Βρετανία: Οι προκλήσεις για τον Στάρμερ, μετά τη μεγάλη νίκη των Εργατικών στις εκλογές

Ο Κιρ Στάρμερ υποσχέθηκε να φέρει την αλλαγή στη Βρετανία ως ο επόμενος πρωθυπουργός της, αφού το Εργατικό Κόμμα του κατέκτησε μια ευρεία νίκη στις βουλευτικές εκλογές,, τερματίζοντας 14 χρόνια συχνά ταραχώδους διακυβέρνησης από τους Συντηρητικούς.

Οι κεντροαριστεροί Εργατικοί επρόκειτο να κερδίσουν μια τεράστια πλειοψηφία στο κοινοβούλιο των 650 εδρών, με τους Συντηρητικούς του Ρίσι Σουνάκ να είναι έτοιμοι να υποστούν τη χειρότερη επίδοση στη μακρά ιστορία του κόμματος, καθώς οι ψηφοφόροι τους τιμώρησαν για την κρίση του κόστους ζωής, την αποτυχία των δημόσιων υπηρεσιών και μια σειρά σκανδάλων.

«Η αλλαγή αρχίζει τώρα. Είπαμε ότι θα βάλουμε τέλος στο χάος και θα το κάνουμε, είπαμε ότι θα γυρίσουμε σελίδα και το κάναμε.
Σήμερα, ξεκινάμε το επόμενο κεφάλαιο, ξεκινάμε το έργο της αλλαγής, την αποστολή της εθνικής ανανέωσης και αρχίζουμε να ανοικοδομούμε τη χώρα μας».

Ο Σουνάκ είχε παραδεχθεί νωρίτερα την ήττα του και δήλωσε ότι τηλεφώνησε στον Στάρμερ για να τον συγχαρεί για τη νίκη του.

«Σήμερα η εξουσία θα αλλάξει χέρια με ειρηνικό και συντεταγμένο τρόπο, με καλή θέληση από όλες τις πλευρές» είπε ο Σούνακ μετά την ανάκτηση της έδρας του. «Υπάρχουν πολλά που πρέπει να μάθουμε και να σκεφτούμε και αναλαμβάνω την ευθύνη για την απώλεια στους πολλούς καλούς και σκληρά εργαζόμενους συντηρητικούς υποψηφίους».

Παρά την πειστική νίκη του, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ενθουσιασμός για τον Στάρμερ ή το κόμμα του είναι μικρός και ότι έρχεται στην εξουσία σε μια εποχή που η χώρα αντιμετωπίζει μια σειρά από τρομακτικές προκλήσεις.

Η φορολογική επιβάρυνση της Βρετανίας πρόκειται να φθάσει στο υψηλότερο επίπεδο από την εποχή αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το καθαρό χρέος είναι σχεδόν ισοδύναμο με την ετήσια οικονομική παραγωγή, το βιοτικό επίπεδο έχει μειωθεί και οι δημόσιες υπηρεσίες τρίζουν, ιδίως η πολύ αγαπητή Εθνική Υπηρεσία Υγείας, η οποία έχει πληγεί από απεργίες.

Έχει ήδη αναγκαστεί να μειώσει ορισμένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια των Εργατικών, όπως οι εμβληματικές δεσμεύσεις τους για πράσινες δαπάνες, ενώ έχει υποσχεθεί να μην αυξήσει τους φόρους για τους «εργαζόμενους».

«Δεν σας υπόσχομαι ότι θα είναι εύκολο. Το να αλλάξεις μια χώρα δεν είναι σαν να πατάς έναν διακόπτη. Είναι σκληρή δουλειά. Υπομονετική, αποφασιστική, δουλειά και θα πρέπει να κινηθούμε άμεσα» σημείωσε ο Στάρμερ.

H άνοδος του Φάρατζ

Μεγάλο μέρος της μεγάλης ζημίας που υπέστη η υποστήριξη των Συντηρητικών προκλήθηκε από το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα Reform UK, με επικεφαλής τον Νάιτζελ Φάρατζ, ο οποίος είχε εκστρατεύσει έντονα για τον περιορισμό της μετανάστευσης.

Ο Στάρμερ έχει υποσχεθεί να καταργήσει την αμφιλεγόμενη πολιτική των Συντηρητικών να στέλνουν τους αιτούντες άσυλο στη Ρουάντα, αλλά με το μεταναστευτικό να αποτελεί βασικό εκλογικό ζήτημα, θα πιεστεί και ο ίδιος να βρει λύση για να σταματήσουν οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που φτάνουν στη Μάγχη από τη Γαλλία με μικρές βάρκες.

