Kυριάκος Πιερρακάκης: Στην πολιτική με οδήγησε η αίσθηση της κοινής μοίρας. Ότι δηλαδή είτε θα πετύχουμε όλοι μαζί είτε όχι

«Αν και ο σχεδιασμός για τον ψηφιακό μετασχηματισμό είχε ξεκινήσει ήδη έναν χρόνο πριν από τις εκλογές της 10ης Ιουλίου 2019, σε καμία περίπτωση δεν περιελάμβανε το ενδεχόμενο μιας πανδημίας».

Με την επέλαση του Covid-19, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης µπαίνει στην πρώτη γραµµή της µάχης, καθιστώντας καθοριστική την ψηφιακή διακυβέρνηση. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης µε το επιτελείο του δουλεύουν ασταµάτητα προκειµένου οι αναγκαίες πλατφόρµες να ανεβαίνουν και να λειτουργούν κανονικά. Gov.gr, άυλη συνταγογράφηση, 13033 µπαίνουν σε χρόνο dt στη ζωή µας, κάνοντας πράξη την ψηφιακή «επανάσταση». Και έπεται συνέχεια.

Απόφοιτος του MIT (Master in Technology Policy), του Harvard Kennedy School (Master in Public Policy) και του Τµήµατος Πληροφορικής του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών, αφού θήτευσε σε ερευνητικά ινστιτούτα της Ελλάδας και του εξωτερικού, από το 2015 ως το 2019 εργάστηκε ως διευθυντής Ερευνών της διαΝΕΟσις.

Αν και η πολιτική του σταδιοδροµία ξεκίνησε από την Κεντροαριστερά (υπήρξε και µέλος της ελληνικής οµάδας διαπραγµάτευσης µε τους θεσµούς το 2014), η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Νέας Δηµοκρατίας τούς φέρνει κοντά, και έναν χρόνο πριν από τις εκλογές του 2019, οπότε η Νέα Δηµοκρατία εξελέγη κυβέρνηση, ξεκίνησαν µαζί τη δηµιουργία του σχεδίου για τον ψηφιακό µετασχηµατισµό της Ελλάδας.

Όση ώρα διαρκεί η συζήτηση, έχω απέναντί µου έναν γνήσιο εκπρόσωπο της γενιάς των millennials, παντρεµένο, πατέρα τριών παιδιών, εργασιοµανή, χαµογελαστό, αποφασισµένο και αισιόδοξο. Αναρωτιέµαι τι µπορεί να οδήγησε έναν τόσο νέο άνθρωπο να στρατευτεί στην πρώτη γραµµή της πολιτικής. «Στην πολιτική µε οδήγησε η αίσθηση της κοινής µοίρας. Ότι δηλαδή είτε θα πετύχουµε όλοι µαζί είτε όχι» µου απαντάει, και αν κρίνω από την πορεία του στους πρώτους δέκα µήνες της πολιτικής του θητείας, είναι αποφασισµένος να πετύχει.

Κύριε Πιερρακάκη, η πανδημία του COVID-19 λειτούργησε ως καταλύτης για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Και το crash test δείχνει ότι πέτυχε. Ήταν στους σχεδιασμούς σας ένα τέτοιο ενδεχόμενο;

Είναι αυτονόητο πως ο σχεδιασµός µας δεν περιελάµβανε το ενδεχόµενο πανδηµίας. Ωστόσο, η ποιότητα όλων των σχεδίων αξιολογείται εντέλει στο πώς αυτά εφαρµόζονται όταν συναντούν την πραγµατικότητα – και µάλιστα όταν αυτή η πραγµατικότητα αποκτά χαρακτηριστικά κρίσης. Αρκεί κανείς να ανατρέξει στις προγραµµατικές δηλώσεις της κυβέρνησης τον περασµένο Ιούλιο. Εκεί θα συναντήσει σηµερινές έννοιες-κλειδιά, όπως το gov.gr ή η άυλη συνταγογράφηση. Το ότι καταφέραµε να επισπεύσουµε αυτό τον σχεδιασµό σε συνθήκες πανδηµίας νοµίζω ότι αντανακλά µια βασική αλλαγή όχι στη φύση της δουλειάς, αλλά στον τρόπο σκέψης µας: Ενώ υπό κανονικές συνθήκες θα περιµέναµε να «τελειοποιήσουµε» πολλές από τις εφαρµογές που δηµιουργήσαµε πριν τις διαθέσουµε δηµόσια, προτιµήσαµε να τις διαθέσουµε άµεσα στους συµπολίτες µας για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες τους και να τις βελτιώνουµε καθηµερινά µέσα από τα σχόλια που λαµβάνουµε. Νοµίζω πως αυτή η αλλαγή υπήρξε ευεργετική και πως το πνεύµα της θα πρέπει να µας συνοδεύει όταν θα επανέλθουµε στη νέα κανονικότητα, µετά το πέρας της πανδηµίας.

