Ιουλία Τσέτη: Aν δεν επιχειρήσεις δεν θα «πληγωθείς», αλλά ούτε θα επιτύχεις

Η Ιουλία Τσέτη ξέρει να ταράζει τα νερά του επιχειρείν με παρεμβάσεις, προτάσεις και πρωτοβουλίες που την έφεραν και αυτήν τη χρονιά στη λίστα Most Powerful Women in Business του Fortune Greece. Φέτος έχει ακόμη έναν λόγο να ισχυρίζεται ότι ανατρέπει «στερεότυπα» και το status quo χρόνων στον χώρο της βιομηχανίας, καθώς είναι η πρώτη γυναίκα που διεκδικεί την προεδρία του ΣΕΒ.

Όπως τονίζει σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, με αυτήν της την κίνηση επιδιώκει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για έναν ΣΕΒ «σύγχρονο και ανοιχτό, που θα βρίσκεται στο πλευρό της κοινωνίας, λειτουργώντας ως καταλύτης προόδου και εξέλιξης, δίχως σημάδια έπαρσης, αλαζονείας και ελιτισμού, οδηγώντας τον με αποφασιστικότητα και τόλμη στο αύριο».

Παράλληλα, όπως αναφέρει, η απόφασή της «ανοίγει τον δρόμο και σε άλλους επιχειρηματίες, τώρα και μελλοντικά, να γίνουν μέρος της διαδικασίας και να θέσουν και οι ίδιοι υποψηφιότητα».

Η πρόεδρος και CEO του ΟΦΕΤ, του ομίλου που έχει επενδύσει πάνω από 100 εκατ. ευρώ την τελευταία δεκαετία, τονίζει επίσης ότι «ονειρεύεται μια Ελλάδα της ευημερίας, της προόδου και της αριστείας», εξηγεί ότι οι επιχειρήσεις δεν χρειάζονται εκπλήξεις, αλλά «σταθερότητα, δίκαιο φορολογικό καθεστώς, πρόσβαση στην εκπαίδευση και την ψηφιακή μεταρρύθμιση», και επισημαίνει τη σημασία της φαρμακοβιομηχανίας, η συνολική συμβολή της οποίας σε όρους ΑΕΠ ξεπερνά το 3% ετησίως. Γνωστή για τη δυναμική της προσωπικότητα, δεν διστάζει να δηλώσει ότι νοοτροπίες και προκαταλήψεις «φρενάρουν» τη γυναικεία ενδυνάμωση, παρά τις «ρωγμές» στη γυάλινη οροφή, ενώ δίνει ένα αυθόρμητο και πηγαίο μήνυμα σύγχρονης ηγεσίας σε μια εποχή πολυκρίσεων: γιατί… αν δεν επιχειρήσεις, δεν θα «πληγωθείς», αλλά ούτε θα επιτύχεις.

Κυρία Τσέτη, είχα σκοπό να ξεκινήσω με ερωτήσεις που αφορούν την πορεία της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας. Οι εξελίξεις, όμως, με αναγκάζουν να αλλάξω τη σειρά και να ξεκινήσω με την υποψηφιότητά σας στον ΣΕΒ. «Κατεβαίνετε» για πρόεδρος του Συνδέσμου. Πρώτη φορά…

Ακριβώς, πρώτη φορά. Είναι η πρώτη φορά που «κατεβαίνουμε» όλοι όσοι το επιχειρούμε ως υποψήφιοι στο «τιμόνι» ενός τόσο μεγάλου Συνδέσμου, που εκπροσωπεί το εμπόριο, την παραγωγή, την επιχειρηματικότητα, τις εταιρείες οι οποίες αποτελούν τα «γρανάζια» της χώρας.

Και σε αυτό το σημείο να σας θέσω το εξής ερώτημα: Πώς αποφασίσατε να αλλάξετε, επί της ουσίας, τη διαδικασία και να θέσετε υποψηφιότητα για την προεδρία;