Στο εσωτερικό του Συντηρητικού Κόμματος, οι αλληλοκατηγορίες και η συζήτηση για τη μελλοντική του κατεύθυνση άρχισαν αμέσως, με ορισμένους να λένε ότι η αποτυχία του οφείλεται στην εγκατάλειψη του κεντρώου χώρου, ενώ άλλοι υποστήριξαν ότι το Reform κέρδισε ψηφοφόρους που αισθάνονταν ότι το κόμμα είχε εγκαταλείψει τις ρίζες του.

Το Reform κατέκτησε τέσσερις έδρες, με τον ίδιο τον Φάρατζ να εκλέγεται τελικά στο κοινοβούλιο στην όγδοη προσπάθειά του, και κέρδισε περισσότερες ψήφους από τους Συντηρητικούς σε μεγάλα τμήματα της χώρας.

«Υπάρχει ένα τεράστιο κενό στην κεντροδεξιά πλευρά της βρετανικής πολιτικής και η δουλειά μου είναι να το καλύψω, και αυτό ακριβώς θα κάνω. Πιστέψτε με, φίλοι μου, αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα από κάτι που θα σας καταπλήξει όλους» είπε ο Φάρατζ.

Η αύξηση της υποστήριξης για μια λαϊκιστική εναλλακτική λύση απηχούσε πρόσφατα παρόμοια αποτελέσματα στην Ευρώπη, όπου η ακροδεξιά έχει σημειώσει άνοδο.Όμως, σε αντίθεση με τη Γαλλία, όπου το κόμμα Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν σημείωσε ιστορικά κέρδη στις εκλογές της περασμένης Κυριακής, συνολικά το βρετανικό κοινό τάχθηκε υπέρ ενός κεντροαριστερού κόμματος για να φέρει την αλλαγή.

Ο Στάρμερ υποσχέθηκε να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για να επιλύσει τα ζητήματα που δημιουργήθηκαν από το Brexit, την ώρα που οι ακροδεξιοί πολιτικοί απολαμβάνουν επιτυχία. Ωστόσο, παρά την αντίθεσή του στο Brexit, η επανένταξη στην ΕΕ δεν είναι στο τραπέζι.

Μπορεί επίσης να χρειαστεί να συνεργαστεί με τον Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, εάν κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Ο Τραμπ έχει ήδη στείλει τα συγχαρητήριά του στον φίλο και υποστηρικτή του Φάρατζ.

Η ήττα των Συντηρητικών

Η εκλογική νίκη αντιπροσωπεύει μια απίστευτη ανατροπή για τον Στάρμερ και τους Εργατικούς, οι οποίοι, σύμφωνα με τους επικριτές και τους υποστηρικτές τους, αντιμετώπιζαν υπαρξιακή κρίση μόλις πριν από τρία χρόνια, όταν φάνηκε να έχουν χάσει τον δρόμο τους μετά την ήττα τους το 2019.

Όμως μια σειρά από σκάνδαλα των Συντηρητικών – κυρίως οι αποκαλύψεις για τα κόμματα στην Downing Street κατά τη διάρκεια του κλειδώματος του COVID – υπονόμευσαν τον τότε πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον και τα επιβλητικά δημοσκοπικά τους προβάδισμα εξανεμίστηκε.

Η καταστροφική πρωθυπουργία έξι εβδομάδων της Λιζ Τρας, η οποία ακολούθησε την εκδίωξη του Τζόνσον στα τέλη του 2022, εδραίωσε την πτώση και η Σουνάκ δεν μπόρεσε να κάνει κανένα βαθούλωμα στο επιβλητικό πλέον δημοσκοπικό προβάδισμα των Εργατικών.

Ο Σούνακ εξέπληξε πολλούς στο ίδιο του το κόμμα προκηρύσσοντας τις εκλογές νωρίτερα από ό,τι χρειαζόταν τον Μάιο, με τους Συντηρητικούς να υπολείπονται των Εργατικών κατά περίπου 20 μονάδες στις δημοσκοπήσεις, και η εκστρατεία του αποδείχθηκε στη συνέχεια καταστροφική.

Σημειώνεται πως πολλοί πρώην υπουργοί της κυβέρνησης της Βρετανίας και μεγάλα στελέχη των Συντηρητικών έχασαν τις έδρες τους.

Ο πρώτος που έπεσε στο προπύργιό του στο βόρειο Λονδίνο είναι ο πρώην υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς, ο οποίος έχασε την έδρα του από τον υποψήφιο των Εργατικών.