Μέσα σε ελάχιστο διάστημα «στήθηκαν» πλατφόρμες και εφαρμογές, όπως το 13033, η άυλη συνταγογράφηση, το gov.gr, που μόλις αναφέρατε, ενώ ακολούθησαν σε χρόνο dt το digitalsolidarity.gov.gr, το ethelontes.gov.gr, τα ψηφιακά ΚΕΠ. Περιγράψτε μου το κλίμα και τους ρυθμούς που επικρατούν στο επιτελείο σας;

Η ερώτησή σας υπονοεί –ορθά– την απάντηση. Οι ρυθµοί είναι έντονοι. Σε κάθε ευκαιρία αισθάνοµαι την ανάγκη να ευχαριστήσω τους δεκάδες µηχανικούς, προγραµµατιστές, νοµικούς τόσο του Δηµοσίου όσο και των συνεργαζόµενων εταιρειών, που έχουν δείξει πίστη και ζήλο όλες αυτές τις εβδοµάδες, και έχουν υπερβεί εαυτούς, καθώς και την οµάδα των στενών µου συνεργατών. Το αναφέρουµε συχνά πως ο ψηφιακός µετασχηµατισµός ήταν η µεγάλη εκκρεµότητα του κράτους, που λόγω της πανδηµίας έγινε αναγκαιότητα. Τώρα πρέπει να γίνει καθηµερινότητα. Τα στελέχη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, των εποπτευόµενων φορέων, των συνεργαζόµενων εταιρειών, όλοι αντιλαµβανόµαστε την ευθύνη που φέρουµε και η οποία κωδικοποιείται σε ένα απλό σύνθηµα: το να κάνουµε τη ζωή των πολιτών απλούστερη και καλύτερη. Το σύνθηµα αυτό κρύβει πίσω του εργατοώρες ανάπτυξης κώδικα και συγγραφής νοµοθεσίας. Η δέσµευσή µας –και η εντολή του πρωθυπουργού– είναι να συνεχίσουµε µε την ίδια ταχύτητα.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός ήταν η μεγάλη εκκρεμότητα του κράτους που έγινε αναγκαιότητα. Τώρα πρέπει να γίνει καθημερινότητα.

Η αχίλλειος πτέρνα του Δημοσίου διαχρονικά είναι η γραφειοκρατία και η αδυναμία συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών υπουργείων, δήμων, περιφέρειας κ.λπ. Τον ξεπεράσατε αυτό τον σκόπελο και πώς;

Το πρόβληµα αυτό βρίσκεται στον πυρήνα του προβλήµατος της ελληνικής γραφειοκρατίας. Δεν υπάρχει µια «ασηµένια σφαίρα» µέσω της οποίας µπορείς να αλλάξεις τα πάντα. Κάθε µέρα, όµως, σε κάθε πρωτοβουλία µας, ακριβώς λόγω του οριζόντιου χαρακτήρα του υπουργείου, κατοχυρώνουµε ότι ο συντονισµός αυτός είναι εφικτός και πως µπορεί να παράγει γρήγορα αποτελέσµατα σε συνθήκες κρίσης.

