Jeremy Hunter: Πώς μπορούμε να διαμορφώσουμε το μέλλον εστιάζοντας στην προσοχή και την ενσυνειδητότητα
Στα 20 του διαγνώστηκε με μια ανίατη ασθένεια. Η πρόγνωση ήταν 90% πιθανότητα θανάτου μέσα σε πέντε χρόνια. Είχε μία μόνο επιλογή: Θα προχωρούσε μπροστά και θα σκεφτόταν πώς θα «δημιουργούσε» μια ζωή για τον εαυτό του; Ή θα τον κατάπιναν η οργή και ο θυμός; Για κάποιον λόγο επέλεξε το πρώτο. Τον Δεκέμβριο έγινε 50 ετών.
Τι έχει μάθει σε αυτά τα 50 χρόνια ζωής; «Νομίζω, ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα είναι το πού εστιάζεις την προσοχή σου. Κάτι που κανείς ποτέ δεν σε διδάσκει στο σχολείο. Το πού βάζεις την προσοχή σου είναι αυτό που γίνεσαι στη ζωή σου».
Αυτή είναι για τον Jeremy η δύναμη του ηγέτη. Γνωριστήκαμε τον Νοέμβριο, με αφορμή το CEO Initiative Workshop στη Νεμέα. Η ιδέα μιας συνέντευξης μαζί του με ενθουσίασε. Ο Jeremy Hunter έχει πολλά να πει και ακόμη περισσότερα να δώσει, για να μας βοηθήσει να αισθανόμαστε δυνατοί και ικανοί να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε μπορεί να συμβεί στη ζωή. Η συζήτηση που ακολουθεί είμαι βέβαιη ότι, αν μη τι άλλο, θα σας προβληματίσει.
Δύο χρόνια παρέα με την πανδημία, τι σε ανησυχεί περισσότερο;
Τα ποσοστά των εμβολιασμών. Εάν δεν έχουμε μια κρίσιμη μάζα εμβολιασμένων ανθρώπων, ο ιός θα συνεχίσει να εξελίσσεται. Και έτσι, πώς θα επαναφέρουμε την οικονομία και την κοινωνία σε κανονική λειτουργία; Αυτό με ανησυχεί περισσότερο. Επιπλέον, από την άποψη ενός ηγέτη, είναι κρίσιμο το πώς διατηρείς την ενέργειά σου μακροπρόθεσμα. Μιλάμε για έναν μαραθώνιο πολύ μεγαλύτερο από ό,τι οι περισσότεροι άνθρωποι νόμιζαν. Πώς ένας ηγέτης κρατά την ενέργειά του σε υψηλά επίπεδα και πώς βοηθά τον οργανισμό του και την οικογένειά του.
Ζούμε ραγδαίες αλλαγές και εσύ έχεις μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση στη διάκριση μεταξύ αλλαγών και μεταβάσεων. Ποια είναι η διαφορά τους και πώς τις διαχειριζόμαστε;
Οι αλλαγές είναι γεγονότα τα οποία μπορούμε όλοι να δούμε. Σε προσωπικό επίπεδο, παντρεύεσαι, παίρνεις προαγωγή, αποκτάς παιδί. Αλλά την ίδια στιγμή υπάρχει και μια πανδημία. Έχεις οικονομική κρίση. Όλες αυτές είναι εξωτερικές αλλαγές. Οι μεταβάσεις είναι οι ψυχολογικές αλλαγές που συμβαίνουν μέσα μας ως αποτέλεσμα των αλλαγών. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όλοι μας έχουμε υποστεί αλλαγές με κάποιον τρόπο. Κανείς μας δεν είναι ο άνθρωπος που ήταν τον Ιανουάριο του 2020. Αυτή η αλλαγή είναι η μετάβαση. Ποιος είσαι τώρα που δεν ήσουν πριν; Τι είναι σημαντικό για σένα; Τι ρόλο παίζεις; Πολλοί άνθρωποι ανακάλυψαν κάποια δύναμη ή ικανότητα που δεν ήξεραν ότι είχαν, επειδή η ζωή τούς ώθησε να αντιμετωπίσουν ένα νέο είδος πρόκλησης. Μέρος της δουλειάς μου είναι να βοηθάω τους ανθρώπους να κάνουν αυτήν τη μετάβαση με πιο συνειδητό τρόπο. Στο τέλος καταλήγεις να είσαι καλύτερος, πιο δυνατός, πιο ικανός, πιο προσαρμοστικός, πιο αγαπητός. Αυτός είναι ο ιδανικός τρόπος για να διαχειριζόμαστε τις αλλαγές που συμβαίνουν στον κόσμο.
Είναι αυτός και ο λόγος της Μεγάλης Παραίτησης; Πολλοί άνθρωποι αποφασίζουν να αλλάξουν τρόπο ζωής επειδή μέσα στην πανδημία είχαν χρόνο να σκεφτούν τη ζωή τους, τον τρόπο που θέλουν να τη ζήσουν, τι είναι πιο ουσιαστικό γι’ αυτούς.
Mερικές φορές είναι χρήσιμο να υπάρχουν γεγονότα εξαιτίας των οποίων όλα σταματούν, γιατί διαφορετικά ζούμε τη ζωή μας με έναν αυτόματο τρόπο. Αλλά, όταν τα πράγματα σταματούν, είτε πρόκειται για μια παγκόσμια κρίση, είτε για μια ιατρική διάγνωση, είτε για την αποχώρηση του συντρόφου μας, υπάρχουν αυτές οι στιγμές που έχουμε την ευκαιρία να επανεξετάσουμε τα πάντα.
Οι άνθρωποι είμαστε πολύ επιφυλακτικοί τόσο με τα τέλη όσο και με τα νέα ξεκινήματα. Συμφωνείς;
Είναι απολύτως αλήθεια. Μας αρέσει η προβλεψιμότητα.
Την ώρα που ο κόσμος γίνεται όλο και πιο απρόβλεπτος δεν έχουμε εκπαιδεύσει τους ηγέτες να αντιμετωπίζουν αυτού του είδους την αναστάτωση.
Το μεγαλύτερο μέρος της επιχειρηματικής εκπαίδευσης υποθέτει έναν σταθερό κόσμο. Και έτσι υπάρχουν, κατά κάποιον τρόπο, μια σειρά από νοητικές και συναισθηματικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για να αντιμετωπίσεις κάτι που δεν είναι άνετο. Χρειαζόμαστε ένα είδος προσαρμοστικότητας και ευελιξίας. Με τους μαθητές μου εξετάζουμε πώς αντιδρά το μυαλό τους στο ενδεχόμενο του άγνωστου. Είναι κάτι που το φοβούνται ή είναι κάτι που το καλωσορίζουν και στο οποίο εισέρχονται; Αυτή είναι ίσως μία από τις πιο σημαντικές δεξιότητες καθώς προχωράμε μπροστά.
Ίσως γι’ αυτό η ενσυνειδητότητα είναι η λέξη-κλειδί στις ημέρες μας. Τι προϋποθέτει, αλήθεια, το mindful thinking;
Αντιπαθώ τη λέξη «mindfulness». Μου αρέσει να μιλάω για mindlessness. Αυτό νομίζω ότι όλοι το καταλαβαίνουν, γιατί όλοι έχουμε πάει στο ψυγείο, το έχουμε ανοίξει, έχουμε κοιτάξει μέσα και έχουμε αναρωτηθεί «γιατί ήρθα εδώ;». Αυτή η άνεση του να ζούμε στον αυτόματο πιλότο αποτελεί μέρος της αιτίας που έκανε την πανδημία τόσο δύσκολη. Έχει διαταράξει όλες τις συνήθειές μας. Και έτσι έπρεπε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τι πρέπει να κάνουμε. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι η ενσυνειδητότητα είναι το αντίθετο του mindlessness, του να είσαι στον αυτόματο πιλότο, του να είσαι reactive όταν σου συμβαίνει κάτι. Σημαίνει να έχεις επίγνωση. «Αυτήν τη στιγμή τι είναι σημαντικό; Τι είναι αυτό που θέλω, ποια είναι η πρόθεσή μου σε αυτή την κατάσταση; Αυτό που πρόκειται να κάνω ή να πω θα με βοηθήσει να φέρω το αποτέλεσμα που θέλω;».
Διδάσκεις στελέχη και CEOs για πάνω από μία δεκαετία. Αφιερώνουν χρόνο στο να εξελίξουν τον εαυτό τους και τι σε εντυπωσίασε μέσα από αυτά τα εκπαιδευτικά προγράμματα;
Όταν δουλεύω με στελέχη, εστιάζουμε στο αποτέλεσμα. «Ποιο είναι το αποτέλεσμα που θέλετε; Και πώς ξέρετε ότι οι ενέργειές σας θα φέρουν το αποτέλεσμα που θέλετε και τι συμβαίνει όταν δεν έρχεται;». Συχνά συνειδητοποιούν ότι δεν είναι ξεκάθαροι για το τι θέλουν ή ποιος είναι ο σκοπός του οργανισμού τους, και κατανοούν ότι προφανώς δεν θα έχουν τα ιδανικά αποτελέσματα. Που δεν είναι μόνο οικονομικά αποτελέσματα.
