Ποιος βρίσκεται πίσω από τη μεγαλύτερη αλυσίδα καφέ στην Ελλάδα;

Στην Ελλάδα του 2017, η επιχειρηµατικότητα της «καφετέριας» έχει λοιδορηθεί πολλαπλώς: Από τους διεθνείς οργανισµούς που υποδεικνύουν τα πιο παραγωγικά µοντέλα ανάπτυξης. Από τους εγχώριους θεσµικούς φορείς, που επίσης εξηγούν πώς θα δει προκοπή ο τόπος. Από τους χρηµατοοικονοµικούς φορείς που αρνούνται να χρηµατοδοτήσουν µια µη παραγωγική δραστηριότητα. Και παρά το υψηλό τουριστικό αποτύπωµα της ελληνικής οικονοµίας, οι επιχειρήσεις εστίασης, τα σουβλατζίδικα και τα καφέ δεν θεωρούνται υποδείγµατα επιχειρηµατικότητας.

Όµως, κάθε κανόνας έχει την εξαίρεσή του. Σ’ αυτή την κατηγορία εµπίπτει η αλυσίδα Coffee Island, ένα υβρίδιο µεταξύ καφεκοπτείου και espresso bar που µέσα σε λιγότερο από µία δεκαετία εξαπλώθηκε µέσω franchise, κατέστη αναγνωρίσιµο brand και επιχειρεί ήδη την επέκταση στο εξωτερικό µε νέους σταθµούς τη Βρετανία και τον Καναδά.

Πέρα από την ανάπτυξή της, το ενδιαφέρον που εµφανίζει η Coffee Island είναι ο µετασχηµατισµός της, από µια τοπική οικογενειακής ιδιοκτησίας εταιρεία, σε ένα υπερτοπικό δίκτυο µε εκατοντάδες συνεργάτες. Η εξέλιξη αυτή ήρθε όταν η ιδιοκτησία εµπιστεύθηκε το management σε έναν επαγγελµατία του είδους, µια απόφαση που για τα ελληνικά δεδοµένα κρίνεται µάλλον ασυνήθιστη. «Ήταν συγκυριακή, ωστόσο ευτυχής η συνάντησή µας» αναφέρει ο σηµερινός διευθύνων σύµβουλος της εταιρείας, ο 37χρονος Κωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος, που εν πολλοίς πιστώνεται τη σηµερινή επιτυχία της Coffee Island. Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος, γέννηµα-θρέµµα Πατρινός, µε σπουδές στο Τµήµα Μηχανολόγων Αεροναυπηγών της Πάτρας, είχε θητεύσει ως σύµβουλος επιχειρήσεων κυρίως στον βιοµηχανικό τοµέα. Το 2009 βρέθηκε στην τότε Coffee Island, προκειµένου να παράσχει τεχνογνωσία. Η επιθυµία της διοίκησης και η πρόθεση του ίδιου οδήγησαν τη συνεργασία σε άλλο επίπεδο και έκτοτε από κοινού έθεσαν τις βάσεις για τη µεταµόρφωση της επιχείρησης.

Η Coffee Island ιδρύθηκε το 1999 στην Πάτρα και διήνυσε µια δεκαετία ως µια υγιής πλην τοπική αλυσίδα. Από την έλευση του Κωνσταντινόπουλου και µετά ωστόσο µπήκαν νέες βάσεις, άλλαξε ο προσανατολισµός και λίγα χρόνια αργότερα θεωρείται πλέον η έβδοµη µεγαλύτερη αλυσίδα καφέ στην Ευρώπη. Ο ίδιος µακαρίζει τη συγκυρία, αλλά δεν εµπιστεύεται την τύχη. «Υπήρξε µεγάλη προσπάθεια, ώστε να σχεδιαστεί το µοντέλο, η εταιρεία να αποκτήσει την εξειδίκευση και, τελικώς, να αναπτυχθεί», αναφέρει.