Βασικά projects του υπουργείου σας, όπως το gov.gr, η εθνική στρατηγική απλούστευσης διαδικασιών για τα 250 βασικά συμβάντα στη ζωή ενός ανθρώπου, συνδέονται με την καθημερινότητα του πολίτη. Αυτή την αλλαγή ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν μπορεί να την παρακολουθήσει. Πώς σκέφτεστε να το αντιμετωπίσετε αυτό το πρόβλημα;

Αρχικά, εκτιµώ πως ισχύει µάλλον το ανάποδο: Το σύνολο σχεδόν του πληθυσµού θα είναι σε θέση να την ακολουθήσει, ακριβώς επειδή οι λύσεις που προτείνουµε είναι φιλικές και προσβάσιµες. Για να σας δώσω ένα παράδειγµα, η διαδικασία δήλωσης γέννησης παιδιού πλέον γίνεται αποκλειστικά και µόνο στο µαιευτήριο και ο γονιός δεν χρειάζεται να πάει σε πολλές και διαφορετικές υπηρεσίες του δηµοσίου τοµέα. Σε ό,τι αφορά υπηρεσίες που πλέον καθίστανται ψηφιακές, όπως η άυλη συνταγογράφηση, αρκεί να δώσει κανείς το κινητό του τηλέφωνο ή το email του µία φορά στην πλατφόρµα – δεν χρειάζεται να την επισκεφτεί ξανά, παρά µόνο για να αλλάξει τα στοιχεία του. Γενικά, νοµίζω πως η εξοικείωσή µας µε την τεχνολογία είναι µεγάλη και πως διαρκώς αυξάνεται, στο σύνολο του πληθυσµού. Αυτό αποδεικνύουν τα σχετικά στατιστικά στοιχεία. Είναι, όµως, δεδοµένο πως, πέρα από τις ψηφιακές εφαρµογές που θα εισαγάγουµε, θα επενδύσουµε και στα ΚΕΠ, ολοκληρώνοντας το ιδρυτικό τους όραµα, δηλαδή να αποτελέσουν το µόνο σηµείο επαφής του πολίτη µε το κράτος, για να µπορούν να αξιοποιηθούν ειδικά από τους συµπολίτες µας εκείνους που δεν έχουν ψηφιακές δεξιότητες.

Η μετάβαση στο 5G είναι προγραμματισμένη για το τέλος του έτους. Θα αλλάξει κάτι στο χρονοδιάγραμμά σας και πόσο θα αλλάξει το 5G τη ζωή μας;

Ο προγραµµατισµός µας µένει σταθερός, ακριβώς επειδή η Ελλάδα δεν πρέπει να χάσει ένα ακόµα τρένο. Το 5G δεν συνεπάγεται µόνο µεγαλύτερες ταχύτητες. Είναι µια υποδοµή που θα οδηγήσει σε αλλαγή υποδείγµατος σε σχέση µε την αξιοποίηση της τεχνολογίας στην καθηµερινότητά µας. Η µετάβαση δεν θα έχει καµία οµοιότητα π.χ. µε εκείνη από το 3G στο 4G. Και, προφανώς, το µεγάλο ενδιαφέρον κρύβεται στο σύνολο των αναδυόµενων τεχνολογικών λύσεων που θα έρθουν στη ζωή µας µέσα από τη δηµιουργία των νέων δικτύων, όπως τα αυτόνοµα οχήµατα ή η περαιτέρω εµπέδωση νέων εφαρµογών της τηλεϊατρικής.

H εθνική στρατηγική για τον ενιαίο αριθμό του πολίτη σε ποια φάση βρίσκεται; Και τι θα σημάνει αυτό πρακτικά για τον Έλληνα πολίτη;

Η ιδέα πίσω από τη χρήση ενός και µόνο αριθµού είναι απλή. Σηµαίνει ότι πλέον θα χρησιµοποιούµε έναν και µόνο αριθµό σε όλες µας τις συναλλαγές µε το Δηµόσιο, χωρίς να χρειάζεται να αποµνηµονεύουµε τον αριθµό της ταυτότητας για τις συναλλαγές µας µε την τράπεζα, τον ΑΜΚΑ µας για τις συναλλαγές µας µε τις υπηρεσίες υγείας ή τον ΑΦΜ µας όταν απευθυνόµαστε σε φορολογικές αρχές. Ο αριθµός αυτός, ο οποίος θα ονοµαστεί Προσωπικός Αριθµός («ΠΑ»), θα είναι τα ψηφία του σηµερινού ΑΦΜ για τα φυσικά πρόσωπα, ο οποίος θα µετονοµαστεί και θα επεκταθεί η λειτουργία του ως ενιαίου αριθµού ταυτοποίησης. Το χρονοδιάγραµµα αυτής της µετάβασης είναι διετές, καθώς θα χρειαστεί να παρέµβουµε στο σύνολο των συστηµάτων του κράτους, ώστε να µπορέσουµε να χρησιµοποιούµε τον εν λόγω αριθµό στο σύνολο των αλληλεπιδράσεών µας µε το Δηµόσιο.

