RSM Greece: Τα «skills» και οι δυναμικές που θα οδηγήσουν τις επιχειρήσεις στη νέα εποχή
*Φωτογραφίες: Σύλβια Διαμαντοπούλου
Η Έλενα και ο Βασίλης είναι δύο νέοι «ηγέτες», με πάθος και όραμα. Επενδύουν στην καινοτομία, εξελίσσοντας διαρκώς τα εργαλεία που απαιτούνται για να είναι «στυλοβάτες» των εταιρειών που τους εμπιστεύονται και να τους παρέχουν την αναγκαία προστιθέμενη αξία που αναζητούν, και φαίνεται ότι το κάνουν πολύ καλά. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της RSM στο Μαρούσι, πριν φύγουμε όλοι για τις καλοκαιρινές διακοπές και στο επίκεντρο βρέθηκαν οι μεγάλες προκλήσεις της επιχειρηματικής κοινότητας, οι νέες τάσεις που διαμορφώνουν την επιχείρηση, αλλά και τον ηγέτη του 21ου αιώνα, και οι νέες δυναμικές που αναδεικνύονται και οδηγούν τις εταιρείες στην προς την «Ελλάδα 2.0». Με την «καινοτομία» τη λέξη – κλειδί για να ξεκινήσουμε!
Έλενα και Βασίλης: Η καινοτομία είναι ένα χαρακτηριστικό πλέον απολύτως αναγκαίο για όλες τις επιχειρήσεις. Δεν αναφερόμαστε μόνο στην καινοτομία των προϊόντων ή των υπηρεσιών, αλλά και στην καινοτομία που απαιτείται πλέον στον τρόπο σκέψης, στη στρατηγική, στη διοίκηση, στη δημιουργία του οράματος της εταιρίας και σε οτιδήποτε κάνει η εταιρία και τα μέλη της καθημερινά. Στην RSM επενδύουμε ενεργά τα τελευταία χρόνια στο Innovation Centre μας. Είναι πολύ σημαντικό στις μέρες μας να μάθουμε πώς να «ξεμαθαίνουμε» αυτά που ξέραμε μέχρι σήμερα και να αναρωτηθούμε εάν θα μπορούσαν να γίνουν ίσως καλύτερα με ένα διαφορετικό τρόπο, που θα κάλυπτε περισσότερο τις τωρινές και μελλοντικές ανάγκες των πελατών μας.
Ιδιαίτερα σημαντική πρόκληση και ταυτόχρονα υποχρέωση για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους ή κλάδου δραστηριοποίησης, είναι η ενσωμάτωση των αρχών του ESG (Environmental – Social – Governance). Η κάθε εταιρία οφείλει να μετασχηματίσει το μοντέλο λειτουργίας της δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο περιβαλλοντικό και κοινωνικό της αποτύπωμα, υιοθετώντας παράλληλα βέλτιστες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης και διαφάνειας.
Ειδικότερα στην Ελλάδα, το επόμενο διάστημα θα γεννηθούν πολλές ευκαιρίες μέσα από το μεγάλο ενδιαφέρον των επενδυτών και των επενδυτικών funds, καθώς και από τους πόρους που θα έρθουν στην χώρα μας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μετοχές με υψηλούς δείκτες ESG υπεραποδίδουν και παράλληλα η καινοτομία αποτελεί από τα σημαντικότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα με αποτέλεσμα τεράστιοι επενδυτικοί πόροι κατευθύνονται προς αυτές τις εταιρείες.
Θα υπάρχουν πολλά χρηματοδοτικά εργαλεία που θα μπορούν να αξιοποιήσουν οι επιχειρήσεις έτσι ώστε να είναι έτοιμες για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που θα γεννηθούν στο μέλλον με έξυπνο, οργανωμένο και στρατηγικά μελετημένο τρόπο. Επιδίωξη πρέπει να είναι οι εταιρίες να αναπτυχθούν και κατ’ επέκταση και η οικονομία της χώρας μας να παρουσιάσει μια καλύτερη και πιο ανταγωνιστική εικόνα.
Fortune: Ποιες κινήσεις κληθήκατε, ως εταιρεία συμβούλων, να κάνετε τον τελευταίο ενάμισι χρόνο και ποια τμήματα βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης για να υποστηρίξουν τους πελάτες σας;
Η εταιρία μας αποφάσισε να λειτουργήσει με πλήρη τηλεργασία μια εβδομάδα πριν ανακοινωθεί το πρώτο lockdown. Ο λόγος ήταν απλός. Προτεραιότητα μας ήταν και είναι πάντα η υγεία και η ασφάλεια της ομάδας μας. Από τότε και μέχρι σήμερα αυτή η προτεραιότητα είναι γνώμονας σε όποια σχετική απόφαση λαμβάνουμε καθώς προσαρμόζουμε και αξιολογούμε συνεχώς το πλάνο λειτουργίας μας. Όλα τα τμήματά μας βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή στην προσπάθεια να εξυπηρετήσουμε τους πελάτες μας κάτω από τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν και να καλύψουμε τις νέες ανάγκες των πελατών μας. Οι πελάτες μας προσπαθούσαν να λειτουργήσουν και να επιβιώσουν μέσα στις νέες συνθήκες της απρόσμενης νέας πραγματικότητας, να κατανοήσουν τα νέα μέτρα, αλλά και να τα εφαρμόσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Την περίοδο εκείνη λοιπόν που η ίδια η δική μας η ομάδα προσαρμοζόταν στον νέο τρόπο εργασίας και στα νέα δεδομένα, απέδειξε παράλληλα τη δύναμη και την ετοιμότητά της και στάθηκε με πολύ ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο δίπλα σε κάθε εταιρία με την οποία συνεργαζόμαστε, για να παρέχει συμβουλές, κατευθύνσεις, αλλά και λύσεις, που έπρεπε άμεσα να δοθούν σε όλα τα τρέχοντα θέματα.
Επιπλέον, πήραμε τότε την απόφαση να στέλνουμε τις ενημερώσεις για τα νέα μέτρα – τις οποίες μέχρι τότε στέλναμε μόνο στους πελάτες μας – για Φορολογικά (Tax Alert) και Εργατικά θέματα (Labour Alert), σε όλους όσους είχαν εγγραφεί στην mailing list μας, ως μία προσφορά μας προς την κοινωνία και τις δοκιμαζόμενες επιχειρήσεις. Ως αποτέλεσμα, μέσα σε 12 περίπου ώρες από την ώρα δημοσίευσης των σχετικών επίσημων κυβερνητικών αποφάσεων, 7.500 στελέχη της αγοράς λάμβαναν το περιεκτικό ενημερωτικό δελτίο μας το οποίο παρουσίαζε με απλό και κατανοητό τρόπο τις σχετικές αλλαγές. Λάβαμε πολλά συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία αυτή.
Παράλληλα συμμετείχαμε διαδικτυακά σε δεκάδες ημερίδες, παρουσιάσεις και εκπαιδεύσεις, ενημερώνοντας τους συμμετέχοντες για τις εξελίξεις, τις αλλαγές στην φορολογική και εργατική νομοθεσία, τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και λοιπά εργαλεία προσαρμογής στο νέο περιβάλλον.
Εκείνο όμως που μας έδωσε πολύ μεγάλη χαρά, ήταν ότι καταφέραμε με τον τρόπο αυτό να βοηθήσουμε επαγγελματίες που είχαν μεγάλη ανάγκη εκείνη τη στιγμή να κατανοήσουν τις αλλαγές που τους αφορούσαν και να τους δώσουμε τα εργαλεία ώστε να λάβουν γρήγορα αποφάσεις και να ενεργήσουν αναλόγως. Πιστεύουμε ακράδαντα πως στις δυσκολίες, και όχι μόνο, πρέπει να ενώνουμε όλοι τις δυνάμεις μας για το κοινό καλό.
«Στην Ελλάδα οι περισσότερες εταιρίες είναι μικρές και πολύ μικρές. Οι εταιρίες αυτές δεν μπορούν να είναι ανταγωνιστικές. Είναι αναγκαίο επομένως να προκύψουν συγχωνεύσεις και συνέργειες μεταξύ των εταιριών αυτών αν θέλουν να παραμείνουν βιώσιμες.»
Είναι, Βασίλη, οι περίοδοι κρίσεων όπως η τωρινή, κατάλληλες για συγχωνεύσεις, εξαγορές, και αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων; Πώς βλέπεις να κινείται η αγορά στην Ελλάδα και πώς σε άλλες χώρες;
Κάθε περίοδος που χαρακτηρίζεται από έλλειψη μιας σχετικής κανονικότητας, επιφέρει μεταβολές στη δυναμική των οργανισμών. Ύστερα από την απορρόφηση του πρώτου κύματος της υγειονομικής κρίσης, που είχε ως κύριο χαρακτηριστικό την επιβράδυνση της επιχειρηματικής ζωής, οι επιχειρήσεις βρίσκονται πλέον σε διαδικασία επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής τους και επανεξέτασης του μοντέλου λειτουργίας τους. Υπό το πρίσμα αυτό, αφενός μεν εταιρίες που λόγω του μεγάλου μεγέθους τους, έχουν εξασφαλίσει, τουλάχιστον σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, τη βιωσιμότητά τους, βρίσκονται σε φάση εκμετάλλευσης των ευκαιριών που προκύπτουν από το διαμορφούμενο περιβάλλον και μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων υλοποιούν το αναπτυξιακό τους πλάνο, αφετέρου δε εταιρίες που έχουν ως στόχο να παραμείνουν στην αγορά και να συνεχίσουν να είναι βιώσιμες, εξετάζουν λύσεις ανάταξης τους μέσω της διαδικασίας εξαγορών, συγχωνεύσεων και αναδιαρθρώσεων. Η εμπειρία που έχουμε από την τοπική αγορά αλλά και από το παγκόσμιο δίκτυό μας καταδεικνύει αυτή την τάση, καθώς γίνονται αρκετές τέτοιες συναλλαγές κατά την περίοδο που διανύουμε, με μεγάλη ποικιλομορφία αναφορικά με το μέγεθος, τον κλάδο δραστηριότητας και το σκοπό τους. Στην Ελλάδα οι περισσότερες εταιρίες είναι μικρές και πολύ μικρές. Οι εταιρίες αυτές δεν μπορούν να είναι ανταγωνιστικές. Είναι αναγκαίο επομένως να προκύψουν συγχωνεύσεις και συνέργειες μεταξύ των εταιριών αυτών, αν θέλουν να παραμείνουν βιώσιμες.
Μάλιστα φαίνεται ότι θα είναι προς η σωστή κατεύθυνση τα σχέδια που προωθεί το κράτος για παροχή κινήτρων σε εταιρίες, κυρίως φορολογικά και δανειοδοτικά ούτως ώστε να προβούν σε συνενώσεις και συγχωνεύσεις με σκοπό να αποκτήσουν το κρίσιμο εκείνο μέγεθος που θα τους δώσει τη δυνατότητα να γίνονται πιο ανταγωνιστικές και να αποκτούν κοστολογικές και αναπτυξιακές συνέργειες. Το μήνυμα που θέλω να δώσω ότι πρέπει να αλλάξουμε κουλτούρα και να μάθουμε να συνεργαζόμαστε και να λειτουργούμε ως ομάδες σε μεγαλύτερες εταιρίες και όχι μόνο ως άτομα σε ατομικές επιχειρήσεις.
Γέννησε η κρίση την ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι ως άνθρωποι; Σας ρωτώ γιατί είδαμε την πλειονότητα των επιχειρηματικών ηγετών στην μάχη κατά της Covid-19 να δίνουν ένα παράδειγμα αλληλεγγύης και κοινωνικής ενσυναίσθησης, αλλά και την ανάδειξη μιας σειράς κοινωνικών ζητημάτων με αφορμή την πανδημία. Τι λέτε;
Η εμπειρία μίας κρίσης, ιδιαίτερα τόσο σοβαρής όσο αυτή που βιώνουμε, μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Η κρίση επιτάχυνε σε μεγάλο βαθμό την προώθηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης εκ μέρους των εταιριών. Οι πολίτες, οι επενδυτές και οι καταναλωτές παρακολουθούν πλέον με μεγαλύτερη προσοχή τις πράξεις και ενέργειες των εταιριών στα πλαίσια του προγράμματος τους για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Τα προηγούμενα χρόνια μιλούσαμε για την σημασία του Agility. Ο όρος αυτός παρέμενε όμως για πολλές εταιρίες ένας θεωρητικός και μάλλον παρεξηγημένος όρος! Σήμερα όμως, λόγω της πανδημίας, έχουμε όλοι αποκτήσει ευελιξία και προσαρμοστικότητα. Χωρίς αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι πλέον αδύνατο να λειτουργήσει μία επιχείρηση αποτελεσματικά. Πολύ σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις έγιναν πιο ανθεκτικές! Άλλες εταιρίες κατάλαβαν πόσο ανθεκτικές πράγματι είναι και πόσο προετοιμασμένες μπορεί να ήταν για να αντιμετωπίσουν μια τέτοια κρίση αλλά και άλλες που ίσως ανακάλυψαν πως ενδεχομένως δεν ήταν όσο έτοιμες θα ήθελαν, αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν και να οργανωθούν αναλόγως, για να επιβιώσουν και να συνεχίσουν απρόσκοπτά την λειτουργία τους.
Ένα σημαντικό όφελος που προέκυψε, είναι ότι οι ηγέτες των εταιριών συνδέθηκαν ξανά με τις ομάδες τους και με όλα τα μέλη της εταιρίας με ένα πολύ πιο προσωπικό τρόπο και έδειξαν την ανθρώπινη και ευαίσθητη πλευρά τους. Έδειξαν έμπρακτο ενδιαφέρον για την υγεία και την προσωπική κατάσταση όλων των συναδέλφων τους, έμαθαν λεπτομέρειες για την προσωπική και οικογενειακή ζωή τους, που ίσως μέχρι τότε δεν γνώριζαν, και άρχισαν να επικοινωνούν με όλους με ένα πολύ διαφορετικό και πολύ πιο ανθρώπινο και ζεστό τρόπο.
Στις επιχειρήσεις, η δημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι καθοριστική, την ώρα που η επιτυχία τους κρίνεται πρωτίστως από το κοινωνικό τους αποτύπωμα. Πώς χτίζεται η αξία και πώς αντέχει, στο βάθος του χρόνου;
Αποτελεί πλέον κοινή γνώση ότι σκοπός των επιχειρήσεων πρέπει είναι η δημιουργία αξίας για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (Stakeholders), δηλαδή τους μετόχους, τους εργαζομένους, τους πελάτες, την κοινωνία στην οποία η επιχείρηση λειτουργεί κλπ. Για να είναι αυτή η αξία διατηρήσιμη, πρέπει να ικανοποιεί τις προσδοκίες όλων των ενδιαφερομένων μερών και να αντανακλάται στο κοινωνικό της αποτύπωμα, δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο αυτή συνεισφέρει στην κοινωνία εντός της οποίας δραστηριοποιείται.
Όπως προαναφέραμε η προσαρμογή τόσο του επιχειρηματικού μοντέλου λειτουργίας, όσο και της στρατηγικής στόχευσης των εταιριών, θα πρέπει να βασίζεται στην ενσωμάτων των αρχών του ESG, καθώς μόνο τότε διασφαλίζεται η βιώσιμη ανάπτυξη.
Ενέργειες όπως οι κοινωνικές δράσεις, ο εθελοντισμός, η προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών σε ευπαθείς ομάδες, ο σεβασμός και το επιχειρηματικό ήθος, η περιβαλλοντική ευθύνη, οι κοινωνικά υπεύθυνες επενδύσεις και πράσινες επενδύσεις και η ενίσχυση της απασχόλησης της νέας γενιάς, συντελούν στην αναγνώριση μίας εταιρίας ως ένα χρήσιμο και αναπόσπαστος μέρος της κοινωνίας.
Ποιος είναι, κατά τη γνώμη σας ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το brand identity και το brand value μιας εταιρείας;
Το brand identity και το brand value μίας εταιρίας χτίζονται με μακροχρόνια προσπάθεια και με πολύ κόπο. Η ίδια προσπάθεια χρειάζεται και για τη διατήρηση της θετικής εικόνας και της «ταυτότητας» μίας επιχείρησης. Με την ταχύτητα και την διάχυση των ειδήσεων και των πληροφοριών είναι πολύ εύκολο σήμερα μία αρνητική είδηση για μία εταιρία να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην εικόνα της. Ότι χτίστηκε με μεγάλη και μακροχρόνια προσπάθεια μπορεί να καταστραφεί σε μία μέρα. Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα εταιριών, ελληνικών και ξένων, με πολύ υψηλή αναγνωρισιμότητα και πολύ θετική ταυτότητα, π.χ. Folli Follie, που είδαν την φήμη τους να εξαφανίζεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Βέβαια οι εταιρίες δεν κρίνονται μόνο από τις πράξεις τους αλλά και από τις παραλείψεις τους. Οι εταιρίες που θα μείνουν πίσω σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, κοινωνικού και περιβαλλοντικού σεβασμού, καινοτομίας, σιγά σιγά θα απομονωθούν από την κοινωνία και θα δουν το brand value τους να εξανεμίζεται.
Άρα οι εταιρίες καλούνται σήμερα να λειτουργούν με ένα αξιακό κώδικα, με διαφάνεια και ακεραιότητα και να αφουγκραστούν τις επιταγές του νέου διαμορφούμενου περιβάλλοντος και τα μηνύματα της κοινωνίας, και άμεσα να προσαρμοστούν, αν θέλουν να πρωταγωνιστούν στις εξελίξεις και την επόμενη ημέρα.
«Tα Soft Skills θα έπρεπε να λέγονται Human Skills! Είναι οι δεξιότητες που επιτρέπουν σε έναν επικεφαλής να γίνει πραγματικός ηγέτης, καλύτερος στη δουλειά του και καλύτερος άνθρωπος. Αυτές τις δεξιότητες, η τεχνολογία δεν μπορεί να υποκαταστήσει.»
Ο ανθρώπινος παράγοντας, βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η αλλαγή της εταιρικής κουλτούρας, οι νέες δεξιότητες που απαιτούνται, πόσο αλλάζουν το ρόλο του τμήματος ανθρώπινου δυναμικού και του επικεφαλής HR των εταιρειών;
Τα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού και οι επικεφαλής τους καλούνται πλέον να αντισταθμίσουν την έμφαση και το βάρος που δόθηκε τα προηγούμενα χρόνια στον ψηφιακό μετασχηματισμό και να εστιάσουν στον ίδιο τον άνθρωπο και στα χαρακτηριστικά αυτά που μόνο η ανθρώπινη επικοινωνία και επαφή μπορεί να προσφέρει, βελτιώνοντας την εμπειρία του κάθε ατόμου σε κάθε επιχείρηση. Μιλάμε χρόνια για τη σημασία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης (EQ), ειδικά στην ηγεσία, όμως τώρα, περισσότερο από ποτέ, το EQ και οι δεξιότητες που ίσως μέχρι τώρα ονομάζαμε Soft Skills, είναι πιο σημαντικά από ποτέ.
Μιλάμε για Hard Skills και Soft Skills ενώ κατά την γνώμη μας τα Soft Skills θα έπρεπε να λέγονται Human Skills! Είναι οι δεξιότητες που επιτρέπουν σε έναν CEO, ή επικεφαλής τμήματος να γίνει καλός/ή ηγέτης! Είναι οι δεξιότητες που επιτρέπουν σε κάθε στέλεχος και σε κάθε εργαζόμενο να γίνεται καθημερινά καλύτερος στην δουλειά του και καλύτερος άνθρωπος και είναι δεξιότητες που η τεχνολογία δεν μπορεί να υποκαταστήσει και που οι άνθρωποι θα έχουν όλο και μεγαλύτερη ανάγκη για να νιώθουν συνδεδεμένοι με τις εταιρίες τους, τους συναδέλφους τους και τις ομάδες τους. Είναι οι δεξιότητες μέσω των οποίων διαμορφώνονται οι εμπειρίες των ανθρώπων σε κάθε εταιρία και μέσω των οποίων κατανοούν το όραμα (purpose) και την κουλτούρα της εταιρίας, που εν τέλει θα είναι τα επόμενα χρόνια και ο λόγος να επιλέξει κάποιος ή όχι, την εταιρία με την οποία θέλει να συνεργαστεί!
Άρα ο ρόλος του HR είναι ιδιαίτερα σημαντικός αυτή την περίοδο και θα τολμούσα να πω πως η διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού, μέσω της οποίας η κάθε εταιρία προσελκύει ταλέντα, παρακινεί τους ανθρώπους της και προσφέρει μια εργασιακή εμπειρία που αντανακλά το όραμα της εταιρίας και την κουλτούρα της, πλέον αφορά όλη την διοίκηση της εταιρίας και όχι μόνο το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού!
Ποιες είναι οι σύγχρονες τάσεις σε ό,τι αφορά την Επιλογή Στελεχών (Executive Search), ποιες προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν και πώς θα ανταποκριθεί η RSM Greece;
Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει συμβάλει δραστικά στον κλάδο υπηρεσιών Εύρεσης και Επιλογής Στελεχών καθώς και στις διαδικασίες που ακολουθούμε.
Εν τούτοις, ενώ η τεχνολογία πράγματι καθιστά την επικοινωνία ευκολότερη, ταχύτερη και προσφέρει τη δυνατότητα πρόσβασης σε μία μεγαλύτερη δεξαμενή υποψηφίων, παρόλα αυτά δεν υπάρχει υποκατάστατο για την αλληλεπίδραση που έχει ένας Σύμβουλος με τον πελάτη του και τον υποψήφιο. Οι διαπροσωπικές σχέσεις και η αυθεντική προσέγγιση στην επικοινωνία αποτελούν εχέγγυα μίας αποτελεσματικής τοποθέτησης ενός υποψηφίου, τα οποία εν προκειμένω επιτυγχάνονται δεδομένης της ανεξαρτησίας του συμβούλου έναντι τόσο της εταιρίας όσο και του υποψηφίου. Αυτό επιτρέπει στο σύμβουλο να γίνει δέκτης εμπιστευτικών και προσωπικών πληροφοριών, οι οποίες λόγω της φύσης τους δεν θα μπορούσαν να είχαν κοινοποιηθεί στα στελέχη ενός τμήματος HR και έτσι η επιλογή για τον υποψήφιο να μην ήταν η ιδανική. O σύμβουλος καλείται λοιπόν να κερδίσει την εμπιστοσύνη όλων των εμπλεκόμενων, γεγονός που θα επιτρέψει στη συνέχεια την ειλικρινή ανταλλαγή πληροφοριών και προς τον πελάτη και προς τον υποψήφιο, όσον αφορά τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά στοιχεία ή ρίσκα που εμπεριέχει η κάθε επιλογή.
Η χρήση, άρα, της τεχνολογίας είναι αδιαμφισβήτητα σημαντική και απαραίτητη όμως θα πρέπει να γίνεται πάντα με σύνεση και προς όφελος όλων μας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να παραμένουμε πιστοί στις αξίες μας και στις μοναδικές ιδιότητες της ανθρώπινης φύσης μας που ουσιαστικά μας διαφοροποιούν και εξασφαλίζουν αποτελέσματα υψηλής προστιθέμενης αξίας τόσο για τους πελάτες όσο και για τους υποψηφίους μας.
Έλενα, από την εμπειρία σου, ποιες είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιλογή ενός υποψηφίου;
Η κατάλληλη προσωπικότητα που θα επιτρέψει και θα βοηθήσει τον υποψήφιο να εκτελέσει με επιτυχία τον ρόλο του και το ταίριασμα με την εταιρική κουλτούρα. Είναι βασικό όταν υπάρχει μια εταιρική κουλτούρα για την οποία η εταιρία είναι υπερήφανη και που αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα για την εταιρία, το κάθε Στέλεχος που θα ενταχθεί στην Διοικητική ομάδα να μπορεί να ταιριάξει με την κουλτούρα αυτή για να νιώσει και το ίδιο άνετα και να δώσει τον καλύτερο του εαυτό αλλά και να μπορέσει να ενισχύσει την κουλτούρα μέσω της παρουσίας του. Αξίζει όμως ίσως να πούμε πως υπάρχουν και περιπτώσεις κάποιες φορές που απαιτείται ένας ηγέτης με πολύ διαφορετικό όραμα και εταιρική κουλτούρα, για να βοηθήσει την εταιρία να εξελιχθεί και να φτάσει στο μέγιστο σημείο των δυνατοτήτων της. Αυτή η περίπτωση θέλει μια ιδιαίτερη προσέγγιση και οι σύμβουλοι μπορούν πραγματικά σε αυτές τις περιπτώσεις μέσω της επιλογής τους να βοηθήσουν την επιχείρηση να πετύχει τους στρατηγικούς της στόχους και να συμβάλουν με πολύ ουσιαστικό τρόπο στην πορεία της εταιρίας.
«Ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα είναι ότι ανοίγουμε διαύλους επικοινωνίας των πελατών μας με τους συνεργάτες μας στο εξωτερικό, συμβάλλοντας στα αναπτυξιακά τους σχέδια εκτός Ελλάδος. Παράλληλα η προσωπική μας προσέγγιση και το ενδιαφέρον, τους διασφαλίζει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Είναι κάτι σπάνιο για τον κλάδο μας και είμαστε όλοι περήφανοι στην RSM παγκοσμίως γι’ αυτό.»
Όραμά σας είναι να είστε η επιλογή δυναμικών εταιρειών που στοχεύουν στην περαιτέρω ανάπτυξή τους, όπως χαρακτηριστικά λέει το μότο σας. Ποιο είναι. Αλήθεια, το ανταγωνιστικό σας πλεονέκτημα;
Η RSM είναι ένα μεγάλο παγκόσμιο δίκτυο με πάνω από 800 γραφεία σε περισσότερες από 120 χώρες. Αυτό όμως που μας κάνει – θεωρούμε – να ξεχωρίζουμε είναι οι μακροχρόνιες ανθρωποκεντρικές σχέσεις που χτίζουμε με τους πελάτες και συνεργάτες μας. Επιδιώκουμε να έχουμε βαθιά και αναλυτική γνώση των εργασιών των πελατών μας καθώς και των κλάδων στους οποίους δραστηριοποιούνται. Μπορούμε έτσι να συμβάλουμε και εμείς στην ανάπτυξη των πελατών μας με διάφορους τρόπους – κάτι το οποίο επιδιώκουμε συστηματικά και το οποίο οι πελάτες μας εκτιμούν ιδιαίτερα.
Επιπλέον ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του δικτύου μας βοηθάει ώστε να διατηρούμε στενές και άμεσες επικοινωνίες με τους αντίστοιχους μας συνεργάτες στον εξωτερικό. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημά μας είναι ότι με τον τρόπο αυτό μπορούμε άμεσα και γρήγορα να ανοίγουμε αποτελεσματικούς διαύλους επικοινωνίας των πελατών μας με τους συνεργάτες μας στο εξωτερικό, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στα αναπτυξιακά τους σχέδια εκτός Ελλάδος. Παράλληλα η προσωπική μας προσέγγιση και το ενδιαφέρον, διασφαλίζει ότι οι πελάτες μας λαμβάνουν υπηρεσίες ισάξιας υψηλής ποιότητας. Η προσέγγιση αυτή θεωρούμε ότι είναι σπάνια για τον κλάδο μας και είναι κάτι για το οποίο είμαστε όλοι πολύ περήφανοι στην RSM παγκοσμίως!
Πρόσφατα η RSM διενήργησε στην Ελλάδα την έρευνα The RSM Board Diversity Survey με θέμα την ποικιλομορφία των ΔΣ στις επιχειρήσεις. Τα ευρήματα που ήδη μοιραστήκατε μαζί μας, δείχνουν το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν οι εταιρείες, ώστε τα ΔΣ να επιτελούν αποτελεσματικά το ρόλο τους και όχι μόνο να προσθέσουν γυναίκες στα boards, επειδή «το λέει ο νόμος». Πόσο εφικτό το θεωρείτε;
Είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο και θετικό το γεγονός ότι έστω και καθυστερημένα και έστω μέσω ενός υποχρεωτικού νόμου γίνεται μια προσπάθεια προς την σωστή κατεύθυνση σε σχέση με την ποικιλομορφία στην εταιρική διακυβέρνηση των επιχειρήσεων. Τα αποτελέσματα της έρευνάς μας δείχνουν με τον πιο παραστατικό τρόπο την προσπάθεια που οφείλουν να καταβάλλουν οι εισηγμένες επιχειρήσεις ώστε να προσαρμοστούν στο νέο πλαίσιο αλλά και να κάνουν ένα βήμα παραπάνω και να αντιληφθούν την ευκαιρία που τους δίνεται ώστε να υιοθετήσουν βέλτιστες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης και ποικιλομορφίας που θα συμβάλουν και στην αειφόρο ανάπτυξη τους.
Το δυσκολότερο και παράλληλα σημαντικότερο ίσως στην προσπάθεια αυτή, είναι η διαμόρφωση μιας κουλτούρας συμπερίληψης (inclusion) που θα επιτρέψει σε κάθε μέλος ξεχωριστά, ανεξάρτητα από το φύλο, την εθνικότητα, τις γνώσεις, τις δεξιότητες κ.τ.λ. να αντιμετωπίζεται ως ισότιμο μέλος της ομάδας, να έχει φωνή και να μπορεί έμπρακτα να συνεισφέρει τις σκέψεις του χωρίς περιορισμούς. Η αρχή αυτής της προσπάθειας πρέπει να γίνει από τα ίδια τα ΔΣ, τα μέλη των οποίων πρέπει να ενθαρρύνουν με το παράδειγμά τους και τον υπόλοιπο οργανισμό ούτως ώστε να κάνουν “set the tone at the top”. Ο ρόλος του Προέδρου και του CEO έχουν καταλυτική σημασία ώστε να ενσωματώσουν τις αρχές της πολυμορφίας και της συμπερίληψης στην εταιρική στρατηγική και κουλτούρα.
Αν κάποτε η ηγεσία ήταν συνώνυμο της δύναμης, σήμερα καλείται να συνδυάζει την δύναμη με την ευαισθησία. Μπορείς να δείχνεις ενσυναίσθηση, και παράλληλα να είσαι αποφασιστικός; Μπορείς να δείχνεις ευαισθησία κι ενδιαφέρον, και παράλληλα να πάρεις μια δύσκολη απόφαση που πιθανόν δεν είναι «δημοφιλής»;
Η απάντηση είναι οπωσδήποτε «Ναι»! Ευτυχώς είναι πλέον αποδεδειγμένο πως η ενσυναίσθηση και ευαισθησία είναι απαραίτητα χαρακτηριστικά της καλής ηγεσίας. Είναι όμως εξίσου σημαντικό ένας ηγέτης να μην διστάζει να λαμβάνει αποφάσεις, ειδικά σε δύσκολες περιπτώσεις, για το καλό της εταιρίας και το καλό όλων! Όταν αυτές οι αποφάσεις λαμβάνονται με γνώμονα τον αξιακό κώδικα της εταιρίας και ο ηγέτης είναι δίκαιος, τότε οι αποφάσεις του γίνονται πιο εύκολα αποδεκτές και σεβαστές.
Τι απαιτείται προκειμένου να γίνει πράξη από τις εταιρείες που συνεργάζεστε το μήνυμά σας «The power of being understood»;
Αυτό που περιγράφει το motto μας είναι η δέσμευσή μας, ώστε ο κάθε πελάτης μας να νοιώθει ότι τον καταλαβαίνουμε και ότι γνωρίζουμε πολύ καλά την επιχείρησή του και τον κλάδο στον οποίο λειτουργεί. Ότι καταλαβαίνουμε πολύ καλά τις ανάγκες του. Η δύναμη της γνώσης αυτής, μας επιτρέπει να στεκόμαστε δίπλα στον κάθε πελάτη μας με ένα πολύ ουσιαστικό τρόπο ως συνεργάτες και συνοδοιπόροι του στην αναπτυξιακή του πορεία και σε κάθε φάση της επιχείρησής του. Στόχος μας είναι να δίνουμε πάντα προστιθέμενη αξία στην κάθε επιχείρηση με την οποία συνεργαζόμαστε και να εκφράζουμε το ενδιαφέρον μας με πολύ ειλικρινή και ουσιαστικό τρόπο για τις προσκλήσεις που αντιμετωπίζει και για την εξέλιξη της. Βασικό μας μέλημα είναι να μπορούμε να βοηθάμε στα δύσκολα και να στεκόμαστε δίπλα στους πελάτες μας. Να εντοπίζουμε ευκαιρίες, να κάνουμε εισηγήσεις που θα τους βοηθήσουν να προλαμβάνουν κινδύνους και να τους καθοδηγήσουμε προς την εξωστρέφεια και προς την καλύτερη δυνατή εκδοχή της επιχείρησης τους.
Πιστεύουμε πως όταν κατανοούμε ο ένας τον άλλο, δημιουργούμε ανθεκτικότερες εταιρίες, ισχυρότερες συνεργασίες και κοινωνίες και παρακινούμε ο ένας τον άλλο ώστε να συνεισφέρουμε και να πετυχαίνουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Έλενα και Βασίλη, σας ευχαριστώ πολύ!
