεδιάζει να συμμετάσχει σε συνεργασίες για την ανάπτυξη καινοτόμου τεχνολογίας, το 37% σχεδιάζει να συνεργαστεί με καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις, ενώ οι μισοί (50%) αναφέρουν ότι στον οργανισμό που εργάζονται σχεδιάζεται πρόγραμμα επιταχυντή ή θεσμοκοιτίδας.

Η τεχνολογία «πρασινίζει» αλυσίδες αξίας

Αν και δεν είναι πανάκεια, η τεχνολογία έχει τη δύναμη να αυξήσει την παραγωγικότητα, την αποδοτικότητα και την εξοικονόμηση κόστους, αλλά και να μειώσει τη σπατάλη προϊόντων, τη χρήση χημικών, να επιταχύνει την εξοικονόμηση πόρων και να συνεισφέρει στη μέτρηση, την ανάλυση και την παρακολούθηση της προόδου των στρατηγικών των επιχειρήσεων για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των δραστηριοτήτων τους στο περιβάλλον.

Τεχνολογίες για την αποθήκευση και συμπίεση υδρογόνου, τεχνολογίες λιθίου, προσαρμοσμένες λύσεις εξοικονόμησης και διαχείρισης ενέργειας μέσω τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης δεδομένων, λογισμικό διαχείρισης για έξυπνη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων είναι ορισμένες μόνο από τις καινοτομίες που ενσωματώνουν στα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους εταιρείες ενέργειας, μεταφορών, τροφίμων κ.ά. Επίσης, χάρη στη Βιοτεχνολογία, σήμερα αξιοποιούνται οργανικά υπολείμματα για να παραχθούν λιπαρά οξέα για τη βιομηχανία τροφίμων και τη βιομηχανία χημικών. Τα οξέα μπορούν, στη συνέχεια, να μετατραπούν, για παράδειγμα, σε αλκοόλη ή εστερικά παράγωγα, και όλη αυτή η τεχνολογία επιμήκυνσης της αλυσίδας ζωής των υλικών συμβάλλει στην κυκλική οικονομία. Έτσι γίνονται πιο «πράσινες» οι αλυσίδες αξίας και μειώνεται το ενεργειακό κόστος. Το energy & sustainability management κερδίζει έδαφος με εφαρμογές που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη και τα προηγμένα μαθηματικά για τον στόχο. Όλες οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών, όπως Vodafone, Cosmote, Wind, έχουν αναπτύξει υπηρεσίες βασισμένες στο Internet of Things (IoT) και είτε με δικές τους πλατφόρμες, είτε μέσω συνεργασιών, προσφέρουν εργαλεία σε μια σειρά από τομείς όπως για πιο αποτελεσματική διαχείριση της κατανάλωσης ενέργειας και της μείωσης εκπομπών.

Εν κατακλείδι, η ψηφιακή τεχνολογία αλλάζει την ατζέντα αειφορίας. Tο 2022 θεωρείται έτος-σταθμός για την κλιματική δικαιοσύνη και τη δίκαιη μετάβαση από τον άνθρακα στην καθαρή ενέργεια, καθώς αναμένεται να φανεί εάν οι χώρες που δεσμεύτηκαν στην COP26 θα αυξήσουν τα διαθέσιμα κονδύλια, ενθαρρύνοντας τις επενδύσεις και λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει δυσανάλογα τις μη πλούσιες χώρες, παρά το γεγονός ότι συμβάλλουν με μικρό μερίδιο στις παγκόσμιες εκπομπές.

BY THE NUMBERS

• 1,5 βαθμούς Κελσίου πρέπει να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη με πιο έξυπνες και αποδοτικές λύσεις.
• 450 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και περισσότερες από χίλιες πόλεις ανακοίνωσαν σχετικές δεσμεύσεις, ενώ συνολικά 153 χώρες υπέβαλαν νέους στόχους για περιορισμό των εκπομπών έως το 2030.
• 85% των συμμετεχόντων στην έρευνα της KPMG Energy CEO Outlook για το 2021 βλέπουν την τεχνολογική επανάσταση περισσότερο ως ευκαιρία παρά ως απειλή.

*Το άρθρο δημοσιεύεται στο νέο Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα

*Κεντρική φωτογραφία: SEBASTIAN KAHNERT / DPA-ZENTRALBILD / DPA PICTURE-ALLIANCE VIA AFP/  VISUAL HELLAS