Σας ακούω με προσοχή και σκέφτομαι ότι ο ιδιωτικός τομέας και, πιο συγκεκριμένα, η επιχειρηματική κοινότητα αποτελούν την κινητήριο δύναμη των αλλαγών σε κάθε κύμα βιομηχανικής επανάστασης–«Business as a platform for change». Η κρίση του COVID-19 ανέδειξε το «Government as a platform for change»;

Στη διαχείριση κρίσεων µεγάλου βεληνεκούς, όπως αυτή του COVID-19, είναι σαφές πως τα κράτη παίζουν καθοριστικό ρόλο. Η αξιοπιστία τους κρίνεται από την ταχύτητα και τα χαρακτηριστικά της αντίδρασης που έχουν, και ανάλογα οι επιδόσεις τους καταγράφονται στην Ιστορία ως θετικές ή αρνητικές. Για εµάς, είναι πολύ σηµαντικό αυτό που καταγράφει η τελευταία έρευνα της διαΝΕΟσις: Το 86% των συµπολιτών µας πιστεύουν πως τα πράγµατα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Η εµπιστοσύνη σε σειρά θεσµών φαίνεται να έχει αυξηθεί σηµαντικά. Οφείλουµε να χτίσουµε πάνω σε αυτή την κληρονοµιά και να καταστήσουµε το κράτος, πράγµατι, µια «πλατφόρµα αλλαγής».

Η Εσθονία είναι η πλέον ψηφιοποιημένη χώρα της Ευρώπης. Ο πρώην πρόεδρός της, Toomas Hendrik Ilves, είναι φίλος και σύμβουλός σας. Τι απαιτείται ακόμη από εσάς για να γίνει η Ελλάδα η «Εσθονία» του Νότου;

Με µια λέξη, πολλά. Έχουµε κάνει ισχυρά πρώτα βήµατα και είµαστε προετοιµασµένοι και αποφασισµένοι να προχωρήσουµε εξίσου γρήγορα και σταθερά στα επόµενα βήµατα, που είναι τα εξής: απλοποίηση διαδικασιών, διασύνδεση µητρώων και υπηρεσιών, και όλα αυτά ενταγµένα σε ένα ενιαία σχεδιασµένο πλαίσιο. Έχω ξαναπεί ότι η Εσθονία αποτελεί για εµάς µια «πυξίδα», υπό την έννοια ότι µας δείχνει πού βρίσκεται ο στόχος µας. Παράλληλα, όµως, µε αυτό χρειαζόµαστε και έναν «χάρτη», δηλαδή να δούµε πώς θα φτάσουµε εκεί που θέλουµε. Αυτό τον ρόλο παίζουν για εµάς χώρες οι οποίες χρειάστηκε να περάσουν στην ψηφιακή εποχή νικώντας τη γραφειοκρατία τους.

Κύριε Πιερρακάκη, μέσα στο lockdown βάλαμε μπροστά όλοι, κοινωνία, κράτος, επιχειρήσεις, κοινωφελή ιδρύματα, τις αξίες μας. Η αλληλεγγύη, η προσφορά και η ενότητα ανέδειξαν τον πατριωτισμό μας. Πόσο εφικτό είναι, κατά τη γνώμη σας, οι βάσεις που μπήκαν υπό το καθεστώς αυτής της πρωτοφανούς κρίσης να αποτελέσουν τον μπούσουλα για ένα σύγχρονο κράτος, με δομές, ασφάλεια, ενιαία συστήματα διοίκησης και την επόμενη ημέρα;