Εξετάζω όλα τα ενδεχόμενα ως ενεργό μέλος του επιχειρείν και της κοινωνίας με σημαντικές εμπειρίες στο παρελθόν, καθώς έχω διατελέσει μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) και τα τελευταία χρόνια ως γενική γραμματέας του Δ.Σ. του ΣΕΒ. Τα κενά που άφησαν πίσω τους οι αλλεπάλληλες κρίσεις είναι πολλά. Η ελληνική οικονομία έχει ακόμη χαίνουσες πληγές που πρέπει να κλείσουν το συντομότερο δυνατό, με συνέπεια, συνέχεια και συναίνεση μεταξύ Πολιτείας, επιχειρηματιών και εργαζομένων. Μια υποψηφιότητά μου θα έχει κατεύθυνση διαδραστικότητας και αλληλεπίδρασης, οικοδομώντας γέφυρες με όλα τα μέλη του Συνδέσμου, τη βιομηχανία, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα στελέχη του Συνδέσμου. Όραμά μου είναι να συνεισφέρω σε αυτήν τη σύγκλιση, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση των λύσεων, με αίσθημα ευθύνης και ακούγοντας κάθε άποψη. Στην προσπάθεια αυτή, ο ΣΕΒ θα πρέπει να αποτελέσει καταλύτη στην αναπτυξιακή διαδικασία, ενδυναμώνοντας τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, προάγοντας την καινοτομία και την αριστεία, ενισχύοντας την εξωστρέφεια, τη διττή μετάβαση και τη συμπεριληπτική ανάπτυξη, προς όφελος τελικά όλης της ελληνικής κοινωνίας. Σήμερα έχουμε ανάγκη -περισσότερο από ποτέ- έναν σύγχρονο και ανοιχτό ΣΕΒ, που θα βρίσκεται στο πλευρό της κοινωνίας, λειτουργώντας ως καταλύτης προόδου και εξέλιξης, δίχως σημάδια έπαρσης, αλαζονείας και ελιτισμού.

Ταυτόχρονα, χρειάζεται να υπάρχει διαρκής επικοινωνία και αλληλεπίδραση του Συνδέσμου με το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επιχειρηματικό και επενδυτικό γίγνεσθαι, ώστε να πρωτοπορεί διεθνώς, και όχι να έπεται των εξελίξεων. Πρόθεσή μου, λοιπόν, είναι να δώσω μια νέα και φρέσκια πνοή στον ΣΕΒ, οδηγώντας τον με αποφασιστικότητα και τόλμη στο αύριο.

Θεωρείτε ότι έτσι περνάτε και ένα ισχυρό μήνυμα, που αφορά την επιχειρηματικότητα;

Όσοι βρισκόμαστε ήδη στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΒ οφείλουμε να αφουγκραζόμαστε και να ικανοποιούμε τις ανάγκες όλων των μελών μας και να πηγαίνουμε ένα βήμα μπροστά. «Ζωντανεύοντας» το δημοκρατικά αναφαίρετο δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, ανοίγουμε τον δρόμο και σε άλλους επιχειρηματίες, τώρα και μελλοντικά, να γίνουν μέρος της διαδικασίας και να θέσουν και οι ίδιοι υποψηφιότητα για το Διοικητικό Συμβούλιο. Αυτός είναι ο ένας λόγος για τον οποίον έθεσα υποψηφιότητα για την προεδρία του ΣΕΒ. Και είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον έτερο λόγο, που αφορά τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς μου ως πολιτικοποιημένου ανθρώπου και επιχειρηματία. Στην Ελλάδα ζω, στην Ελλάδα έχω τις επιχειρήσεις μου και στόχος μου είναι να συνεχίσω να δραστηριοποιούμαι στη χώρα μου και να επενδύω. Ονειρεύομαι μια Ελλάδα της ευημερίας, της προόδου και της αριστείας, με οργάνωση, ανάπτυξη, εξωστρέφεια και κοινωνική συνοχή. Θα ήθελα, όμως, να σταθώ και δίπλα στους συναδέλφους μου, οι οποίοι, άλλοι λόγω συνθηκών και άλλοι λόγω συγκυριών, αντιμετωπίζουν προβλήματα. Πρέπει να γίνει κατανοητό προς πάσα κατεύθυνση ότι χωρίς αυτούς, χωρίς όλους εμάς, η ανάπτυξη, έτσι όπως την έχουμε οραματιστεί, δεν μπορεί να έρθει.

«Σήμερα έχουμε ανάγκη έναν σύγχρονο ΣΕΒ, που θα βρίσκεται στο πλευρό της κοινωνίας, λειτουργώντας ως καταλύτης προόδου και εξέλιξης, δίχως σημάδια έπαρσης, αλαζονείας και ελιτισμού».

Είπατε πώς ο ιστορικός σύνδεσμος πρέπει να πάει ένα βήμα παραπέρα. Τι πιστεύετε ότι μπορείτε να αλλάξετε και σε ποιους τομείς χρειάζεται εξέλιξη;

Το όραμά μου είναι ένας ισχυρός ΣΕΒ για όλους, χωρίς διακρίσεις. Για τις επιχειρήσεις, την κοινωνία, την οικονομία, την Ελλάδα.
Και για να γίνει αυτό, καλούμαστε να δώσουμε απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα. Όλες οι μελέτες του ΙΟΒΕ καταδεικνύουν ότι η Βιομηχανία έχει μείνει πίσω σε επενδύσεις. Η τεχνητή νοημοσύνη θα μετασχηματίσει την εργασία και την παραγωγή, αλλά λίγες επιχειρήσεις επενδύουν σε αυτό. Επίσης, το ζήτημα του κόστους της Ενέργειας μας αφορά όλους και αναδεικνύεται ως η μεγάλη πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης. Όλα αυτά και πολλά άλλα ζητήματα είναι γνωστά, αλλά δεν αρκεί να τα λέμε με υπουργούς πίσω από κλειστές πόρτες και μετά να ξεχνιούνται. Ή σε κλειστές συνεδριάσεις του οργάνου μας. Πρέπει να ενημερώνουμε διαρκώς τα μέλη μας για τις προθέσεις της Πολιτείας και τις διεκδικήσεις μας από αυτήν. Έχω ήδη ξεκινήσει να εργάζομαι πάνω στη δημιουργία ενός φορέα, όπου ο επιχειρηματίας θα αντιλαμβάνεται απολύτως το όφελος της ενεργούς συμμετοχής του και της διάδρασης. Εν κατακλείδι, ο ΣΕΒ πρέπει να ξεφύγει από το αθηνοκεντρικό προφίλ και τα μέλη του να λειτουργούν ενιαία, είτε βρίσκονται στην Αθήνα, είτε στη Ροδόπη, είτε στη Θεσσαλία, είτε στην Κρήτη.

Στα «πέτρινα» χρόνια της ελληνικής οικονομικής κρίσης, πολλοί επιχειρηματίες τράβηξαν «χειρόφρενο». Σήμερα πώς βλέπετε την κατάσταση;

Και όχι μόνο στα «πέτρινα» χρόνια, όπως τα χαρακτηρίσατε. Μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια, περισσότερα από δέκα εργοστάσια, με δυναμικό 70 έως 160 εργαζόμενους, έκλεισαν. Γι’ αυτό χρειάζεται αλλαγή πορείας και κουλτούρας. Να επηρεάσουμε την πολιτική βούληση και να στρέψουμε την προσοχή του μηχανισμού σε κατευθύνσεις που δομούν βιώσιμες λύσεις. Οι επιχειρήσεις δεν χρειάζονται εκπλήξεις. Χρειάζονται σταθερότητα, προβλεψιμότητα, δίκαιο φορολογικό καθεστώς, πρόσβαση στην εκπαίδευση και την ψηφιακή μεταρρύθμιση και ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενθάρρυνση της ανάπτυξής τους. Μάλιστα, θα ανατρέξω στην έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα εμφανίζει ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας για το 2024 ο οποίος προβλέπεται να κυμανθεί στο 2,3%, πολύ πιο πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, και με αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος κατά 2,1%. Τα στοιχεία αυτά δεν πρέπει να τα αφήσουμε ανεκμετάλλευτα…

Εσείς, όμως, αποφασίσατε να πάτε «κόντρα στο ρεύμα» και να αποδείξετε ότι η Ελλάδα συνεχίζει να παράγει. Ποιοι ήταν οι παράγοντες που σας βοήθησαν και εξακολουθούν να σας εμπνέουν, ώστε να βρίσκεστε στην αιχμή της επιχειρηματικότητας;

Όλοι δίνουμε καθημερινά έναν δύσκολο αγώνα. Στις επιχειρήσεις του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, τη UNI-PHARMA, την InterMed, την εμπορική Pharmabelle στην Κύπρο, καθώς και τη μονάδα εκχύλισης φαρμακευτικών φυτών UNIHERBO, προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις ανάγκες των πολιτών και τις τάσεις της αγοράς, επενδύουμε στην Έρευνα και στην Ανάπτυξη, στοχεύοντας στην Καινοτομία, σε μια άοκνη προσπάθεια να ανταποκρινόμαστε στις εξελισσόμενες απαιτήσεις του κλάδου. Πιστεύω ειλικρινά ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει κόμβος καινοτομίας και αριστείας, με επίκεντρο τους νέους Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού, αναστρέφοντας το brain drain, μέσω της σύνδεσης της βιομηχανίας με πανεπιστήμια, ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα.