Συχνά τους προτρέπω να σκεφτούν κάτι που έκαναν ή είπαν και το μετάνιωσαν… Όλοι έχουμε μια τέτοια στιγμή. Σκεφτείτε, λοιπόν, εκείνη τη στιγμή που είπατε ή κάνατε αυτό για το οποίο τώρα μετανιώνετε. Ποια ήταν η ψυχική σας κατάσταση, τι συνέβαινε μέσα σας; Σχεδόν πάντα ήταν θυμωμένοι ή ανήσυχοι ή απογοητευμένοι ή εκνευρισμένοι και δεν συνειδητοποιούσαν ότι ήταν mindless και αυτή η κατάσταση του νου επηρέαζε τη δράση τους, με ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Αυτό που κάνει η ενσυνειδητότητα είναι να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε μεγαλύτερη επίγνωση της ποιότητας της δράσης που αναλαμβάνουμε. Και αυτό είναι το είδος της εκπαίδευσης που πολύ λίγοι άνθρωποι λαμβάνουν στη ζωή. Αρχίζεις και βλέπεις το μυαλό σου σαν ένα όργανο που ποτέ δεν μάθαμε πώς να κουρδίζουμε ή να παίζουμε. Η ποιότητα του νου που εισάγεις σε μια κατάσταση θα επηρεάζει πάντα το αποτέλεσμα που θα έχεις.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τους ηγέτες σήμερα;
Όλοι γνωρίζουμε ότι ο κόσμος έχει αλλάξει, αλλά δεν ξέρουμε ακριβώς πώς. Συνειδητοποιούμε, όπως είπες προηγουμένως, ότι οι προτεραιότητες των ανθρώπων έχουν αλλάξει. Τι σημαίνει αυτό για τη διοίκηση της επιχείρησης; Θα πάμε στο γραφείο ή όχι; Ποιος είναι ο σκοπός του οργανισμού; Οι άνθρωποι διψούν για συνεργασία με επιχειρήσεις που συμβάλλουν σε κάτι περισσότερο από το απλό κέρδος. Υπάρχει μια κρίση νοήματος. Πώς μπορούμε να ευθυγραμμιστούμε με στόχους που έχουν περισσότερο νόημα από τους υλικούς; Αυτή είναι η πρόκληση για να προχωρήσουμε στον 21ο αιώνα. Ο Peter Drucker είπε ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους εργαζομένους μας σαν εθελοντές, επειδή πρέπει να δημιουργούμε χώρους που να προσελκύουν ανθρώπους. Τι σημαίνει, λοιπόν, αυτό για τον ηγέτη που δεν ξέρει πώς να το κάνει αυτό;
Φαντάζομαι ότι πρέπει να επανεφεύρει τον εαυτό του και τον οργανισμό του.
Απολύτως έτσι όπως το λες. Ο ηγέτης δεν μπορεί να κάνει για τους άλλους αυτό που δεν έχει κάνει ακόμα για τον εαυτό του. Πρέπει να βγει από την καθημερινότητα, να σκεφτεί βαθιά το «ποιος είμαι και τι θέλω να γίνω. Και τι σημαίνει αυτό για την εταιρεία μου καθώς προχωράμε μπροστά».
Οι ηγέτες «δίνουν προσοχή στην προσοχή»;
Νομίζω ότι αυτό είναι το «κλειδί» για το μέλλον. Πώς χρησιμοποιείς την προσοχή σου; Πώς σχετίζεσαι με τον κόσμο. Διαπίστωσα ότι οι καλύτεροι ηγέτες δίνουν προσοχή στο πώς είναι σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Mε τον/τη σύντροφό τους, με την οικογένειά τους, με τον οργανισμό τους και, στη συνέχεια, με τις κοινότητες στις οποίες ανήκουν αυτοί οι οργανισμοί. Μια σχέση είναι ανταλλαγή προσοχής και για να είναι υγιής η σχέση, αυτή η ανταλλαγή είναι αμφίδρομη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είσαι εξίσου επιδέξιος να ακούς όσο και να μιλάς. Πώς υφαίνεις τα πράγματα σε έναν διαλυμένο κόσμο; Πρέπει να είσαι σε υγιή σχέση ξεκινώντας με τον εαυτό σου. Τι σου λέει το σώμα σου; Ζεις με τρόπο που να είναι βιώσιμος όχι μόνο για το σήμερα αλλά και για το μέλλον; Είναι ένας διαφορετικός προσανατολισμός, καθώς προχωράμε στα μέσα του πρώτου τρίτου του 21ου αιώνα.