Θα σας απαντήσω αντιστρέφοντας την ερώτησή σας: Αφού τα καταφέραµε σε συνθήκες πανδηµίας, για ποιον λόγο να µην αξιοποιήσουµε τους καρπούς αυτής της προσπάθειας, που ήδη είναι εµφανείς στην καθηµερινότητά µας, την επόµενη ηµέρα της επιστροφής στην κανονικότητα; Για να το πάµε και ένα βήµα πιο πέρα: Όπως ανέφερα και πιο πριν, οι πρωτοβουλίες µας δεν υπαγορεύτηκαν από την αναγκαιότητα του κορωνοϊού, αλλά από τη διαπίστωση των χρόνιων εκκρεµοτήτων που είχε το κράτος σε πολλά επίπεδα – και ιδίως στο ψηφιακό. Αυτές οι πρωτοβουλίες αγκαλιάστηκαν τόσο από τους πολίτες όσο και από τη διοίκηση. Όλοι, λοιπόν, ήµασταν έτοιµοι για αυτό το άλµα, χρειαζόµασταν όµως τον σωστό σχεδιασµό και την πολιτική βούληση για να το υλοποιήσουµε. Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι διαθέτει και τα δύο αυτά συστατικά, οπότε πιστεύω ότι την επόµενη ηµέρα όλοι µαζί, κράτος και πολίτες, θα αλλάξουµε σελίδα.

Καταφέρατε να προχωρήσετε εντυπωσιακά την ψηφιοποίηση του κράτους μέσα σε λίγες ημέρες. Ποιοι είναι οι πρόσθετοι στόχοι σας στο αμέσως επόμενο διάστημα;

Στην πραγµατικότητα, όπως ανέφερα και πριν, οι στόχοι έχουν τεθεί ρητά και δηµόσια από την πρώτη ηµέρα. Οι επόµενοι στόχοι µας είναι συνυφασµένοι µε τα επόµενα βήµατα που χρειάζεται να κάνει η χώρα: Θα συνεχίσουµε µε πολλαπλές απλουστεύσεις στα γεγονότα της ζωής των πολιτών, χρησιµοποιώντας τεχνολογικές λύσεις. Κάθε εβδοµάδα θα ανακοινώνουµε και νέες τέτοιες πρωτοβουλίες. Επίσης, µέσα στο προσεχές χρονικό διάστηµα θα έχουµε µια σηµαντική νοµοθετική πρωτοβουλία: τον κώδικα ψηφιακής διακυβέρνησης. Εκεί θα εισαχθεί ο Προσωπικός Αριθµός, καθώς και σειρά άλλων πρωτοβουλιών.

Είστε ένας νέος άνθρωπος, της γενιάς των millennials, που την «χτύπησε» η δεκαετής οικονομική κρίση και, πάνω που η χώρα έμπαινε σε νέα τροχιά με θετική ψυχολογία, ήρθε η κρίση της πανδημίας. Τι σας λένε και τι απαιτούν από εσάς οι συνομίληκοί σας;

Αν έπρεπε να το κωδικοποιήσω σε µια φράση, αυτή θα ήταν το «φτιάξτε κράτος» – όχι υπό την έννοια ότι δεν έχουµε κράτος, αλλά ότι αυτό δεν λειτουργεί ενιαία. Και, ξέρετε, ένας από τους βασικούς παράγοντες ιδεολογικής διαφοροποίησης, θεωρητικά, είναι το εύρος της παρέµβασης του κράτους. Καµία, όµως, από τις ερµηνείες αυτές δεν περιλαµβάνει την έννοια του κράτους ως οντότητας κατακερµατισµένης. Αυτό ήταν το υπ’ αριθµόν ένα πρόβληµα που συναντούσε το ελληνικό κράτος, είτε µιλούσαµε για το ψηφιακό είτε για το κοινωνικό, είτε για οποιαδήποτε άλλη έκφανσή του – ότι, δηλαδή, ήταν µε τέτοιον τρόπο αποσπασµατικά δοµηµένο, που ο συντονισµός µεταξύ υπηρεσιών απαιτούσε χρόνο, χρήµα και ενέργεια, που, αν διοχετεύονταν στην αντιµετώπιση του προβλήµατος, αντί για τις προπαρασκευαστικές ενέργειες, το αποτέλεσµα θα ήταν πολύ πιο καλό, πιο άµεσο και θα κάλυπτε περισσότερους.

