«Ξύπνησε» στο Διάστημα το Voyager 1 – Η σημασία για την εξερεύνηση του ηλιακού διαστήματος
Οι μηχανικοί έστειλαν προ ημερών ένα «σκούντημα» στο σκάφος Voyager 1 και έλαβαν μια πιθανώς ενθαρρυντική απάντηση, καθώς ελπίζουν να διορθώσουν ένα πρόβλημα επικοινωνίας με το γηρασμένο διαστημικό σκάφος που επιμένει εδώ και πέντε μήνες.
Το Voyager 1 και το δίδυμό του, το Voyager 2, που εκτοξεύτηκαν το 1977, επιχειρούν να διασχίσουν μια αχαρτογράφητη κοσμική περιοχή κατά μήκος των εξωτερικών άκρων του ηλιακού συστήματος, σύμφωνα με το CNN.
Ενώ το Voyager 1 συνέχισε να μεταδίδει ένα σταθερό ραδιοφωνικό σήμα στην ομάδα ελέγχου της αποστολής του στη Γη, το σήμα αυτό δεν μετέφερε κανένα αξιοποιήσιμο στοιχείο από τον Νοέμβριο, γεγονός που υποδεικνύει ένα πρόβλημα με έναν από τους τρεις ενσωματωμένους υπολογιστές του διαστημικού σκάφους.
Ένα νέο σήμα που ελήφθη πρόσφατα από το διαστημικό σκάφος υποδηλώνει ότι η ομάδα αποστολής της NASA μπορεί να σημειώσει πρόοδο στην προσπάθειά της να κατανοήσει τι βιώνει το Voyager 1. Το Voyager 1 είναι επί του παρόντος το πιο απομακρυσμένο διαστημικό σκάφος από τη Γη σε απόσταση περίπου 24 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.
Εν τω μεταξύ, το Voyager 2 έχει διανύσει περισσότερα από 20,3 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τον πλανήτη μας. Και τα δύο βρίσκονται στο διαστρικό διάστημα και είναι τα μόνα διαστημόπλοια που λειτούργησαν ποτέ πέρα από την ηλιόσφαιρα, τη φυσαλίδα μαγνητικών πεδίων και σωματιδίων του ήλιου που εκτείνεται πολύ πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα.
Αρχικά σχεδιασμένα να διαρκούν πέντε χρόνια, τα σκάφη Voyager είναι τα δύο μακροβιότερα διαστημόπλοια στην ιστορία. Η εξαιρετικά μεγάλη διάρκεια ζωής τους σημαίνει ότι και τα δύο διαστημόπλοια έχουν παράσχει πρόσθετες γνώσεις για το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό, αφού πέτυχαν τους προκαταρκτικούς τους στόχους να πετάξουν δίπλα από τον Δία, τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα πριν από δεκαετίες.
Όμως και οι δύο ανιχνευτές αντιμετώπισαν προκλήσεις στην πορεία καθώς γερνούσαν.
Το πρόβλημα στις επικοινωνίες
Η ομάδα αποστολής παρατήρησε για πρώτη φορά το πρόβλημα επικοινωνίας με το Voyager 1 στις 14 Νοεμβρίου 2023, όταν η μονάδα διαμόρφωσης τηλεμετρίας του συστήματος δεδομένων πτήσης άρχισε να στέλνει ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο κώδικα.
Το σύστημα δεδομένων πτήσης του Voyager 1 συλλέγει πληροφορίες από τα επιστημονικά όργανα του διαστημικού σκάφους και τις συνδυάζει με μηχανολογικά δεδομένα που αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα κατάσταση της υγείας του Voyager 1. Ο έλεγχος αποστολής στη Γη λαμβάνει αυτά τα δεδομένα σε δυαδικό κώδικα, δηλαδή μια σειρά από μονάδες και μηδενικά.
Αλλά από τον Νοέμβριο, το σύστημα δεδομένων πτήσης του Voyager 1 έχει κολλήσει σε έναν βρόχο.
Το διαστημόπλοιο μπορεί ακόμη να λαμβάνει και να εκτελεί εντολές που μεταδίδονται από την ομάδα αποστολής, αλλά ένα πρόβλημα με αυτή τη μονάδα τηλεπικοινωνιών σήμαινε ότι κανένα επιστημονικό ή μηχανολογικό δεδομένο από το Voyager 1 δεν μεταδιδόταν στη Γη.
Μετά την ανακάλυψη του προβλήματος, η ομάδα αποστολής προσπάθησε να στείλει εντολές για να επανεκκινήσει το σύστημα του υπολογιστή και να μάθει περισσότερα για την υποκείμενη αιτία του προβλήματος.
Η ομάδα έστειλε μια εντολή, που ονομάζεται «poke», στο Voyager 1 την 1η Μαρτίου για να κάνει το σύστημα δεδομένων πτήσης να εκτελέσει διαφορετικές ακολουθίες λογισμικού σε περίπτωση που κάποιο είδος δυσλειτουργίας προκαλούσε το πρόβλημα.
Στις 3 Μαρτίου, η ομάδα παρατήρησε ότι η δραστηριότητα από ένα τμήμα του συστήματος δεδομένων πτήσης ξεχώριζε από τα υπόλοιπα αλλοιωμένα δεδομένα. Αν και το σήμα δεν είχε τη μορφή που έχει συνηθίσει η ομάδα του Voyager όταν το σύστημα δεδομένων πτήσης λειτουργεί αναμενόμενα, ένας μηχανικός του Deep Space Network της NASA κατάφερε να το αποκωδικοποιήσει.
Το Deep Space Network είναι ένα σύστημα ραδιοκεραιών στη Γη που βοηθούν την υπηρεσία να επικοινωνεί με τους ανιχνευτές Voyager και άλλα διαστημόπλοια που εξερευνούν το ηλιακό μας σύστημα.
Το αποκωδικοποιημένο σήμα περιλάμβανε μια ανάγνωση ολόκληρης της μνήμης του συστήματος δεδομένων πτήσης, σύμφωνα με μια ενημέρωση που μοιράστηκε η NASA.
«Η μνήμη (του συστήματος δεδομένων πτήσης) περιλαμβάνει τον κώδικά του, ή τις οδηγίες για το τι πρέπει να γίνει, καθώς και τις μεταβλητές, ή τις τιμές που χρησιμοποιούνται στον κώδικα και μπορούν να αλλάξουν με βάση τις εντολές ή την κατάσταση του διαστημικού σκάφους», σύμφωνα με ανάρτηση στο blog της NASA. «Περιέχει επίσης επιστημονικά ή μηχανικά δεδομένα για την κατερχόμενη σύνδεση. Η ομάδα θα συγκρίνει αυτή την ανάγνωση με εκείνη που κατέβηκε πριν εμφανιστεί το πρόβλημα και θα αναζητήσει αποκλίσεις στον κώδικα και τις μεταβλητές για να βρει ενδεχομένως την πηγή του συνεχιζόμενου προβλήματος».