Θα ήθελα να σας ρωτήσω για την πορεία της φαρμακοβιομηχανίας στην Ελλάδα. Η συνολική συμβολή της σε όρους ΑΕΠ ξεπερνά το 3%, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, απασχολώντας περισσότερα από 100.000 άτομα. Σε ποια φάση βρίσκεται ο κλάδος, ειδικά μετά την περίοδο της πανδημικής κρίσης;

Η φαρμακοβιομηχανία αποτελεί βασικό επενδυτικό κλάδο και ερευνητικό βραχίονα της οικονομίας. Στηρίζει υποδειγματικά το ΑΕΠ, την απασχόληση, τη δημόσια υγεία, ενώ το φάρμακο αποτελεί το δεύτερο τη τάξει εξαγώγιμο προϊόν, με εξαγωγές ύψους 2,6 δισ. ευρώ σε 147 χώρες. Επίσης, εξαιρετικά σημαντική είναι η ύπαρξη 110 νεοφυών επιχειρήσεων στον χώρο των βιοεπιστημών υγείας και διεθνούς φήμης επιστήμονες που στελεχώνουν τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία και τα ερευνητικά κέντρα. Εκτιμώ ότι τα επόμενα χρόνια ο κλάδος του φαρμάκου θα πρωταγωνιστήσει στο πεδίο των νεοφυών (startup) επιχειρήσεων, με έμφαση το πεδίο των επιστημών υγείας και της τεχνητής νοημοσύνης. Ο κλάδος της υγείας και του φαρμάκου αποτελεί σημαντικό πολλαπλασιαστή και καταλύτη για την ανάπτυξη του τόπου, ενισχύοντας ταυτόχρονα την έρευνα, την αγορά εργασίας -και μάλιστα εξειδικευμένης- την οικονομία.

Όπως είπατε, το φάρμακο είναι το δεύτερο εξαγώγιμο προϊόν, φτάνοντας στα 2,6 δισ. ευρώ. Πώς μπορεί να ενισχυθεί και να ενδυναμωθεί η εγχώρια παραγωγή; Ποια είναι τα κίνητρα που θα συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση;

Οι εξαγωγές των επιχειρήσεων και το έντονο εξωστρεφές μοντέλο μπορεί να αποτελέσει πραγματικό «οχυρό» για την οικονομία, αλλά και τις ίδιες τις επιχειρήσεις, σε κάθε εποχή και όταν οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη. Ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας έχει σημαντική προστιθέμενη αξία στις επενδύσεις και στη στρατηγική αυτονομία της χώρας, γι’ αυτό ενισχύεται η βιομηχανική παραγωγή στην Ελλάδα, και είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα, όπως η προώθηση της καινοτομίας, της έρευνας και ανάπτυξης, η εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση για την αύξηση της εργατικής δύναμης, η ενίσχυση των υποδομών, η δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η δίκαιη φορολόγηση και η εφαρμογή πολιτικών που προωθούν την αειφορία, τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Η Πολιτεία θέσπισε πριν από 11 χρόνια το clawback ως ένα έκτακτο μέτρο για να διαχειριστούμε την περίοδο της κρίσης. Το έκτακτο έγινε μόνιμο. Πώς σχολιάζετε την πρόθεση του υπουργείου Υγείας να μειωθεί το clawback πάνω από 300 εκατ. ευρώ, από το ένα δισ. που έχει φτάσει τώρα;

Οι τεράστιες εισφορές που καλούμαστε να πληρώνουμε, όπως το clawback, που αποτελεί ξεκάθαρη στρέβλωση, εγείρουν εμπόδια στον κλάδο και δεν τον αφήνουν να αναπτυχθεί απρόσκοπτα. Το clawback, όπως πολύ σωστά είπατε, αποτελούσε μνημονιακή υποχρέωση, η οποία εξακολουθεί να υφίσταται. Για εμάς αποτελεί εργαλείο χειραγώγησης της φαρμακευτικής αγοράς, καθώς ένα ποσοστό του επιστρέφεται για συγκεκριμένες μόνον επενδύσεις. Το clawback δεν αποτελεί απλώς στρέβλωση, αλλά είναι οριζόντιο και άδικο μέτρο, δεν αποτελεί μεταρρύθμιση και επιπλέον θέτει εμπόδια στην ανάπτυξη της κάθε εταιρείας και βιομηχανίας σε διεθνές επίπεδο. Τις προθέσεις της κυβέρνησης να μειώσει δραστικά το clawback τα επόμενα χρόνια και να ενισχύσει το επενδυτικό clawback τις «ακούω» και σαφέστατα δεν είμαι αρνητική. Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, θα πρέπει να γίνουν τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Οψόμεθα… να μη μείνουμε στα λόγια…

