Αέρας ανανέωσης στα ΕΛΤΑ

Στους κόλπους του «επιχειρείν», ο βασικός «οδηγός επιβίωσης» απαιτεί από µια επιχείρηση γρήγορα αντανακλαστικά, ιδιωτική πρωτοβουλία και ίδια κεφάλαια. Εξ ορισµού καθετί δηµόσιο φέρει τη «ρετσινιά» της δυσλειτουργικότητας και της κωλυσιεργίας, λόγω της γραφειοκρατίας.

Ειδικά δε στην περίπτωση που µια κρατική επιχείρηση απολαµβάνει τη µερίδα του λέοντος σε έναν κλάδο, οι αντιδράσεις περί µονοπωλιακών πρακτικών που δεν αφήνουν την υγιή επιχειρηµατικότητα να ανθήσει είναι αναµενόµενες.

Για περισσότερα από 185 χρόνια τα Ελληνικά Ταχυδροµεία (ΕΛΤΑ) αποτελούν τον σηµαντικότερο δίαυλο επικοινωνίας, χάρη στον οποίο το κράτος µπορεί να εξασφαλίσει την εύρυθµη λειτουργία του και οι πολίτες να επικοινωνήσουν µεταξύ τους. Η ίδρυση της επιχείρησης το 1828, µε κυβερνητικό διάταγµα του Ιωάννη Καποδίστρια, άλλαξε τα δεδοµένα της ιστορίας µας εισάγοντας στην καθηµερινότητα του Έλληνα τις έννοιες της ταχυµεταφοράς και του γράµµατος. Η µακρά πορεία και αυτό το αίσθηµα σταθερότητας που αποπνέει µια κρατική επιχείρηση θεωρούνται από πολλούς τα διαπραγµατευτικά χαρτιά που διαθέτει η διοίκηση των ΕΛΤΑ, προκειµένου να αντιστραφεί το αρνητικό κλίµα.

Η τοποθέτηση του Γιάννη Ζαρολιάγκη στο «τιµόνι» των ΕΛΤΑ εκτιµάται ότι θα διανοίξει νέες προοπτικές. Όντας για πολλά χρόνια χρηµατιστής, αλλά και µέχρι πρόσφατα πρόεδρος του Οργανισµού Λιµένος Λαυρίου, έµαθε να «ψυχολογεί» τις επιχειρήσεις, να παίρνει ρίσκα και σηµαντικές αποφάσεις σε κρίσιµες στιγµές, µα πάνω από όλα να αφουγκράζεται τις ανάγκες και τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τοµέα. Η ανάληψη των καθηκόντων του CEO συνιστά µια πρόκληση και, όπως ο ίδιος δηλώνει στο Fortune, υπάρχουν σοβαρές ανάγκες και απαιτείται σκληρή δουλειά, καθώς οι προηγούµενες διοικήσεις δεν αξιοποίησαν τις δυνατότητες που υπήρχαν, αφήνοντας τις παρεχόµενες υπηρεσίες σταθερές ή µε φθίνουσα πορεία ως προς την ποιότητά τους, διότι δεν γινόταν αναπροσαρµογή προϊόντων σύµφωνα µε τις ανάγκες της εποχής. «Θέλουµε να αναβιώσουµε την παλιά εικόνα των Ελληνικών Ταχυδροµείων, προσφέροντας νέα προϊόντα και υπηρεσίες µε κοινωνικό πρόσωπο. Ζήτηση σαφώς και υπάρχει. Μην ξεχνάτε ότι τα ΕΛΤΑ αποτελούν το µεγαλύτερο δίκτυο στην Ελλάδα, έχοντας ως συγκριτικό πλεονέκτηµα την προσωπική επαφή µε τους πελάτες, αφού µπαίνουν στα νοικοκυριά όλης της χώρας».

