Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ: Η Ευρώπη χρειάζεται έναν Ομπάμα

«Η Ευρώπη χρειάζεται έναν Ομπάμα. Έχουμε πάρα πολλούς παλιούς και κουρασμένους πολιτικούς και πολύ λίγους νέους ανθρώπους που τρέχουν. Έχουμε ένα πρόβλημα ηγεσίας στην Ευρώπη, αλλά και στη Γερμανία», εκτιμά ο επικεφαλής της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, πρώην διπλωμάτης Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ σε συνέντευξή του στην γερμανική εφημερίδα Der Tagesspiegel.

«Πού είναι οι 40χρονοι που θα μπορούσε να τους εμπιστευτεί η Ευρώπη σε λίγα χρόνια; Άνθρωποι με την ενέργεια ενός Εμανουέλ Μακρόν; Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να έχει το δικαίωμα να είναι ο ηγετικός παγκόσμιος παίκτης. Έχει περισσότερους κατοίκους από τις ΗΠΑ. Το αμερικανικό κατά κεφαλήν εισόδημα δεν είναι τόσο υψηλότερο όσο ήταν. Είναι η ΕΕ σε θέση να μετατρέψει την πολιτική της σε εξουσία;»

Ερωτηθείς για το πώς ο Πρόεδρος Τραμπ αλλάζει τη διατλαντική σχέση, ο Ίσινγκερ τονίζει: «Η τομή είναι σημαντική. Μετά τη θητεία του Tραμπ, δεν θα επιστρέψουμε στο προηγούμενο status quo. Ταυτόχρονα, είμαι πεπεισμένος ότι όποιος χρησιμοποιεί τον Τραμπ για να ζητήσει από την Ευρώπη να απαγκιστρωθεί τελικά από τις ΗΠΑ, κάνει λάθος. Πρόκειται για τα γερμανικά συμφέροντα, ειδικά για την οικονομία και την ασφάλεια. Στο εγγύς μέλλον, η προστασία που μας προσφέρουν οι ΗΠΑ με το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να αντικατασταθεί. Οικονομικά, οι γερμανικές και αμερικανικές οικονομίες είναι μοναδικά αλληλένδετες. Δεν υπάρχουν άλλα κράτη των οποίων οι ιδιωτικές εταιρείες έχουν υψηλότερες επενδύσεις σε άλλη χώρα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία. Ανεξαρτήτως του πόσο απογοητευμένοι είμαστε από τον Τραμπ, οι ΗΠΑ παραμένουν η βασική σχέση μας για τις επιχειρήσεις και την ασφάλεια.

Για το αν η σχέση με τις ΗΠΑ θα ανακάμψει μόλις ο Τραμπ περάσει στην ιστορία, απαντά: «Συναισθηματικά, ναι, όταν ένας εντελώς διαφορετικός χαρακτήρας γίνει Πρόεδρος μετά από αυτόν. Αλλά θα παραμείνει η ζημιά στον κόσμο των αξιών και των συμβόλων. Η εκλογή του Τραμπ είχε περισσότερες τραγικές συνέπειες για την ταυτότητα της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας απ’ ό, τι για τους Βρετανούς ή τους Γάλλους. Μετά τον πόλεμο, ολόκληρες γενιές Γερμανοί μεγάλωσαν με τη λογική ότι ανήκουμε στη Δύση. Ήμασταν υπερήφανοι που ήμασταν στη Δύση. Ως Γερμανός πρεσβευτής στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα ήθελα να πω ότι στην ιστορία εμείς οι Γερμανοί ήμασταν συχνά σε λάθος πλευρά. Για τη γενιά μου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν το σύμβολο αυτής της κοινότητας αξιών. Γι’ αυτό, περισσότεροι από 200.000 Γερμανοί ήθελαν να δουν τον Μπαράκ Ομπάμα να εκλέγεται. Και επίσης αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο ο Τζον Φ. Κένεντι σχεδόν χαιρετήθηκε ως θεός. Οι Βρετανοί και οι Γάλλοι δεν το χρειάζονται. Θεωρούν ότι έχουν εφεύρει τη Δύση: τη δημοκρατία και το κοινοβούλιο. Οι Γερμανοί έχουν διαφορετική σχέση με τις ΗΠΑ. Δεν μπορώ να εξηγήσω στην 13χρονη κόρη μου ότι στον σημερινό Πρόεδρο της Αμερικής πρέπει να δει το σύμβολο των αξιών: της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ελευθερίας. Δεν είναι τόσο εύκολο να το διορθώσουμε αυτό».

Για το τι μπορεί να κάνει η Γερμανία ο κ. Ίσινγκερ αναφέρει: «Ανεξάρτητα από πρακτικά ζητήματα όπως η ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και ο αμυντικός στόχος 2%, το πολιτικό καθήκον μας είναι τώρα η χειραφέτηση» και διευκρινίζει: «Δεν μπορεί να είναι χειραφέτηση ενάντια στην Αμερική και καμία χειραφέτηση των Γερμανών μόνο. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να γίνουν πιο ανεξάρτητοι και να γεμίσουν τον Κώδικα Αξιών με ένα περιεχόμενο που μπορεί να επανέλθει σε μια Αμερική μετά τον Τραμπ. Δεν πρόκειται για απελευθέρωση από την Αμερική, αλλά για περισσότερη ανεξαρτησία».