Μπορεί η φαρμακοβιομηχανία να αξιοποιήσει το επενδυτικό clawback από τις κλινικές μελέτες για την παραγωγή φαρμακευτικών αγαθών στην Ελλάδα;

Σαφέστατα. Τα κίνητρα για επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη και το επενδυτικό clawback στη φαρμακοβιομηχανία δημιουργούν ένα πιο ξεκάθαρο τοπίο για την επόμενη ημέρα. Μπορούμε να πρωταγωνιστήσουμε στη νέα εποχή. Η Ελλάδα μπορεί να μεταμορφωθεί σε κόμβο καινοτομίας, έρευνας και αριστείας και να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της καινοτομίας για τον κλάδο και πώς μπορεί να ενισχυθεί η φαρμακοβιομηχανία από τη χρήση νέων τεχνολογιών;

Ο ρόλος της καινοτομίας και της έρευνας για τον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας είναι το Α και το Ω. Σας μιλώ ως εκπρόσωπος ενός ομίλου, οι εταιρείες του οποίου στο πέρασμα των χρόνων, για να αναπτυχθούν και να φθάσουν στο σημείο που βρίσκονται σήμερα, εστίασαν στην έρευνα και την καινοτομία. Αναφέρω συχνά τελευταία ότι στην Ελλάδα διαθέτουμε βασική έρευνα και έχουμε λαμπρούς επιστήμονες. Ωστόσο, η έρευνα χρειάζεται ένα δυνατό boost, όπως αύξηση επενδύσεων, επείγουσα διασύνδεση της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων με την ακαδημαϊκή κοινότητα, δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για τους ερευνητές, προκειμένου να σταματήσει η επιστημονική μεταναστευτική αιμορραγία, ενίσχυση του ακαδημαϊκού και ερευνητικού δυναμικού μέσω επιδοτήσεων και προγραμμάτων κινητικότητας και δημιουργία Επιστημονικών Κέντρων Αριστείας και Καινοτομίας.

Επίσης, η ενίσχυση της εκπαίδευσης είναι σημαντική προκειμένου να δημιουργηθεί μια νέα γενιά ερευνητών και επιστημόνων και να αναδειχθούν τα ταλέντα, που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη στην Ελλάδα.

Προς την κατεύθυνση αυτή, θα σας έλεγα ότι ο θεσμός του «Inspirational Mentors», όπου έχω την τιμή να ανήκω, αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για μαθητές σε όλη τη χώρα, να διδαχθούν από τους 75 μέντορές τους, και να αντιληφθούν ότι η Ελλάδα έχει κρυμμένες επαγγελματικές ευκαιρίες. Είναι σημαντικό οι μαθητές αυτοί, οι αυριανοί ενήλικες, να παραμείνουν στη χώρα, δημιουργώντας τις δικές τους μαθητικές επιχειρήσεις (startups), κάνοντας υπερήφανη τη χώρα τους και τους ίδιους.

«Θα συνεχίσω να επενδύω στη χώρα μου. Ονειρεύομαι μια Ελλάδα της ευημερίας, της προόδου και της αριστείας, με οργάνωση, ανάπτυξη, εξωστρέφεια και κοινωνική συνοχή».

Ποιες μεταρρυθμίσεις πιστεύετε ότι πρέπει να γίνουν για να αλλάξει προς το καλύτερο το σύστημα υγείας;

Το μεγάλο «στοίχημα» πάντα, σε κάθε εποχή και κάθε συνθήκη, είναι αφενός ο ασθενής να έχει πρόσβαση στα φάρμακά του, αλλά και στην καινοτομία, αφετέρου να μπορεί το σύστημα να αντέχει τις νοσηλείες και να λειτουργεί προληπτικά, και φυσικά να είναι βιώσιμες και οι επιχειρήσεις. Είναι μια δύσκολη εξίσωση, καθώς κάθε χρόνο οι δαπάνες υγείας αυξάνονται, ενώ δεν πρέπει να παραβλέπουμε τη γήρανση του πληθυσμού. Επομένως, η λύση οφείλει να είναι δίκαιη.