Υπό τη σκέπη των ΕΛΤΑ βρίσκονται 704 καταστήµατα, 719 ταχυδροµικά πρακτορεία και 6.800 εργαζόµενοι, ενώ µέσα στο 2017 δροµολογείται η πρόσληψη 510 µόνιµων υπαλλήλων, που θα καλύψουν τις ανάγκες του οργανισµού σε όλη την Ελλάδα. Όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς, το 90% των µετοχών ανήκουν στο Δηµόσιο και το υπόλοιπο 10% στη Eurobank, η οποία το απέκτησε µετά την απορρόφηση του Ταχυδροµικού Ταµιευτηρίου. «Οι σχέσεις µας µε τη διοίκηση της Eurobank είναι πολύ καλές. Υπάρχει συγκεκριµένο business plan που έχουν καταρτίσει στελέχη της τράπεζας, το οποίο, όµως, διατίθενται να προσαρµόσουν στα καινούργια δεδοµένα που έχουν προκύψει. Ως διοίκηση των ΕΛΤΑ, σαφώς και είµαστε ανοιχτοί στο να υπάρξουν και άλλες συνεργασίες» διευκρινίζει ο Γιάννης Ζαρολιάγκης.

Με την είσοδο ιδιωτικών επιχειρήσεων στον κλάδο των ταχυµεταφορών, τα ΕΛΤΑ υποχώρησαν στην τρίτη θέση, κατέχοντας µερίδιο 7% – ποσοστό το οποίο ο Γιάννης Ζαρολιάγκης χαρακτηρίζει ανεπίτρεπτο, αναλογικά µε το µέγεθος και τη δυναµική του οργανισµού. Παράλληλα, επισηµαίνει την ετήσια πτώση τζίρου κατά 10%, η οποία καταγράφεται τα τελευταία πέντε χρόνια λόγω της µείωσης του επιστολικού.

Τις απώλειες έρχεται να περιορίσει το µικροδέµα, µια αγορά που, όπως µας λέει, είναι µεγάλη, µε σηµαντικά περιθώρια κέρδους. «Χωρίς ιδιαίτερη προβολή στα ΜΜΕ σηµειώνουµε κάθε χρόνο άνοδο της τάξης του 20%-25% στη συγκεκριµένη υπηρεσία. Στόχος µας είναι να βελτιώσουµε το προϊόν και να γίνει ακόµα πιο φιλικό στους πελάτες. Με άλλα λόγια, να µην αποστέλλεται απλώς ειδοποίηση για να πάνε να πάρουν το δέµα τους, αλλά η διανοµή του να γίνεται κατευθείαν από τα ΕΛΤΑ. Αυτή, άλλωστε, είναι η δουλειά µας».

Δυναµική είσοδος στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Μεγάλο «στοίχηµα» για τη διοίκηση των ΕΛΤΑ αποτελεί η είσοδός τους στην αγορά ενέργειας. Ήδη 780 καταστήµατα της επιχείρησης καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες τους από το καινούργιο δίκτυο, το οποίο µειώνει τα κόστη κατά 400.000 ευρώ τον χρόνο. Τον επόµενο µήνα η νέα υπηρεσία αναµένεται να βγει στον «αέρα», καθώς έχει οριστεί και ο ανάδοχος που θα αναλάβει την υλοποίηση του λογισµικού. «Θα παίξουµε δυνατά στη συγκεκριµένη αγορά. Το συγκριτικό πλεονέκτηµά µας είναι ότι έχουµε ήδη ένα εγκατεστηµένο δίκτυο το οποίο στηρίζεται στην προσωπική επαφή, και όχι στην εξεύρεση πελατών µέσω τηλεφώνου, όπως σε άλλες περιπτώσεις. Ο ταχυδρόµος είναι δυνάµει πωλητής. Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι το 90% της επιχείρησης ανήκει στο Δηµόσιο κάνει τον τελικό καταναλωτή να νιώθει πιο ασφαλής για την υπηρεσία και τα προϊόντα που αγοράζει από τα ΕΛΤΑ».