Πριν βγει στην αγορά, η Coffee Island επένδυσε στο να δηµιουργήσει µια ισχυρή πρόταση. Υψηλής ποιότητας καφές από ελεγµένους και δοκιµασµένους προµηθευτές που θα τυγχάνει επεξεργασίας από την ίδια την εταιρεία και θα διατίθεται σε µικρά σηµεία πώλησης, τα οποία θα έχουν τη µορφή µικρών πρατηρίων ή espresso bars. Όλα τα παραπάνω απαίτησαν τη δηµιουργία µιας καθετοποιηµένης µορφής. Ήδη από το 2006 η εταιρεία διαθέτει τη δική της µονάδα παραγωγής για τη µεταποίηση του καφέ, επενδύοντας σε εξοπλισµό και τεχνογνωσία κυρίως από την Ιταλία, ώστε να προµηθεύει τα καταστήµατα της αλυσίδας της µε µία µεγάλη ποικιλία καφέδων. Το 2012 οι µονάδες παραγωγής διπλασιάζονται και οι αποθήκες επεκτείνονται, ώστε να εξασφαλιστεί η ποιότητα στο πλαίσιο της συνεχόµενης επέκτασης του δικτύου της. Οι δύο µονάδες παραγωγής είναι πιστοποιηµένες κατά το διεθνές πρότυπο ISO 22000 και µεθόδων ολικής ποιότητας της παραγωγικής διαδικασίας, µε στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης.

Η ώρα της επέκτασης

Η εταιρία ανοίχτηκε στην αγορά µε µια πρόταση franchise –που κατά τα φαινόµενα θεωρείται ανταγωνιστική – και τελικώς έπεισε, καθώς σήµερα στο δίκτυό της έχουν ενταχθεί εκατοντάδες συνεργάτες οι οποίοι λειτουργούν αθροιστικά 354 σηµεία Coffee Island. Μια τέτοιου τύπου συνεργασία µοιάζει «προδοτική», του αναφέρω, λαµβάνοντας υπόψη τον ρυθµό ενάρξεων και λήξεων επιχειρήσεων αυτού του τύπου στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, αλλά και τα προβλήµατα που συχνά έχουν εµφανιστεί στη χώρα από διάφορα concepts franchise που έχουν αποτύχει. Ο ίδιος δεν φαίνεται να συµµερίζεται καθόλου αυτή την άποψη ή αυτές τις αιτιάσεις. «Ο θεσµός του franchise» υποστηρίζει «αποτελεί µια λύση µε αµφότερα οφέλη για τον franchisor και τον franchisee». Ως µέλος του διοικητικού συµβουλίου του Συνδέσµου Franchise Ελλάδος, εκτιµά ότι, εφόσον υπάρξουν ξεκάθαρες νοµικές καλύψεις και για τις δύο πλευρές, το µοντέλο µοιάζει ιδανικό για την ελληνική αγορά. «Σε µια χώρα όπου η αυτοαπασχόληση και η επένδυση σε µικρές επιχειρήσεις αποτελούν διέξοδο, ο θεσµός έχει ουσία» αναφέρει.

«Εξάλλου η διατηρησιµότητα των συµβολαίων µε τους συνεργάτες µας είναι εντυπωσιακή» προσθέτει, αναφέροντας πως δεν έχουν υπάρξει exits από το concept της Coffee Island, και πως το µοντέλο έχει πλέον δοκιµαστεί σοβαρά, καθώς αναπτύχθηκε µέσα στον κυκλώνα της κρίσης. «Εδώ και οκτώ συναπτά έτη συνεχίζουµε να αναπτυσσόµαστε. Έχουµε πλέον την αυτοπεποίθηση γι’ αυτό που προσφέρουµε» συµπληρώνει.

Στην ερώτηση περί υπερπροσφοράς ανταγωνιστικών concepts ή µεµονωµένων σηµείων, ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος αναφέρει τη σχεδόν «αιρετική» άποψη πως δεν υπάρχει κορεσµός. Εξηγείται πως το concept του «καφέ στο χέρι» έχει χιλιάδες εκφάνσεις, που όµως η πρότασή τους δεν συγκρίνεται ευθέως µε την Coffee Island. «Υπάρχουν καλές και κακές προτάσεις, αλλά η ποιότητα, ο σχεδιασµός, η εξυπηρέτηση της Coffee Island και ο συνδυασµός όλων των παραπάνω αποτελούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα για εµάς» υποστηρίζει. Θεωρεί δε ότι η αγορά θα εισέλθει σε κάποια φάση συγκέντρωσης, καθώς πιο οργανωµένες µορφές επιχειρήσεων κερδίζουν µερίδιο στην προτίµηση των καταναλωτών.