Ένα άλλο θέμα που πρέπει να δει άμεσα η ηγεσία του υπουργείου Υγείας είναι να δώσει αυξήσεις σε μια σειρά καταξιωμένων και ιστορικών σκευασμάτων, τα οποία στηρίζουν τους ασθενείς, καθώς έχουν να δοθούν τιμές, από το 2008. Πριν από την εποχή των μνημονίων. Οι καθηλωμένες τιμές σε κλασικά, καταξιωμένα και αναντικατάστατα φαρμακευτικά προϊόντα αποτελούν σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα ανάπτυξης, και μη γελιόμαστε, είναι υπεύθυνες για τις τεράστιες ελλείψεις φαρμάκων στην ελληνική αγορά.

Επίσης, επηρεάζουν αρνητικά και το εξαγωγικό μοντέλο του ομίλου μας, καθώς οι τιμές στην Ελλάδα αποτελούν τιμές αναφοράς.

Να περάσουμε στον ΟΦΕΤ, ο οποίος την τελευταία δεκαετία έχει επενδύσει περισσότερα από 120 εκατ. ευρώ, ενώ μόνο την τριετία 2019-2021 οι επενδύσεις ξεπέρασαν τα 50 εκατ. ευρώ. Τι περιλαμβάνει από εδώ και πέρα το επενδυτικό σας πρόγραμμα και ποιες οι επιχειρηματικές προτεραιότητες του ομίλου;

Τα σχέδιά μας είναι οι συνεργασίες και η διατήρηση του κλασικού παραγωγικού μας προφίλ, με τεχνολογικές ευρεσιτεχνίες και παραγωγικές διεργασίες, η ανάπτυξη νέων φαρμακοτεχνικών μορφών, όπως για παράδειγμα τα ORDS διασπειρόμενα φιλμ, για την καλύτερη συμμόρφωση ασθενών, και όχι μόνο, καθώς και υβριδικών φαρμάκων. Το επενδυτικό πλάνο του ομίλου μας των προηγούμενων δέκα ετών ξεπέρασε τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ ήδη έχει εκπονηθεί και υλοποιείται νέο πλάνο κεφαλαιουχικών επενδύσεων για την επόμενη δεκαετία, ανάλογου ύψους. Οι σημαντικότερες, όμως, προκλήσεις βρίσκονται μπροστά μας και έγκεινται στο να φτάσουμε πιο κοντά στους συνανθρώπους μας μέσω της τεχνολογίας. Διαμορφώνουμε ψηφιακές λύσεις που θα συνοδεύουν τα παραδοσιακά φάρμακα, με σκοπό την ενίσχυση της συμμόρφωσης και την ενδυνάμωση των επαγγελματιών υγείας στη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων. Παράλληλα ολοκληρώνουμε με γρήγορα και ευέλικτα βήματα την πλήρη ψηφιακή αναβάθμιση του εξοπλισμού και των διεργασιών μας.

Σε περιόδους διαρκών προκλήσεων και αβεβαιότητας έχετε δηλώσει ότι η μόνη απάντηση είναι η βιώσιμη ανάπτυξη. Πώς ακριβώς γίνεται πράξη στον όμιλό σας;

Στη βιομηχανία, ο ρόλος της βιώσιμης ανάπτυξης είναι κρίσιμος. Δεν αφορά μόνο τις περιβαλλοντικές κρίσεις, αλλά συνεπάγεται και την προσαρμογή των επιχειρηματικών μοντέλων σε συνθήκες κοινωνικής δικαιοσύνης και άρσης των ανισοτήτων, οικονομικών και κοινωνικών. Για τον Όμιλο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, η βιωσιμότητα αποτελεί μια ολιστική έννοια που συνδέεται με μακροπρόθεσμα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, φροντίζοντας τις ανάγκες των παρόντων και μελλοντικών γενεών. Στις επιχειρήσεις του ομίλου μας ελέγχεται το περιβαλλοντικό και ενεργειακό ισοζύγιο, με ταυτόχρονη μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα, περιορίζοντας την έκλυση των αερίων του θερμοκηπίου και συγκλίνοντας προς τη στόχευση της κλιματικής ουδετερότητας.

Μάλιστα, ο ΟΦΕΤ συμμετείχε στην πρωτοβουλία Sustainability Performance Directory 2023 του Οργανισμού Quality Net Foundation και αναδείχθηκε μεταξύ των 35 ηγέτιδων εταιρειών που δημιουργούν τον επιχειρηματικό χάρτη βιώσιμης ανάπτυξης στη χώρα, βάσει της αξιολόγησης της εταιρικής επιχειρηματικής επίδοσής τους επί τριών κριτηρίων: Περιβάλλον – Κοινωνία – Εταιρική Διακυβέρνηση (ESG).

«Ο καλός manager πρέπει να είναι ανοιχτός στις αλλαγές και να διαθέτει γρήγορα αντανακλαστικά. Και –θα χρησιμοποιήσω μια λαϊκή έκφραση- να μην παίρνουν τα μυαλά του αέρα».

Ο «πόλεμος» για το ταλέντο είναι διαρκής, με τις επιχειρήσεις να αναζητούν προσωπικό με τις απαραίτητες δεξιότητες. Γιατί κάποιος να δουλέψει στον δικό σας όμιλο;

Κατ’ αρχάς, είμαστε ένας μεγάλος όμιλος, με έρευνα, παραγωγή, έντονη εξαγωγική δραστηριότητα, πολλές ενέργειες που «αγκαλιάζουν» την κοινωνία και το οικοσύστημα, και σημαντικές διακρίσεις, στοιχεία που «χαρίζουν» επαγγελματική ασφάλεια και ανέλιξη. Και αυτά τα χαρακτηριστικά στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικά. Παράλληλα, είμαστε μια μεγάλη οικογένεια, με τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές που αυτή πρεσβεύει, όπως η εμπιστοσύνη, η υπευθυνότητα και ο σεβασμός. Στον Όμιλο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη πιστεύουμε στη νέα γενιά, στη φρεσκάδα του μυαλού τους και στις ιδέες τους. Αναγνωρίζουμε ότι οι άνθρωποί μας είναι η δύναμή μας, το πολυτιμότερο κεφάλαιο για την επίτευξη των στρατηγικών µας στόχων και τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητάς µας. Δουλεύουμε καθημερινά για την εξασφάλιση ενός άριστου, ασφαλούς και δίκαιου εργασιακού περιβάλλοντος, που σέβεται τον άνθρωπο και προάγει την εμπιστοσύνη, το ομαδικό πνεύμα και την αποτελεσματικότητα. Και, βεβαίως, δεν κάνουμε διακρίσεις.

Πριν κλείσουμε, να επανέλθουμε στις εκλογές του ΣΕΒ, με αφορμή την υποψηφιότητά σας για τη θέση του προέδρου, και να σας ρωτήσω το εξής: οι γυναίκες επικεφαλής οργανισμών και εταιρειών ενισχύουν μεν τη θέση τους, αλλά εξακολουθούν να αποτελούν μειονότητα. Έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες για να «σπάσει η γυάλινη οροφή»;

Σίγουρα έχουν δημιουργηθεί σοβαρές ρωγμές. Ωστόσο, έχουμε ακόμη μακρύ δρόμο. Πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ για την ισότητα στην εργασία έδειξε ότι μόνο 4 στις 10 επιχειρήσεις επιλέγουν επικεφαλής τους γυναίκες, οι 8 στις 10 δεν έχουν καν συγκεκριμένους στόχους ή μηχανισμούς προώθησης της ισότητας στην εργασία, ενώ οι μισθοί των γυναικών στην Ελλάδα βρίσκονται στο 86% των αμοιβών των αντρών. Είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα, αλλά αυτό που με προβληματίζει περισσότερο είναι η ρίζα του. Όλα ξεκινούν από νοοτροπίες, στερεότυπα και προκαταλήψεις. Και μιλώ ως γυναίκα επιχειρηματίας που εκπροσωπεί τις εταιρείες του ΟΦΕΤ στο εξωτερικό, που προεδρεύει τα τελευταία τρία χρόνια του UN Global Compact Network Greece και είναι γενική γραμματέας του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών. Το μυαλό και οι ικανότητες που απαιτούνται για να μπορέσεις να επιτύχεις και να προχωρήσεις δεν είναι θέμα φύλου. Είναι θέμα γνώσεων, σκληρής δουλειάς, ταχύτητας και διορατικότητας.