Την ίδια στιγµή, ο Γιάννης Ζαρολιάγκης εκφράζει την ανησυχία του αναφορικά µε τον αθέµιτο ανταγωνισµό που ακολουθούν ιδιωτικές εταιρείες, διεκδικώντας κοµµάτι από την «πίτα» των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας. Δυστυχώς, όπως επισηµαίνει, αρκετές εταιρείες παίζουν µε τις τιµές, και όχι µε το επίπεδο των υπηρεσιών – πρακτική η οποία θα οδηγήσει στο να µείνουν στο τέλος µόνο δύο µε τρεις βασικοί «παίκτες», όπως ακριβώς συνέβη στον κλάδο της τηλεφωνίας. «Επιδιώκουµε να γίνουµε Νο 1 “παίκτης” στην αγορά παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και πιστεύω ότι θα το καταφέρουµε».

Η περίπτωση της Κίνας και το «φλερτ» µε Alibaba

Η νέα µόδα θέλει τις ανώτερες κοινωνικά τάξεις στην Κίνα να ασχολούνται µε τον φιλοτελισµό και να εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τα ελληνικά γραµµατόσηµα. Συγχρόνως, η έλευση της Alibaba στην Ελλάδα και τα αλλεπάλληλα ραντεβού µε στελέχη της κυβέρνησης και Έλληνες επιχειρηµατίες δείχνουν µια κινητικότητα, την οποία τα ΕΛΤΑ είναι έτοιµα να αξιοποιήσουν.

Σε περίπτωση δε που προχωρήσει η συµφωνία µεταξύ του κινεζικού κολοσσού µε τα επιµελητήρια και υπάρξει ανταπόκριση από µέρους των ελληνικών επιχειρήσεων, τα ΕΛΤΑ, σύµφωνα µε τον νέο CEO, αναµένεται να αναλάβουν τα logistics για τη µεταφορά προϊόντων από την Ελλάδα στην Κίνα. «Ένας παραγωγός ελαιολάδου από την Καλαµάτα αυτό που γνωρίζει να κάνει καλά είναι να παράγει ελαιόλαδο. Στο κοµµάτι της συσκευασίας, του εκτελωνισµού, της διασάφησης –διαδικασίες που ίσως τον απέτρεπαν να προβεί σε εξαγωγές– τον βοηθάµε εµείς. Τα ΕΛΤΑ θα συλλέγουν στην Αθήνα τα προϊόντα από διάφορες περιοχές της Ελλάδος και, εν συνεχεία, θα τα στέλνουν στην κινεζική αγορά».

Επισηµαίνει, παράλληλα, πως περαιτέρω σύσφιγξη των εµπορικών σχέσεων µεταξύ Ελλάδας – Κίνας µόνο οικονοµικά οφέλη µπορεί να αποφέρει στη χώρα µας, χαρακτηρίζει την ιδέα φανταστική, αλλά υπογραµµίζει πως για να προχωρήσει χρειάζεται βοήθεια και από τα επιµελητήρια. «Με την κινεζική αγορά αυξήσαµε τους όγκους των εµπορευµάτων που µεταφέρουµε από εκεί σε 28 συνολικά χώρες. Έχουµε ξεπεράσει το πιλοτικό στάδιο στο οποίο βρίσκονταν προηγούµενες διοικήσεις. Η διαδικασία θεωρείται πλέον διασφαλισµένη, µε τις τιµές µας πάνω από τα 400 γραµµάρια να είναι ιδιαιτέρως ανταγωνιστικές. Είµαστε σε θέση να ανταποκριθούµε σε οποιονδήποτε όγκο παραγγελιών. Στις διαπραγµατεύσεις κοιτάξαµε να προβούµε σε κινήσεις και θέσεις που, στο σύνολο της δουλειάς που αναλάβαµε, να µας εξασφαλίζουν ότι θα είµαστε κερδοφόροι. Οι Κινέζοι είναι σκληροί διαπραγµατευτές. Θέλουµε να προχωρήσουµε σε συνεργασίες που θα αφορούν και τα logistics και το κοµµάτι της συναρµολόγησης».

Τι περιλαµβάνει το business plan για το 2017

Τα οικονοµικά στοιχεία δείχνουν πως η τρέχουσα χρονιά θα κλείσει στα ίδια επίπεδα µε πέρυσι, µε τον τζίρο να διαµορφώνεται κοντά στα 290 εκατοµµύρια ευρώ, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι η πτώση των οικονοµικών µεγεθών εµποδίζει τις κινήσεις εκσυγχρονισµού. «Μέσα στη χρονιά αυτοµατοποιήσαµε τα τελευταία 190 καταστήµατα. Καθώς είµαστε δηµόσια επιχείρηση, οι διαδικασίες που ακολουθούνται είναι χρονοβόρες, γιατί απαιτούνται διαγωνισµοί για την ανάθεση έργων – µια λογική την οποία, προερχόµενος από τον ιδιωτικό τοµέα, αδυνατούσα να καταλάβω» υπογραµµίζει ο CEO των ΕΛΤΑ, τονίζοντας πως οι ασφαλιστικές δικλίδες σε έναν κρατικό οργανισµό δεν επιτρέπουν άµεσες λύσεις και ταχύτητα, πράγµα που σηµαίνει ότι εξ ορισµού δρα κανείς σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, µε διαφορετικούς όρους από τους υπόλοιπους.

«Διαρκώς ακούµε να µιλάνε για αναδιοργάνωση. Άποψή µου είναι ότι µια αναδιοργάνωση, προκειµένου να έχει αποτέλεσµα, πρέπει να είναι δυναµική και όχι να µένει επί µακρόν στα συρτάρια· να προσαρµόζεται στα δεδοµένα και να µην αποτελεί ένα άκαµπτο business plan µακροπρόθεσµου χαρακτήρα». Αναγνωρίζει δε πως, για να επιτευχθούν οι στόχοι, απαιτούνται συνεργασία και οµαδικότητα. «Η φιλοσοφία του “µισοάδειου ποτηριού” δεν ισχύει στις business. Ένας manager θα πρέπει να γνωρίζει καλά ότι απαιτείται πολύ σκληρή δουλειά και ίσως αναγκαστεί να βάλει στην άκρη την προσωπική ζωή του. Προκειµένου να πετύχει, πρέπει, πάνω από όλα, να είναι έντιµος, να έχει όραµα, αλλά και να βλέπει µπροστά».

Το business plan για το 2017 εστιάζει κυρίως στην αυτοµατοποίηση των διαδικασιών που ακολουθούνται, καθώς και στην αύξηση της ζήτησης στο µικροδέµα και τα χρηµατοοικονοµικά προϊόντα, µε πρώτο και κύριο εκείνο των ασφαλειών. Την ίδια στιγµή, όπως αποκαλύπτει στο Fortune ο Γιάννης Ζαρολιάγκης, η διοίκηση των ΕΛΤΑ βρίσκεται σε συζητήσεις µε το υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να παρέχει υπηρεσίες εξυπηρέτησης πολιτών ή υπηρεσίες εξυπηρέτησης πωλητών in house, όπου, φυσικά, αυτό είναι εφικτό. «Σχεδιάζουµε tailor made υπηρεσίες και προϊόντα τα οποία θα πωλούνται µόνο από εµάς. Τα ΕΛΤΑ αποτελούν µια µικρογραφία της χώρας. Πολλά πράγµατα γίνονται και δεν φαίνονται, ενώ πολλά άλλα ήταν αφηµένα τελείως στην τύχη τους, διότι υπήρχε χρήµα και τα πράγµατα “τσουλούσαν” από µόνα τους. Κάνουµε τεράστιες προσπάθειες, αλλά προς το παρόν αυτό δεν βγαίνει στην αγορά. Ο Έλληνας θα πρέπει να µάθει να έχει υποµονή» καταλήγει, λέγοντας πως το προσωπικό του στοίχηµα είναι να γίνουν τα ΕΛΤΑ break even.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Fortune Νοεμβρίου που κυκλοφορεί