Η Παγκόσμια Τράπεζα, ο Π.Ο.Ε., οι οίκοι αξιολόγησης και όλοι οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η νέα πραγματικότητα δεν θα έχει καμιά σχέση με αυτά που ξέραμε μέχρι τον Ιανουάριο του 2020. Πώς εκτιμάτε ότι θα διαμορφωθεί το τοπίο στην Ελλάδα την επόμενη ημέρα;

Ακόµα υπάρχουν µεταβλητές τις οποίες δεν είµαστε σε θέση να γνωρίζουµε. Πότε θα έχουµε θεραπεία για τον ιό και πότε, ενδεχοµένως, εµβόλιο; Δηµιουργείται ανοσία σε όσους τον έχουν περάσει και, εάν ναι, για πόσο χρονικό διάστηµα; Τα επιδηµιολογικά αυτά δεδοµένα καθίστανται πλέον καθοριστικοί παράγοντες για το πόσο γρήγορα θα µπορέσουµε να επανέλθουµε στην επόµενη ηµέρα.

Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες που αναβάθμισαν την αξιοπιστία τους χάρη στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, άρα η διεθνής μας θέση είναι πια σαφώς ενισχυμένη.​

Βέβαια, η μεγάλη μάχη που καλείται να δώσει η κυβέρνηση την «επόμενη μέρα» είναι στο πεδίο της οικονομίας. Οι Έλληνες είναι ταλαιπωρημένοι από τη δεκαετή κρίση. Πόσο αισιόδοξος είστε ότι δεν θα μπούμε και πάλι σε έναν φαύλο κύκλο εσωστρέφειας, όταν η ανεργία, η μείωση μισθών, οι απολύσεις θα βρίσκονται στο επίκεντρο;

Όλοι, νοµίζω, θα συµφωνήσουµε ότι οι συνέπειες της πανδηµίας δεν είναι πρόβληµα µιας χώρας ή ορισµένων χωρών, αλλά πρόβληµα παγκόσµιας κλίµακας. Συνεπώς, το γεγονός ότι η λύση πρέπει να έρθει σε παγκόσµιο επίπεδο γιατί µας αφορά όλους συµβάλλει στην πεποίθηση ότι δεν θα βρεθούµε µπροστά στο σενάριο που περιγράφετε. Επιπλέον, η Ελλάδα ανήκει στις χώρες που αναβάθµισαν την αξιοπιστία τους χάρη στην άµεση και αποτελεσµατική αντιµετώπιση της πανδηµίας, άρα η διεθνής µας θέση είναι πια σαφώς ενισχυµένη. Και τέλος –και κυριότερο– η αποκατάσταση της σχέσης εµπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσµούς θα αποτελέσει έναν σηµαντικό παράγοντα ώστε να κάνουµε γρήγορα και αποτελεσµατικά όσα πρέπει να γίνουν σε συνθήκες ενότητας.

Κύριε Πιερρακάκη, αφήσατε την ασφάλεια μιας επιτυχημένης πορείας στον ιδιωτικό τομέα για να στρατευθείτε ως εξωκοινοβουλευτικός υπουργός στην πρώτη γραμμή. Τι σας οδήγησε στην πολιτική και ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα;

Η προηγούµενη ιδιότητά µου, αυτή του διευθυντή ερευνών της διαΝΕΟσις, ενός ανεξάρτητου ερευνητικού οργανισµού, ακουµπούσε, εκ των πραγµάτων, την πολιτική, καθώς αφορούσε την ανάπτυξη εφαρµοσµένων λύσεων που βασίζονται σε δεδοµένα και όχι σε εικασίες ή προκαταλήψεις. Στην πολιτική, υπό τη στενή έννοια, µε οδήγησε η αίσθηση της κοινής µοίρας, ότι δηλαδή είτε θα πετύχουµε όλοι µαζί είτε όχι. Ασπάζοµαι το όραµα το οποίο διατυπώνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε κάθε ευκαιρία, πως η Ελλάδα δύναται να αποτελέσει το επόµενο διεθνές καλό παράδειγµα υπέρβασης εκκρεµοτήτων και µετάβασης σε µια νέα εποχή.

*Η συνέντευξη δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune Μαΐου.

**Φωτογραφίες Νίκος Μαλιάκος