«Για την εξέλιξη αυτή, ο Τραμπ – και επίσης ο Πούτιν – δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο επιβλαβείς . Η πολιτική είναι αργή και αλλάζει μόνο όταν πρέπει. Ο Πούτιν μας αναγκάζει να έχουμε μια πραγματιστική άποψη της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Ο Τραμπ μας αναγκάζει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι δυνατόν 500 εκατομμύρια Ευρωπαίοι να «αναθέτουν» την ασφάλεια τους για περισσότερα από 70 χρόνια, αγνοώντας την αξιοπρέπεια και την υπερηφάνεια τους. Οι Ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν ότι η ΕΕ επανειλημμένα υποχωρεί από το προσκήνιο με τις παγκόσμιες πολιτικές της προσπάθειες. Δεν είναι εύκολο να είμαστε περήφανοι για αυτήν την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο δεν λειτουργεί. Αυτό είναι ένα κοινό συναίσθημα ούτως άλλως… Ο Εμανουέλ Μακρόν μιλά για μια Ευρώπη που προστατεύει. Δεν μιλάει για προστατευτισμό. Η ΕΕ πρέπει να μας δώσει εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια και διατήρηση της ευημερίας μας. Η ΕΕ πρέπει να τερματίσει την “εξωτερική ανάθεση” της ασφάλειας. Αυτή είναι μια ιδιαίτερη πρόκληση για εμάς τους Γερμανούς».

«Στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη, υπάρχει η εξής εντύπωση: Οι Γερμανοί είναι οι καλύτεροι ελεύθεροι αναβάτες στον κόσμο. Έχουν το εμπορικό πλεόνασμα αλλά δεν κάνουν τίποτα για την ασφάλεια των εμπορικών οδών. Το αφήνουν σε άλλους. Θα ήταν ωραίο αν ένα από τα γερμανικά υποβρύχια μπορούσε να βάλει πλώρη. Έχουμε έξι, αλλά κανένα δεν είναι λειτουργικό. Και πώς μπορεί η ισχυρότερη οικονομική δύναμη της Ευρώπης σε συγκρούσεις όπως η Συρία να λέει ότι απλά βγάζουμε μόνο αεροφωτογραφίες από αναγνωριστικά αεροσκάφη; Κάνουμε πράγματα μόνο χωρίς να βραχούμε. Αυτό είναι ανάξιο. Σε κάποια στιγμή της ιδιωτικής σας ζωής έρχεται μια στιγμή, όπου δεν μπορείτε πλέον να πείτε: Είχα μια τόσο δύσκολη παιδική ηλικία, κανείς δεν μπορεί να περιμένει ότι θα αποφοιτήσω από το γυμνάσιο. Η αναφορά στην ιστορία μας πάει πολύ, αλλά δεν μπορούμε να κρυφτούμε πίσω από αυτήν. Δεν είμαι στρατιωτικός. Οι περισσότερες από τις στρατιωτικές παρεμβάσεις των τελευταίων 30 ετών έχουν πάει στραβά. Αλλά πρέπει να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον στρατό. Είναι προϋπόθεση για την επιτυχή διπλωματία. Εάν οι άλλοι γνωρίζουν ότι οι διαπραγματεύσεις δεν υποστηρίζονται από στρατιωτικές δυνατότητες, τότε δεν θα πάμε πολύ μακριά…Η καγκελάριος και οι υπουργοί της λένε ότι δεν μπορούμε πλέον να στηριχθούμε μόνο σε άλλους και πρέπει να πάρουμε τη μοίρα μας στα χέρια μας. Αλλά δεν λένε τι σημαίνει αυτό συγκεκριμένα. Οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να το γνωρίζουν αυτό. Δεν πρόκειται μόνο για δαπάνες για την άμυνα, αλλά για την πολιτική ικανότητα δράσης. Η ΕΕ θα είναι σεβαστή ως πρωταγωνιστής μόνο εάν φθάσει στο σημείο όπου μπορεί να αποφασίσει με ειδική πλειοψηφία για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας», εκτιμά ο Ίσινγκερ.

«Τι είδους παγκόσμια τάξη θα προκύψει αν οι ηγέτες των ΗΠΑ υποχωρήσουν, αλλά η Ευρώπη δεν μπορεί να καλύψει αυτό το κενό;» ερωτάται ο Ίσινγκερ. «Η βούληση των Αμερικανών να λειτουργούν το διεθνές σύστημα σχεδόν μεμονωμένα μειώνεται. Αυτή η εξέλιξη είναι παλαιότερη από τον Τραμπ. Οι ΗΠΑ πληρώνουν το 20% του προϋπολογισμού του ΟΗΕ, ένα υψηλό ποσοστό του κόστους της Παγκόσμιας Τράπεζας, βοήθεια στους πρόσφυγες κ.ο.κ. Έφτιαξαν το φιλελεύθερο σύστημα και για περισσότερο από μισό αιώνα είχαν την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική εξουσία να το διατηρήσουν. Αυτή η ετοιμότητα εξασθενεί. Αντίθετα, η καινοτόμος δύναμη της Αμερικής δεν μειώνεται. Στην ψηφιακή επανάσταση, οι ΗΠΑ είναι πολύ πιο μπροστά. Αλλά τα παγκόσμια βάρη μετατοπίζονται σταδιακά. Η “μονοπολική περίοδος” έχει τελειώσει. Η Αμερική εξακολουθεί να έχει μια τεράστια στρατιωτική υπεροχή για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά η Κίνα θα είναι ο νούμερο ένα μέσα σε λίγα χρόνια, ώστε να μην καταναλώνει πλέον, αλλά να υπαγορεύει την τεχνική καινοτομία. Η Κίνα έχει χίλιες φορές περισσότερους μηχανικούς από εμάς. Ο ιδιαίτερος ρόλος της Αμερικής θα είναι σχετικός», σημειώνει ο Ίσινγκερ.

 

Πηγή: Euractiv, AΠΕ-ΜΠΕ