Ο Σαπς είναι ο πλέον υψηλόβαθμος υπουργός που χάνει την έδρα του σε βουλευτικές εκλογές, μετά το 1997 και την ήττα του Μάικλ Πορτίλο, τότε υπουργού Άμυνας.

Στενός συνεργάτης του Σούνακ, ο Σαπς ανέλαβε το υπουργείο Άμυνας τον Αύγουστο του 2023, ενώ τα τελευταία χρόνια είχε περάσει από διάφορα υπουργεία πρώτης γραμμής.

Και η πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Λιζ Τρας έχασε την έδρα της στην ανατολική Αγγλία. Η Τρας είχε διαδεχθεί τον Μπόρις Τζόνσον στην πρωθυπουργία, όμως αποχώρησε έπειτα από μόλις 49 ημέρες και αφού προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στην αγορά και κατάρρευση της στερλίνας.

Ακόμη μία ηττημένη των εκλογών είναι η Πένι Μόρντοντ, αρμόδια για τις σχέσεις με το κοινοβούλιο, η οποία το 2022 ήταν υποψήφια για να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον στην πρωθυπουργία. Εξάλλου θεωρούνταν μία από τους βασικούς υποψήφιους για να αναλάβουν την προεδρία του κόμματος, εφόσον ο Σούνακ αποφασίσει να παραιτηθεί μετά την ήττα.

Η υπουργός Πολιτισμού του Σούνακ, η Λούσι Φρέιζερ, επίσης ηττήθηκε από τον υποψήφιο των Φιλελεύθερων Δημοκρατών.

Ο πρώην υπουργός και υπέρμαχος του Brexit Τζέικομπ Ρις- Μογκ, ο «αξιότιμος κύριος από τον 18ο αιώνα» όπως τον αποκαλούσαν λόγω της συμπεριφοράς και των σταυρωτών κοστουμιών του, ηττήθηκε από τον υποψήφιο των Εργατικών.

Και άλλοι υπουργοί δεύτερου πλάνου, όπως ο υφυπουργός Βετεράνων Τζόνι Μέρσερ ή η Τερίς Κόφι πρώην δεύτερη στην ιεραρχία επί κυβερνήσεως Λιζ Τρας, επίσης δεν θα επιστρέψουν στο κοινοβούλιο.

Δεκάδες απερχόμενοι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος αποφάσισαν να μην είναι υποψήφιοι, όπως για παράδειγμα η πρώην πρωθυπουργός Τερέζα Μέι.

Αντιθέτως άλλα στελέχη των Συντηρητικών κατάφεραν να σώσουν τις έδρες τους, όπως ο απερχόμενος υπουργός Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ, η πρώην υπουργός Εσωτερικών Σουέλα Μπράβερμαν ή ο Κένι Μπάντενοκ, υπουργός Εμπορίου επί Ρίσι Σούνακ, ο οποίος παρουσιάζεται συχνά ως υποψήφιος για την προεδρία των Συντηρητικών.

Συγχαρητήρια από το εξωτερικό στον Στάρμερ

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ συγχάρηκε σήμερα τον μελλοντικό πρωθυπουργό της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ για την «ιστορική εκλογική νίκη» του στις βουλευτικές εκλογές, εκφράζοντας τη χαρά του που θα εργασθεί με το Λονδίνο υπό μια κυβέρνηση των Εργατικών.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ουσιαστικοί εταίροι, οι οποίοι συνεργάζονται σε όλους τους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος για τους πολίτες μας», δήλωσε ο Μισέλ στην X. Πρόσθεσε πως θα δει τον Στάρμερ στη διάρκεια της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας που είναι προγραμματισμένη για τις 18 Ιουλίου, «όπου θα συζητήσουμε για τις κοινές προκλήσεις, όπως η σταθερότητα, η ασφάλεια, η ενέργεια και η μετανάστευση».

Εξάλλου ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζι συνεχάρη επίσης σήμερα τον Κιρ Στάρμερ για την «ηχηρή εκλογική νίκη» του στις βρετανικές βουλευτικές εκλογές υπογραμμίζοντας πως είναι «φίλος» του.

Ο Αλμπανέζι εξέφρασε τη χαρά του για το γεγονός ότι θα «εργασθεί με εποικοδομητικό τρόπο με τη νέα αριστερή βρετανική κυβέρνηση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Εκλογές στη Βρετανία: «Σάρωσαν» οι Εργατικοί, με ισχυρότατη πλειοψηφία – Κυρίαρχος ο Στάρμερ
• Βρετανία: Τα «θέλω» των Εργατικών στην οικονομία και το «reset» με την ΕΕ