Το μέλλον στο μυαλό μας υπόσχεται ελπίδα, ευκαιρίες, αλλά κρύβει και κινδύνους. Ποιος είναι ο δικός σου ορισμός για το μέλλον και πόσο αισιόδοξος είσαι για τα επόμενα χρόνια;
Πραγματικά σπουδαία ερώτηση, κανείς δεν μου την έχει κάνει ποτέ. Για μένα το μέλλον είναι μια προβολή του δικού μας μυαλού. Υπάρχουν ορισμένες πραγματικότητες που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, αλλά η άποψή μας για το τι πρόκειται να συμβεί είναι σε μεγάλο βαθμό μια προβολή του δικού μας μυαλού. Έχουμε επίγνωση αυτής της προβολής; Είναι μια δυστοπική προβολή; Αυτή ακριβώς η προβολή επιδρά στο πώς αναλαμβάνουμε δράση. Και μέρος αυτού που προσπαθώ να κάνω είναι να βοηθήσω ανθρώπους να δουν πώς η ποιότητα του νου περιορίζει ή διευρύνει τις επιλογές. Για μένα η αισιοδοξία είναι ένας τρόπος να βλέπεις τον κόσμο, όχι κάτι που εξαρτάται από το αποτέλεσμα ή τις υπάρχουσες συνθήκες. Αυτό που έμαθα μέσα από την ασθένεια που αντιμετώπισα είναι ότι η αισιοδοξία είναι ένας τρόπος να προσεγγίζεις την εμπειρία σου και δεν εξαρτάται από την τρέχουσα κατάσταση, γιατί, αν έπρεπε να πάρω την τρέχουσα κατάσταση της ασθένειάς μου, ήταν απελπιστική – 90% πιθανότητα θνησιμότητας.
Τι εννοείς ακριβώς;
Υπέθεσα πως θα ζούσα. Και απλώς έπρεπε να βρω το πώς. Γνώρισα έναν φοιτητή πολλά χρόνια αργότερα που είχε ακριβώς την ίδια ασθένεια με εμένα. Ήρθε και μου μίλησε. Δούλευε για μια ασφαλιστική εταιρεία, κοίταξε τον αναλογιστικό πίνακα και συνειδητοποίησε ότι αντιμετώπιζε 90% πιθανότητα θνησιμότητας. Και είπα «ναι, αυτό είναι αλήθεια. Αυτό λέει ο αριθμός. Αλλά πρέπει να μετατοπίσεις την προσοχή σου στο 10%». Δεν μπορούσε να το κάνει. Έπεισε τον εαυτό του ότι το 90% είναι 100%. Έκτοτε δεν τον ξαναείδα. Ήταν ένα ενδιαφέρον μάθημα για μένα, ότι εδώ είναι η εναλλακτική πραγματικότητα.
Είναι αυτός ο ορισμός σου για το μέλλον;
Απολύτως. Αφορά την ποιότητα του νου που κομίζεις στην κατάσταση. Και αυτή πιστεύω απόλυτα ότι είναι μια δεξιότητα που μαθαίνεται. Έχω έναν γιο έξι ετών, πρέπει να είμαι αισιόδοξος και να τον διδάξω ότι «ΟΚ, η ζωή σου θα έχει προκλήσεις. Και να πώς προσεγγίζουμε τις προκλήσεις».
Jeremy, δώσε μας επιγραμματικά έναν οδηγό επιβίωσης σε συνθήκες αβεβαιότητας.
Το νούμερο ένα είναι να καταλάβεις τι σε τρέφει, ποιες είναι οι πηγές της δύναμης, της αγάπης, της ομορφιάς, των δυνατοτήτων σου. Από εκεί και πέρα, πρέπει να δεις τον ρόλο που παίζει ο φόβος στο μυαλό σου. Πόσο ο φόβος επηρεάζει την αντίληψή σου. Στη συνέχεια αποφασίζεις τι είναι πραγματικά σημαντικό για σένα, τι θέλεις. Και μετά βοήθησε και τους άλλους να βγουν από τον δικό τους φόβο. Αυτή είναι η δύναμη του ηγέτη.
* Η συνέντευξη δημοσιεύεται στο νέο τεύχους του Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα.