Η Ανοδική πορεία και η είσοδος στο Λονδίνο

Όσον αφορά τις συνθήκες του επιχειρείν στην ελληνική αγορά, αποφεύγει να σχολιάσει, δείχνοντας την «κούρασή» του απέναντι στις επιβαρύνσεις (ΦΠΑ 24%, αλλά και ο ειδικός  φόρος  στον καφέ που επιβλήθηκε από τις αρχές του 2017). Προτιµά, όπως λέει, η Coffee Island να συνεχίσει τον δρόµο της, χωρίς να παραγνωρίζει την επίπτωση που έχει η κρίση στην εξέλιξη των µεγεθών της. Το 2015 η εταιρεία εµφάνισε θεαµατική αύξηση πωλήσεων στα 19,6 εκατ. ευρώ, από 8,5 εκατ. ευρώ το 2014, και κέρδη της τάξης των 3,6 εκατ. ευρώ, από 1,4 εκατ. ευρώ επίσης το 2014. Το 2016 συνεχίστηκε η ανοδική πορεία καθώς σ’ αυτό βοήθησε τόσο η ωρίµαση παλιών σηµείων όσο και η προσθήκη νέων, ωστόσο για το ακριβές επίπεδο µεγεθών επιφυλάσσεται να δηµοσιοποιήσει µαζί µε τη δηµοσίευση του ισολογισµού της εταιρείας.

Το 2016, πάντως, έκλεισε µε µια τολµηρή κίνηση εισόδου στην αγορά της Μεγάλης Βρετανίας και την ίδρυση ενός σηµείου στο Λονδίνο. «Η πιλοτική µας εµφάνιση σε µια αναπτυγµένη αγορά θα δώσει τα πορίσµατα της σε βάθος χρόνου. Υπήρξε, ωστόσο, µια µελετηµένη κίνηση, η οποία θα µας δώσει συµπεράσµατα  για τη µελλοντική µας ανάπτυξη». Αναφέροντας πως η κουλτούρα κατανάλωσης καφέ που υπάρχει στην Ελλάδα δεν προσοµοιάζει µε τη βρετανική, αντιτείνει ότι το concept Coffee Island δεν αντιστοιχεί στην τυπική ελληνική καφετέρια. Η κατανάλωση του «καφέ στο χέρι» (coffee to go) είναι εξόχως ανεπτυγµένη στις αγλλοσαξονικές αγορές, σηµειώνει, και προσθέτει πως επιπλέον η Coffee Island επενδύει στην ποιότητα. «Προσφέρουµε  έναν premium καφέ σε µια δίκαιη τιµή» καταλήγει.

Θεωρεί, σε κάθε περίπτωση, ότι είναι πολύ νωρίς για να εκτιµήσει τη διείσδυση του δικτύου στην τοπική αγορά, αναφέροντας πως αυτό θα εξαρτηθεί τόσο από τα λιανικά σηµεία πώλησης, όσο και από τους κατάλληλους συνεργάτες που θα µπορούσαν να υποστηρίξουν το concept και την περαιτέρω ανάπτυξή του. «Παραµένει για µας όνειρο, καθώς αφορά µια αγορά µε τεράστια καταναλωτική δύναµη. Είναι σηµείο κατατεθέν της εξέλιξης του καφέ παγκοσµίως και πάντα ανοιχτή σε καινούργια πράγµατα. Απαρατήρητες δεν περνούν ούτε οι αγορές τις Ασίας και της Ινδίας, στην οποία έχουν δηµιουργηθεί τεράστιες ευκαιρίες στον κλάδο της εστίασης».

