Ζεύγος Γκέιτς: Ένα διαζύγιο με… διεθνείς παρενέργειες

Την απόφασή τους να χωρίσουν ύστερα από 27 χρόνια έγγαμου βίου ανακοίνωσαν ο Μπιλ και η Μελίντα Γκέιτς. Παρότι η προσωπική ζωή των διασημοτήτων θα έπρεπε να είναι αδιάφορη για το κοινό, μια τέτοια απόφαση αναμένεται να έχει μεγάλες πολιτικές και υγειονομικές επιπτώσεις όσον αφορά τις διοικητικές εξελίξεις στο ίδρυμα Γκέιτς.

Το ίδρυμα του δημιουργού της Microsoft έχει χρηματοδοτήσει γενναιόδωρα την ιατρική έρευνα, συμβάλλοντας στην πρόσφατη ανακάλυψη αξιόπιστου εμβολίου κατά της ελονοσίας, μεταξύ άλλων. Η επιρροή που ασκεί το ίδρυμα στην ιατρική έρευνα τροφοδοτεί, όμως, τη συζήτηση για τη συγκέντρωση δυσανάλογα μεγάλης εξουσίας στα χέρια λίγων- έστω και γενναιόδωρων- μεγιστάνων.

Πριν από ένα χρόνο, η παγκόσμια κοινή γνώμη είχε στηρίξει τον Μπιλ Γκέιτς, στον απόηχο των κατηγοριών που του είχε προσάψει η οργάνωση QAnon και άλλοι οπαδοί των θεωριών συνωμοσίας, που χαρακτήριζαν την πανδημία του κορωνοϊού μέρος μυστικού σχεδίου για την τοποθέτηση μικροτσίπ κάτω από το δέρμα όσων θα υποβάλλονταν σε εμβολιασμό. Τον τελευταίο μήνα, όμως, ο Γκέιτς εξόργισε ακόμη και τους πιο πιστούς θαυμαστές του, εκφράζοντας δημόσια τη διαφωνία του με την άρση των ευρεσιτεχνιών εμβολίων κατά της COVID-19, αποκλείοντας, ουσιαστικά, τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Σε συνέντευξή του τον Απρίλιο στο βρετανικό Sky Νews, είχε εκφράσει ξεκάθαρα τη διαφωνία του προς την προτεινόμενη άρση των ευρεσιτεχνιών εμβολίων, επικαλούμενος υγειονομικές ελλείψεις στις μονάδες παραγωγής φαρμάκων σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Ο Γκέιτς υιοθέτησε, έτσι, την ίδια στάση που είχε τηρήσει όταν η Microsoft είχε κατηγορηθεί από τις αμερικανικές αρχές για μονοπωλιακές πρακτικές. Ο ίδιος και το ίδρυμά του έχουν μπει κάτω από το μικροσκόπιο, με αρκετούς να αμφισβητούν την τακτική του. Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης του ιδρύματος καταλήγει στα ταμεία Δυτικών ερευνητών και φαρμακευτικών εταιρειών, όπως επισημαίνει σε άρθρο της η συγγραφέας Λίντζι Μαγκάουι, διευρύνει το χάσμα μεταξύ του εύπορου Βορρά και του υποβαθμισμένου Νότου. Ο Γκέιτς αρνείται επίμονα να παραδεχθεί ότι η κείμενη νομοθεσία ευρεσιτεχνιών για φάρμακα και εμβόλια είναι άδικη και επικίνδυνη για τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Την ίδια στιγμή, η προσωπική φιλανθρωπία, όπως αυτή που ασκεί ο Γκέιτς, μπορεί να αποδειχθεί επιζήμια στη δημοκρατική λογοδοσία. H γονυκλισία των πολιτικών στους μεγάλους δωρητές σημαίνει ότι δισεκατομμύρια χαμηλόμισθοι και καταπιεσμένοι κάτοικοι του πλανήτη θα πρέπει να νιώσουν ικανοποιημένοι με τα ψίχουλα που τους παραχωρεί η νέα, αυτόκλητη αριστοκρατία, χωρίς να επιδιώξουν ποτέ οικονομική δικαιοσύνη.

Από τις χειρότερες στιγμές της κρίσης του AIDS, όταν το κόστος για τα αντιρετροϊκά φάρμακα διατηρούνταν στα ύψη, μέχρι και τις σημερινές σκανδαλώδεις τιμολογήσεις φαρμάκων κατά του διαβήτη ή του καρκίνου, ο Γκέιτς δεν έπαψε να επιμένει ότι το σύστημα της πατέντας λειτουργεί τέλεια. Το μήνυμά του προς τους ακτιβιστές που επιδιώκουν τη μείωση της τιμής φαρμάκων είναι απλό και ωμό: αφήστε τις επιχειρηματικές αποφάσεις στους δισεκατομμυριούχους. Λογικό, καθώς η περιουσία του χτίστηκε επάνω σε προστατευμένες ευρεσιτεχνίες λογισμικού και τεχνολογικών καινοτομιών.