Η Novo Nordisk Hellas επελέγη ως ένα από τα 25 Κέντρα Ανάπτυξης Κλινικών Μελετών παγκοσμίως
«Η καθηλωμένη φαρμακευτική δαπάνη αποτελεί εμπόδιο για την πρόσβαση των ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες» λέει στο Fortune Greece η Μαίρη Καραγεώργου, διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Novo Nordisk Hellas, που δραστηριοποιείται έντονα τα τελευταία χρόνια στον τομέα των κλινικών μελετών στην Ελλάδα.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κατά το διάστημα 2018-2022 οι επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης (R&D) της Novo Nordisk στην Ελλάδα ανήλθαν στα 15,3 εκατ. ευρώ, ενώ, όπως ανακοινώθηκε από τη μητρική εταιρεία, η Ελλάδα έχει επιλεγεί ως ένα από τα 25 Κέντρα Ανάπτυξης Κλινικών Μελετών παγκοσμίως (Clinical Development Center – CDC).
Η διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Novo Nordisk, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Fortune Greece, σημειώνει πως, παρότι η φαρμακευτική καινοτομία θα έπρεπε να είναι διαρκές ζητούμενο και πηγή ανάπτυξης και ευημερίας, τελικά αντιμετωπίζεται συστηματικά ως πηγή κόστους.
Ποια είναι σήμερα η εικόνα στον χώρο της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα;
Το μεγάλο «στοίχημα» των τελευταίων ετών είναι ο εξορθολογισμός της δημόσιας φαρμακευτικής χρηματοδότησης κατά τρόπο ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές, αυξημένες ανάγκες της κοινωνίας σε φάρμακα, καθώς και η τεχνολογική εξέλιξη στον τομέα της υγείας που έχει οδηγήσει σε νέες, καινοτόμες, αλλά και υψηλότερης αξίας και κόστους θεραπείες.
Η καθηλωμένη φαρμακευτική δαπάνη αποτελεί εμπόδιο για την πρόσβαση των πολιτών στις καινοτόμες θεραπείες. Ενώ η φαρμακευτική καινοτομία θα έπρεπε να είναι διαρκές ζητούμενο και να αντιμετωπίζεται από την Πολιτεία ως πηγή ανάπτυξης και ευημερίας, αντιμετωπίζεται συστηματικά ως πηγή κόστους. Η διαπραγμάτευση, λοιπόν, με τις αρχές έχει εξελιχθεί σε μια προσπάθεια πειθούς από την πλευρά των εταιρειών για την ανάγκη απρόσκοπτης και ταχείας πρόσβασης όλων ισότιμα στις νέες θεραπείες. Και δεν είναι μόνο το κράτος που πρέπει να πείσουμε. Είμαστε σε συνεχείς διαπραγματεύσεις και με τη μητρική εταιρεία.
Πρόκειται, δηλαδή, για μια τριμερή σχέση. Υπό την έννοια αυτή, όλες οι διαπραγματεύσεις ενέχουν δυσκολίες.
Πολιτική φαρμάκου και στρεβλώσεις. Ποιες προτεραιότητες εκτιμάτε ότι πρέπει να θέσει το αρμόδιο υπουργείο για να αμβλυνθούν αυτές;
Οι στρεβλώσεις είναι πράγματι υπαρκτές. Παράλληλα, το σύστημα υγείας αντιμετωπίζει ποικίλες προκλήσεις, όπως η αύξηση των χρόνιων νοσημάτων και πασχόντων, η παχυσαρκία και το κάπνισμα, που οδηγούν σε αύξηση της ζήτησης για νέες θεραπείες και υπηρεσίες υγείας. Την ίδια στιγμή, ενώ καταγράφεται μια αιτιολογημένη αύξηση της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης τα τελευταία χρόνια με βάση τα δημογραφικά στοιχεία και την επιδημιολογία, αυτή δεν συνοδεύεται με αντίστοιχη αναπροσαρμογή της δημόσιας χρηματοδότησης από την Πολιτεία. Το αποτέλεσμα είναι η μετακύληση της υπερβάλλουσας δαπάνης στους ασθενείς και στη φαρμακοβιομηχανία.