Νέα πρόκληση ο Καναδάς

Αν η Βρετανία υπήρξε µια πρόκληση, το 2017 προστέθηκε και νέα, µε την έξοδο της Coffee Island στον Καναδά. Μόλις πριν λίγες εβδοµάδες, εγκαινίασε ένα σηµείο πώλησης στο Τορόντο, έχοντας βρει  πρόθυµους  συνεργάτες» για να επιχειρήσει το βήµα. Σύµφωνα µε τον ίδιο, η εταιρεία έχει αναπτύξει ένα συγκεκριµένο επιχειρηµατικό πλάνο, µε βάση το οποίο θα δηµιουργηθούν νέα καταστήµατα στο Τορόντο το προσεχές χρονικό διάστηµα. «Επί της ουσίας, πριν επεκταθούµε, πραγµατοποιούµε ένα review στο τέλος κάθε εξαµήνου, και  εφόσον έχουµε επιτύχει όλους τους άµεσους στόχους που έχουµε θέσει, προχωρούµε στην υλοποίηση του επιχειρηµατικού µας σχεδιασµού». Αναφορικά µε το ενδεχόµενο επέκτασης στις Ηνωµένες Πολιτείες, σηµειώνει πως η Coffee Island έχει πραγµατοποιήσει ήδη κάποιες έρευνες και εξετάζει το επιχειρηµατικό πλαίσιο των ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο τη συγκεκριµένη χρονική στιγµή να αποτελεί προτεραιότητα η επέκταση εκεί.

Πέραν των παραπάνω όµως, η Coffe Island συνεχίζει την ανάπτυξή της στις βασικές της αγορές, την Ελλάδα και την Κύπρο (όπου διαθέτει περισσότερα από 40 σηµεία πώλησης). Κύριοι στόχοι για τη νέα χρονιά είναι η επέκταση σε συγκεκριµένες αγορές της Αθήνας και της περιφέρειας και πάντοτε σε «σηµεία εύκολης πρόσβασης και µεγάλης διέλευσης», συνδυασµό που αποτελεί το «Άγιο Δισκοπότηρο» για εταιρείες λιανικής και εστίασης. Το ενδιαφέρον προσθήκης νέων συνεργατών παραµένει αµείωτο, αναφέρει και κάπου εκεί αποκαλύπτει πόσο απολαµβάνει τη σχέση µε τους συνεργάτες του δικτύου. «Δεν είµαι µόνος σ’ αυτό, έχω µια µεγάλη και ικανή οµάδα στελεχών που στηρίζει το όλο εγχείρηµα, αλλά η σχέση που αναπτύσσεται χρόνο µε τον χρόνο µε τους πελάτες-συνεργάτες του δικτύου µας είναι πράγµατι ανταποδοτική».

Η συνεργατικότητα είναι κάτι που διέπει και τη σχέση του µε τους προµηθευτές, µε τους οποίους έχει πολυετείς επαφές, και στους οποίους, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «δεν κάνουµε bullying» εξηγώντας την ισορροπία µεταξύ τιµής και ποιότητας που θέλει η Coffee Island να προσφέρει.

Η προσφορά επεκτείνεται και στην κοινωνία, όπου µε έµµεσο τρόπο η εταιρεία επενδύει, χρηµατοδοτώντας επιστηµονικές έρευνες. «Επιχειρούµε σε συνεργασία µε το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας να αποκρυπτογραφήσουµε τη δυναµική των πολυφαινολών του καφέ». Ήδη η συνεργασία έχει παραγάγει τρεις επιστηµονικές δηµοσιεύσεις και έπεται συνέχεια, µιας και υποστηρίζει ότι η συνεργασία έχει µεγάλο ενδιαφέρον. «Πέρα από την επιστηµονική έρευνα για ένα τόσο βασικό αγαθό, απολαµβάνω πραγµατικά τη σχέση µε την πανεπιστηµαική κοινότητα και εντυπωσιάζοµαι κάθε φορά από τις ικανότητες, την ευθυκρισία και το ταλέντο των Ελλήνων επιστηµόνων και φοιτητών».

Πατέρας δύο παιδιών, θέλει να πιστεύει στη δύναµη της δηµιουργίας. Μόνο που «ο χρόνος δεν είναι ποτέ αρκετός ώστε να χωρέσουν όλα». Επιλέγει, ωστόσο, να διατηρεί ως έδρα την Πάτρα, όπου, εκτός από τη βάση της Coffee Island, βρίσκεται και η οικογενειακή εστία, αν και µοιράζει τον χρόνο του σε Αθήνα, Λονδίνο, Τορόντο και όπου αλλού τον οδηγεί η Coffee Island. Δηλώνει φανατικός του καφέ χωρίς ζάχαρη «και ας τον καταστρέφει», όπως υποστηρίζει.

Το άρθρο δημοσιεύεται στο Fortune Ιουνίου που κυκλοφορεί