Πόσο αισιόδοξη είστε για την ελληνική οικονομία και σε ποιους τομείς πρέπει να επιταχύνουμε τις μεταρρυθμίσεις;

Αυτό που χαρακτηρίζει μια χώρα οικονομικά είναι κυρίως η παραγωγική της ικανότητα, η αυτάρκεια και η επάρκεια των πρώτων υλών, καθώς και οι συνεχείς επενδύσεις από τις βιομηχανίες της. Οι προκλήσεις των τελευταίων ετών, οι οποίες θα συνεχιστούν, δείχνουν τον δρόμο για δομικές αλλαγές και συντονισμένη ενέργεια, αναφορικά με τη θεμελίωση ενός νέου παραγωγικού και βιώσιμου μοντέλου, το οποίο θα δώσει ανάσα στις επιχειρήσεις, στους εργαζομένους και σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Θεωρώ ότι, αν δοθεί βάρος σε τέσσερις τομείς, η Ελλάδα μπορεί να μπει στον δρόμο της προόδου και της ευημερίας, και αυτοί είναι: η ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής, η καλλιέργεια κουλτούρας για την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, η εστίαση στην εταιρική βιώσιμη ανάπτυξη και, βεβαίως, η ενδυνάμωση της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, πρέπει να υπάρξουν συνέργειες μεταξύ Πολιτείας, επιχειρήσεων, οργανισμών και οπωσδήποτε πολιτική βούληση, με μια ρήτρα, αν θέλετε, συνυπευθυνότητας, που θα τηρηθεί από όλες τις πλευρές.

«Πιστεύουμε στη νέα γενιά, στο μυαλό και στις ιδέες της. Στον ΟΦΕΤ αναγνωρίζουμε ότι οι άνθρωποί μας είναι η δύναμή μας, το πολυτιμότερο κεφάλαιο µας».

Για ακόμη μία χρονιά είστε μέλος της λίστας MPW του Fortune Greece. Τι απαιτείται για να μείνει ένας επιχειρηματικός ηγέτης στην πρώτη γραμμή;

Πολλά στοιχεία συντελούν για να φθάσει και το κυριότερο να παραμείνει ένας επιχειρηματίας στην πρώτη γραμμή. Θα πω κάποια που μου έρχονται αυθόρμητα στο μυαλό: πίστη στον εαυτό σου, αγάπη γι’ αυτό που κάνεις, οξυδέρκεια, εξωστρέφεια, δημιουργία δυνατής ομάδας. Ο καλός manager δεν είναι συγκεντρωτικός, πρέπει να δείχνει εμπιστοσύνη στους συνεργάτες του, να είναι ανοιχτός στις αλλαγές και στις φρέσκες ιδέες, με άλλα λόγια να διαθέτει μοντέρνο μυαλό για την εποχή του και γρήγορα αντανακλαστικά. Και βέβαια, δουλειά, δουλειά, δουλειά, στοχοπροσήλωση, «σωστό timing» και –θα χρησιμοποιήσω μια λαϊκή έκφραση– «να μην πάρουν τα μυαλά σου αέρα». Ξέρετε πόσοι ξεκίνησαν με λαμπρές προοπτικές και «βυθίστηκαν» εξαιτίας, συχνά, λανθασμένων υπολογισμών ή συμπεριφορών; Θα πρέπει να είναι διαρκώς ανοιχτός, να επενδύει συνεχώς στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη του προσωπικού του, να προσαρμόζει τη στρατηγική του ανάλογα με τις απαιτήσεις του πελάτη του, αλλά κυρίως να οδηγεί τις εξελίξεις. Να αναζητεί την αριστεία και να εμπνέεται από υψηλά πρότυπα. Να είναι πρόθυμος να αναζητά νέες ιδέες, τεχνολογίες και ευκαιρίες. Μία ηγετική προσέγγιση επίσης που βασίζεται στην εμπιστοσύνη, τη διαφάνεια και την ενθάρρυνση του συνεργατικού πνεύματος, μπορεί να ενισχύσει την απόδοση και την καινοτομία στην επιχείρηση. Αυτό που λέω στα νέα παιδιά, όποτε μου δίνεται η ευκαιρία να συζητώ μαζί τους, είναι κατ’ αρχάς να μορφωθούν ακαδημαϊκά και κοινωνικά, να επιλέξουν την επαγγελματική κατεύθυνση που τους γοητεύει περισσότερο και, μέσα από σκληρή δουλειά, να προσπαθούν να κάνουν τη διαφορά.

Και να μην απογοητεύονται στην πρώτη αναποδιά. Αν δεν επιχειρήσεις δεν θα «πληγωθείς», αλλά ούτε θα επιτύχεις.

*Το άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune Greece που κυκλοφορεί από την Τετάρτη 15/05 στα περίπτερα.