Όμως, η διαχρονική υποχρηματοδότηση και η απουσία μέτρων ελέγχου και συγκράτησης της δαπάνης είναι μείγμα εκρηκτικό, που δυνητικά θα οδηγήσει σε ασθενείς πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, δηλαδή αυτούς που θα έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες και αυτούς που δεν θα έχουν.
Ως προτεραιότητα, λοιπόν, θέτουμε την αποτελεσματική διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων, όπως για παράδειγμα του σακχαρώδους διαβήτη και της παχυσαρκίας. Χρειάζεται ολιστική προσέγγιση και ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικών υγείας, που θα συνοδεύεται από τη συστηματική χρηματοδότηση καινοτόμων θεραπειών που αποδεδειγμένα έχουν πολλαπλάσια οφέλη για την υγεία και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Ποια η στόχευσή σας σε ό,τι αφορά τις κλινικές μελέτες και τι πρέπει να κάνει η χώρα προκειμένου να προσελκύσει νέες;
Παράλληλα με την ενίσχυση του χαρτοφυλακίου προϊόντων της, η Novo Nordisk δραστηριοποιείται έντονα τα τελευταία χρόνια στον τομέα των κλινικών μελετών στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κατά το διάστημα 2018-2022 διεξήχθησαν στην Ελλάδα 25 μελέτες με 1.350 ασθενείς και οι επενδύσεις ανήλθαν στα 15,3 εκατ. ευρώ. Όπως ανακοινώθηκε από τη μητρική εταιρεία, η Ελλάδα έχει επιλεγεί ως ένα από τα 25 Κέντρα Ανάπτυξης Κλινικών Μελετών (Clinical Development Center – CDC) της εταιρείας παγκοσμίως.
Η δυναμική στροφή της Novo Nordisk Hellas προς την Ε&Α έχει διττή στόχευση: αφενός να προσφέρουμε καινοτόμες θεραπείες, οι οποίες βελτιώνουν αισθητά την ποιότητα ζωής των ασθενών, αφετέρου να συμβάλουμε σε εξοικονόμηση πόρων για το εθνικό σύστημα υγείας, αλλά και να βελτιώσουμε τους εθνικούς δείκτες ανάπτυξης.
Είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα η δέσμευση του πρωθυπουργού για στήριξη της καινοτομίας κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τους επικεφαλής εταιρειών και ενώσεων μελών της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (IFPMA). H χρονική συγκυρία είναι εξαιρετικά σημαντική, δεδομένου ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η αναθεώρηση της φαρμακευτικής νομοθεσίας στην Ευρώπη. Η προβλεπόμενη μείωση των κινήτρων για την Έρευνα και Ανάπτυξη νέων, καινοτόμων φαρμάκων είναι πιθανό να οδηγήσει σε μείωση της ανταγωνιστικότητας και πρόσβασης των ασθενών σε θεραπείες, επιταχύνοντας την τάση που έχει οδηγήσει στην επιδείνωση της θέσης της Ευρώπης ως παγκόσμιας καινοτόμου δύναμης, σε σύγκριση με χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Για να επανέλθω στο ερώτημά σας, λοιπόν, η Ελλάδα θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην προσέλκυση κλινικών μελετών. To ισχυρό ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα είναι το υψηλής κατάρτισης επιστημονικό προσωπικό. Ωστόσο, υπάρχουν χρόνιες στρεβλώσεις που λειτουργούν ως αντικίνητρο για την αύξηση των δραστηριοτήτων των κλινικών μελετών.
Στην Ελλάδα του 2024 μιλάμε για ανάπτυξη και καινοτομία και αναρωτιέμαι πόσο συμβατές είναι αυτές με μέτρα μνημονιακά, που εξακολουθούν να ισχύουν. Αρκεί να αναλογιστείτε ότι στην Ευρώπη το 2023 επενδύθηκαν 44 δισ. ευρώ από τη φαρμακοβιομηχανία για κλινική έρευνα, με την Ελλάδα να παρουσιάζει υστέρηση σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, απορροφώντας 100 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ θα μπορούσε με βάση το μέγεθός της να προσεγγίσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, προσελκύοντας επενδύσεις πάνω από 500 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Απαιτείται εθνικό στρατηγικό σχέδιο, ώστε να μην αφήσουμε την ευκαιρία να χαθεί.
«Οι στρεβλώσεις του συστήματος θα οδηγήσουν σε ασθενείς πρώτης και δεύτερης κατηγορίας».
Η παχυσαρκία έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στην Ελλάδα. Τι κάνει η εταιρεία σας για αυτό;
Η παχυσαρκία αποτελεί σήμερα μεγάλη απειλή για την παγκόσμια δημόσια υγεία στον τομέα των χρόνιων μη μεταδοτικών νοσημάτων. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 2022, 2,5 δισεκατομμύρια ενήλικες (18 ετών και άνω) ήταν υπέρβαροι. Από αυτά, 890 εκατομμύρια ζούσαν με παχυσαρκία, ενώ 37 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών ήταν υπέρβαρα. Και στην Ελλάδα το φαινόμενο είναι έντονο. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η χώρα μας είναι πρώτη στην Ε.Ε. στην παιδική παχυσαρκία και στις πρώτες θέσεις και στην παχυσαρκία των ενηλίκων. Για να αντιστραφεί αυτή η κρίση δημόσιας υγείας, απαιτείται ολιστική προσέγγιση στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Ανακαλύπτοντας τον σημαντικό ρόλο που φαίνεται να έχει η φαρμακευτική προσέγγιση στην επίτευξη της απώλειας βάρους, η Novo Nordisk έχει αναπτύξει εξαιρετικά αποτελεσματικές θεραπείες για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Παράλληλα, μέσα από καμπάνιες προσπαθούμε να ενημερώνουμε και να ευαισθητοποιούμε για το πρόβλημα της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας, καθώς και για τη σημασία της πρόληψης. Έχει γίνει γνωστή η καμπάνια μας με τον ανατρεπτικό τίτλο «Πάμε να Χάσουμε» το πρωτάθλημα στην παιδική και εφηβική παχυσαρκία (PaidikiPaxysarkia.gr), η οποία απέσπασε πληθώρα διακρίσεων.
«Η φαρμακευτική καινοτομία θα έπρεπε να είναι ζητούμενο και να αντιμετωπίζεται από την Πολιτεία ως πηγή ανάπτυξης και ευημερίας».
Ηγείστε πολλών τομέων, όπως διαπραγματεύσεις, επικοινωνία, πολιτική Υγείας και στρατηγική. Πώς καταφέρνετε να ανταποκρίνεστε σε τόσο διαφορετικούς ρόλους;
Με κόπο και καθημερινές μάχες, για να είμαι ειλικρινής και να μην εξιδανικεύω καταστάσεις. Δεν υπάρχουν μυστικές συνταγές.
Χρειάζεται επιμονή, υπομονή, μεθοδικότητα, προτεραιοποίηση, προσήλωση στον στόχο και αγάπη γι’ αυτό που κάνεις.
Δραστηριοποιούμαι στον χώρο του φαρμάκου πάνω από 20 χρόνια και έχω την τύχη η δουλειά μου να είναι επιλογή μου. Η καθημερινή πρόκληση είναι πώς με την ομάδα μου θα δώσουμε λύσεις προς όφελος των ασθενών. Αντιλαμβάνεστε ότι το κίνητρο είναι μεγάλο, δεδομένου ότι και το διακύβευμα είναι μεγάλο. Κρίνοντας, λοιπόν, από τα δικά μου βιώματα, θα σας πω ότι τίποτε δεν μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο όταν πραγματικά θέλεις να προσφέρεις και να αφιερωθείς σε περισσότερους του ενός και ετερόκλητους ρόλους. Ακόμα και με εμπόδια και χωρίς στήριξη, εάν πραγματικά κανείς το θέλει και δεν τα παρατά, γίνεται.
*Το άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune Greece που κυκλοφορεί από την Τετάρτη 15/05 στα περίπτερα.
**Φωτογραφίες: Σύλβια Διαμαντοπούλου
