Νίκος Καραμούζης: Πώς βρεθήκαμε σε πληθωριστικό φαύλο κύκλο

Βρισκόμαστε σε μια δύσκολη περίοδο και το 2023 θα είναι χρονιά γεμάτη προκλήσεις. Για να ελεγχθεί ο πληθωρισμός χρειάζονται δύο έως τρία χρόνια.

Οι κυβερνήσεις, για να αντιμετωπίσουν αυτή την άνευ προηγουμένου κρίση που προκάλεσε η πανδημία, αναγκάστηκαν να υλοποιήσουν σημαντικού ύψους δημοσιονομικά μέτρα στήριξης που οδήγησαν σε σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου.

Παράλληλα, την ίδια περίοδο, οι νομισματικές αρχές των ανεπτυγμένων χωρών υλοποίησαν πρωτοφανή μέτρα πληθωριστικής νομισματικής χαλάρωσης, με διαμόρφωση μηδενικών ή και αρνητικών επιτοκίων και σημαντική αύξηση της ρευστότητας στην αγορά, που ξεπέρασε συνολικά τα 30 τρισ. δολάρια

Αλλά εκεί που όλοι περίμεναν ελεγχόμενες συνθήκες αύξησης του πληθωρισμού, ήρθε η ρωσοουκρανική σύγκρουση και τα ανέτρεψε όλα. Οι δυο χώρες αποτελούν βασική πηγή παγκοσμίως προμήθειας ενέργειας, πρώτων υλών, μετάλλων και αγροτικών προϊόντων. Δημιουργήθηκε έκρηξη τιμών και ελλείψεις στην αγορά, διότι ο πόλεμος και η υπερβολική ζήτηση συνδυάστηκαν με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, τη σοβαρή επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και τη διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας από την Κίνα, κυρίως λόγω των μέτρων κατά της Covid-19.

Αυτός ο τοξικός συνδυασμός ανέτρεψε τα δεδομένα και τροφοδότησε πιθανά την εκκίνηση ενός πληθωριστικού φαύλου κύκλου που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Αποτέλεσμα, ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού να κυμαίνεται μεταξύ 8% και 12% στις ανεπτυγμένες χώρες σήμερα, το υψηλότερο που έχει καταγράφει τις τελευταίες δεκαετίες.

Δεν γίνεται συνεχώς το κράτος να καλείται να στηρίζει τις επιχειρήσεις. Πρέπει μόνες τους να στηρίζουν τον εαυτό τους.

Το πρόβλημα είναι σοβαρό, δεν θα φύγει εύκολα και δεν θα περάσει γρήγορα, χωρίς τη λήψη σοβαρών μέτρων συσταλτικής δημοσιοοικονομικής και νομισματικής πολιτικής. Με βάση τα ιστορικά δεδομένα, ο περιορισμός ενός τόσο υψηλού ρυθμού πληθωρισμού δεν μπορεί να μειωθεί σημαντικά χωρίς σοβαρή επιβράδυνση της οικονομίας (ύφεση), που, όπως διαφαίνεται, μάλλον θα συμβεί το 2023. Πρέπει, λοιπόν, να συνδυάσουμε πολιτικές και να μην προχωρήσουμε σε εμπροσθοβαρή αύξηση επιτοκίων, δεδομένου ότι το πρόβλημα στην Ευρώπη είναι πρόβλημα κόστους και προσφοράς.

Στην εγχώρια αγορά, το διαρθρωτικό πρόβλημα που έχουμε είναι ότι το μέγεθος της μικρομεσαίας επιχείρησης στην Ελλάδα είναι μικρό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και έχει έντονο οικογενειακό χαρακτήρα. Επίσης, είναι μικρό το ποσοστό ψηφιοποίησης και οι επιχειρήσεις είναι αντιμέτωπες με αύξηση του κόστους χρήματος και ενέργειας.

Δεν γίνεται συνεχώς το κράτος να καλείται να στηρίζει τις επιχειρήσεις, πρέπει μόνες τους να στηρίζουν τον εαυτό τους. Πρέπει να βρουν κεφάλαια, να επενδύσουν στην τεχνολογία, να φτιάξουν τα λογιστικά τους και τη δομή τους. Προφανώς χρειάζεται στήριξη, αλλά οι εταιρείες πρέπει να επενδύσουν και στον εαυτό τους. Ας έχουν την τόλμη να βρουν κεφάλαια και να εντοπίσουν νέες συνεργασίες.

Όσον αφορά στην οικονομία, πρέπει να ενισχυθεί η έρευνα και ανάπτυξη, καθώς είμαστε στο 1,5% όταν οι προηγμένες χώρες είναι στο 3%. Αν δεν γίνουν επενδύσεις, δεν θα ενσωματωθεί η τεχνολογία. Ακόμη, το δημογραφικό είναι το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας και πρέπει να το αναδείξουμε ως θέμα. Το αγροτικό ζήτημα είναι επίσης ένα χάος, με κρίση δομών κ.λπ. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το μέγεθος των επιχειρήσεων, αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την επόμενη μέρα της οικονομίας.

Δείτε σε βίντεο όλη τη συζήτηση του Νίκου Καραμούζη με τον Τάσο Ζάχο, στο πλαίσιο του CEO Initiative Forum 2022

*Φωτογραφία: Προσωπικό αρχείο

**Το άρθρο δημοσιεύται στην ειδική έκδοση του CEO Initiative 2022, που κυκλοφορεί  Παρασκευή 23/12 μαζί με την ετήσια έκδοση του Fortune Greece με τις μεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα