Ρεβέκκα Πιτσίκα: Οι μεγάλες τάσεις στο μέλλον της εργασίας
Mε μεγάλες προκλήσεις είναι αντιμέτωπο το ανθρώπινο δυναμικό στη μετά-Covid εποχή, όπου επιχειρήσεις και εργαζόμενοι καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητές τους, με σκοπό την αναζήτηση ισορροπιών ανάμεσα στις νέες ανάγκες και στους στόχους τους.
Θα πρέπει να μας προβληματίζει το ποσοστό της ανεργίας στους νέους. Στην ομάδα 24-29 ετών ανήλθε σε 28,5% τον Σεπτέμβριο, από 26,3% που είχε καταγραφεί ένα χρόνο νωρίτερα, ενώ παραμένει ιδιαίτερα υψηλό σε σχέση με τα επίπεδα στην Ευρωζώνη (14,6%) και αυξήθηκε σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2021.
Εδώ και ένα εξάμηνο το ποσοστό ανεργίας είχε παγιωθεί στη χώρα μας πέριξ του 12,5%, με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι έχουμε προσεγγίσει τον σκληρό πυρήνα της ανεργίας στη χώρα μας.
Η Εθνική Στρατηγική για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης (ΕΠΑ) περιλαμβάνει 102 συνολικά παρεμβάσεις, οι οποίες στοχεύουν σε ένα ολιστικό στρατηγικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων. Με βάση τους ευρωπαϊκούς στόχους 2030 προβλέπεται μείωση της ανεργίας σε 22% το 2025 και 18% το 2030. Οι στόχοι της Εθνικής Στρατηγικής για την ανεργία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων ενίσχυση δεξιοτήτων και απασχολησιμότητας του εργατικού δυναμικού, ενίσχυση ετοιμότητας και προσαρμοστικότητας της αγοράς εργασίας, ευρύτερη βελτίωση δεδομένων στην αγορά εργασίας, αλλά και ενίσχυση της νεανικής απασχόλησης – με διευκόλυνση της πρόσβασης των νέων στην αγορά εργασίας χωρίς αποκλεισμούς.
Ισχυρή βάση για την ανάπτυξη σταθερών και καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας είναι οι επενδύσεις στην Ελλάδα από κολοσσούς της τεχνολογίας.
Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και τη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απασχόληση. Φαινόμενα, όπως τα υψηλά ποσοστά νεανικής ανεργίας, το brain drain, η ατελής και φθίνουσα τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, η αδυναμία σύζευξης προσφοράς και ζήτησης εργασίας των εξερχομένων από την εκπαίδευση, καταδεικνύουν τη δυσκολία ενσωμάτωσης των νέων στην αγορά εργασίας. Η έλλειψη εργασιακής εμπειρίας είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην υψηλή ανεργία των νέων αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά και στην απασχόληση σε θέσεις χαμηλότερων προσόντων.
Η πρακτική άσκηση είναι μια καλή πρακτική για την ένταξη νέων στην αγορά εργασίας, στην Ελλάδα όμως είναι σχετικά υποβαθμισμένη. Ο θεσμός πρέπει να προσεγγιστεί ολιστικά, μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο διευκόλυνσης της μετάβασης των νέων από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας.
Το θέμα των δεξιοτήτων είναι κρίσιμο. Σύμφωνα με στοιχεία μελέτης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το 14% των εργαζομένων στην Ε.Ε. απασχολείται σήμερα σε θέσεις εργασίας, που ενδεχομένως να εκλείψουν στο μέλλον, λόγω του ψηφιακού αυτοματισμού. Το 40% είναι σε θέσεις εργασίας που θα μετασχηματιστούν σημαντικά και το 34% σε θέσεις εργασίας που θα υποστούν αλλαγές.
Μόνο το 1,8% των εργαζομένων στην Ελλάδα κατέχει εξειδικευμένες δεξιότητες Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, έναντι 3,9% στην ΕΕ, και η Ελλάδα κατατάσσεται στην 27η θέση.
Την ίδια στιγμή, επενδύσεις άνω των 5 δισ. ευρώ έχουν ξεκινήσει την τελευταία τριετία στην Ελλάδα από εταιρείες υψηλής τεχνολογίας (Microsoft, Cisco, Amazon, Nova κ.ά.), οι οποίες όπως φαίνεται έχουν έρθει για να μείνουν και να δημιουργήσουν μια ισχυρή βάση για την ανάπτυξη σταθερών και καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας, καθώς και για την επιστροφή Ελλήνων επιστημόνων – που εργάζονται στο εξωτερικό και ψάχνουν ευκαιρίες απασχόλησης ανάλογες των προσόντων τους για να γυρίσουν στην Ελλάδα.
Μια άλλη τάση που αναδείχθηκε με την πανδημία είναι τα διάφορα μοντέλα απομακρυσμένης εργασίας, ενώ η πανδημία αύξησε και τις προσδοκίες των νέων εργαζομένων για την ψυχική υγεία στην εργασία. Το 86% των Millennials και των Gen-Zers λένε ότι η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική ή πιο σημαντική από τη σωματική υγεία, ενώ ενδεικτικές είναι οι επιπτώσεις από την κατάθλιψη και το άγχος στην εργασία. Κάθε χρόνο, χάνονται 12 δισεκατομμύρια εργάσιμες ημέρες και 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, ετησίως, λόγω χαμένης παραγωγικότητας. Οι κίνδυνοι που επηρεάζουν την ψυχική υγεία είναι οι διακρίσεις και ανισότητες, ο υπερβολικός φόρτος εργασίας και η εργασιακή ανασφάλεια.
Δείτε σε βίντεο όλη τη συζήτηση της Ρεβέκκας Πιτσίκα με τον Απόστολο Μαγγηριάδη, στο πλαίσιο του CEO Initiative Forum 2022
*Φωτογραφία: Προσωπικό αρχείο
**Το άρθρο δημοσιεύται στην ειδική έκδοση του CEO Initiative 2022, που κυκλοφορεί Παρασκευή 23/12 μαζί με την ετήσια έκδοση του Fortune Greece με τις μεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα
