Θεοδόσης Μιχαλόπουλος: Η Eλλάδα να γίνει συνώνυμο της ανάπτυξης µε όχηµα την τεχνολογία

Από την πρώτη επαφή μαζί του εισπράττεις τη θετική αύρα ενός νέου ανθρώπου που είναι χαρισματικός στην επικοινωνία, αισιόδοξος, χαμογελαστός, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους εργαζομένους του και στην κοινωνία, πάθος και περηφάνια για τη δουλειά του. «Καταφέραμε να πείσουμε ότι η Ελλάδα είναι ένας προορισμός για τη Microsoft μακροπρόθεσμα και ήρθε η ώρα για το επόμενο βήμα, που δεν είναι μόνο το data center region, αλλά το GR for Growth, ένα ολιστικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη της χώρας με όχημα το cloud. Για το συγκεκριμένο εγχείρημα είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος που μπόρεσα να συνεισφέρω από το δικό μου ρόλο ώστε να φέρουμε την επένδυση στην Ελλάδα» μου λέει.

Μικρός ήθελε να γίνει οικοδόμος, όπως ο παππούς του. Στη συνέχεια ανακάλυψε την αγάπη του για το μπάσκετ. Η ζωή τα έφερε έτσι που τελικά έβαλε «τρίποντο» στις επιχειρήσεις και την τεχνολογία. Μηχανικός, με ένα Master και ένα MBA, αφού θήτευσε στη Wind και τη Vodafone, το 2014, ανέλαβε εμπορικός διευθυντής της Microsoft και τον Νοέμβριο του 2019 εξελίχθηκε σε CEO της εταιρείας, που, όπως όλα δείχνουν, θα καθορίσει τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο τεχνολογικό χάρτη.

Τι σημαίνει, όμως, πρακτικά για τη λειτουργία των επιχειρήσεων, την καθημερινότητα των πολιτών και τη λειτουργικότητα του κράτους η δημιουργία του πολυσυζητημένου Microsoft data center στην Ελλάδα;

Θ.Μ.:Ένα πρώτο και προφανές όφελος είναι η ταχύτητα (latency). Ειδικά για κάποιες επιχειρήσεις που έχουν υβριδικό µοντέλο λειτουργίας και χρησιµοποιούν data από διαφορετικές πηγές, είναι πολύ σηµαντική για την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν. Το δεύτερο είναι το λεγόµενο «data residency». Το γεγονός ότι τα δεδοµένα θα βρίσκονται επί ελληνικού −άρα, επί ευρωπαϊκού− εδάφους δίνει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις και δηµόσιους οργανισµούς που δεσµεύονται ως προς αυτό να χρησιµοποιήσουν αυτή την υπερσύγχρονη υποδοµή τηρώντας τα θεσµικά όρια που υπάρχουν. Το τρίτο, και το σηµαντικότερο από όλα, είναι ότι το data center θα αποτελέσει έναν επιταχυντή για την υιοθέτηση του cloud. Αυτό, µε τη σειρά του, θα έχει ακόµη περισσότερα πολλαπλασιαστικά οφέλη, γιατί µε τον τρόπο αυτό θα αξιοποιήσουν εντονότερα την τεχνολογία για τη βελτίωση και την ανταγωνιστικότητά τους.

Πέρα από το ύψος της επένδυσης, θεωρείτε ότι τέτοιες κινήσεις έχουν γεωπολιτικό και τεχνολογικό πολλαπλασιαστή για τη χώρα; Αναβαθμίζεται η θέση της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης;

Η επένδυση αυτή χωρίζεται σε δύο µέρη: στο άµεσο και το έµµεσο. Το άµεσο κοµµάτι αυτής της επένδυσης, η δηµιουργία δηλαδή της υποδοµής (π.χ. κτίρια, εξοπλισµός κ.λπ.), θα είναι µερικές εκατοντάδες εκατοµµύρια. Προφανώς, είναι ξεκάθαρο ότι τέτοιες επενδύσεις έχουν και γεωπολιτικό και τεχνολογικό αποτύπωµα. H θέση της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή αναβαθµίζεται, µε την έννοια ότι το data center της ΝΑ Ευρώπης θα εξυπηρετεί πολλές γειτονικές χώρες οι οποίες θα χρησιµοποιούν το cloud που βρίσκεται στην Ελλάδα, αντί για το αντίστοιχο της Ολλανδίας ή της Ιρλανδίας, που συνήθως χρησιµοποιούν σήµερα. Επίσης, τοποθετεί την Ελλάδα στο παγκόσµιο δίκτυο cloud της Microsoft, το µεγαλύτερο του κόσµου, µε ό,τι σηµαίνει αυτό για το τεχνολογικό πλεονέκτηµα που αποκτά η χώρα. Πέραν του ότι θα βοηθήσει τις εταιρείες να χρησιµοποιήσουν την πλατφόρµα µας για να προχωρήσουν στον τεχνολογικό τους ταξίδι, ταυτόχρονα θα µπορέσει να δηµιουργήσει τεχνογνωσία, η οποία, σε συνδυασµό µε την υποδοµή που θα υπάρχει, θα φέρει ένα κύµα εκσυγχρονισµού των επιχειρήσεων της χώρας. Το ίδιο ισχύει και για τις startups και, άρα, το ευρύτερο οικοσύστηµα της καινοτοµίας που χρησιµοποιούν απαραίτητα το cloud. Έτσι δεν θα χρειάζεται η επένδυση σε τεχνολογικές υποδοµές και servers.

H θέση της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή αναβαθμίζεται, με την έννοια ότι το data center της ΝΑ Ευρώπης θα εξυπηρετεί πολλές γειτονικές χώρες που θα χρησιμοποιούν το cloud.

Η πρόθεσή σας να εκπαιδευτούν σε ψηφιακές δεξιότητες 100.000 πολίτες αφορά ποια ηλικιακά target groups; Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι κανένας δεν θα μείνει εκτός; 

Το πρόβληµα στις ψηφιακές δεξιότητες είναι κοινό για όλες τις γενιές. Ακόµη και για τους νέους, οι οποίοι είναι πολύ πιο εξοικειωµένοι µε τον ψηφιακό κόσµο, η τεχνολογία αλλάζει τόσο γρήγορα, που θα χρειαστεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της επαγγελµατικής τους ζωής να επανεκπαιδευτούν. Μιλάµε για µια συνολική αλλαγή στο µοντέλο «σπουδάζω – βρίσκω δουλειά – παίρνω σύνταξη». Η διαρκής µάθηση θα είναι ζητούµενο αν κάποιος θέλει να παραµένει ανταγωνιστικός στην αγορά εργασίας. Είναι µια µεγάλη αλλαγή κουλτούρας σε σχέση µε όσα γνωρίζαµε µέχρι τώρα. Γι’ αυτό και το πρόγραµµα που ανακοινώσαµε βασίζεται σε τρεις πυλώνες και απευθύνεται εξίσου σε στελέχη επιχειρήσεων, σε ανέργους και, φυσικά, στους εργαζοµένους στον δηµόσιο τοµέα. Το µεγάλο στοίχηµα, αν θέλετε και για τη δική µας επένδυση, είναι να βρούµε, τελικά, ανθρώπους µε γνώσεις και δεξιότητες για να την αξιοποιήσουν.

Τι απαντάτε, λοιπόν, σε εκείνους που ζουν ακόμη με την απειλή ότι η τεχνολογία θα καταργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας σε σχέση με αυτές που θα δημιουργήσει; 

Είναι λογικό οι άνθρωποι να ανησυχούν. Κάθε µεγάλη αλλαγή φέρνει µαζί και φόβο για το άγνωστο. Θεωρούµε, όµως, ότι η ανάπτυξη που µπορεί να φέρει η χρήση της τεχνολογίας θα δηµιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας. Σε µια δεύτερη ανάγνωση, σήµερα που µιλάµε υπάρχουν θέσεις εργασίας στον τοµέα της τεχνολογίας που δεν µπορούµε να καλύψουµε! Εταιρείες στην Ελλάδα ψάχνουν ανθρώπους που να ασχολούνται µε την τεχνολογία και, δυστυχώς, καλύπτουν αυτές τις θέσεις µε ανθρώπους ή υπηρεσίες από το εξωτερικό. Στα επόµενα πέντε χρόνια θα δηµιουργηθούν παγκοσµίως 150.000.000 θέσεις εργασίας σχετιζόµενες µε την τεχνολογία, µε τα 90.000.000 από αυτές να είναι για προγραµµατιστές και µηχανικούς υπολογιστών. Τα πανεπιστήµια σήµερα δεν παράγουν αυτό τον αριθµό. Κατά τη γνώµη µου, εκεί πρέπει να εστιάσουµε, στην εκπαίδευση.

Σκέφτομαι συχνά ότι η τεχνολογία ανοίγει παράθυρα στη γνώση, την εκπαίδευση, την επιστήμη. Ωστόσο, πόση διαφάνεια και ασφάλεια εξασφαλίζει στα προσωπικά δεδομένα;

Είναι εύλογο να υπάρχει ανησυχία για το πού βρίσκονται τα προσωπικά µας δεδοµένα, ποιος και πώς τα χειρίζεται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει φροντίσει µε το GDPR να βάλει κανόνες και όριο στη χρήση των προσωπικών δεδοµένων, και εµείς ως εταιρεία έχουµε συµµορφωθεί απόλυτα µε αυτό τον κανονισµό − όχι µόνο εντός, αλλά και εκτός Ευρώπης. Από την άλλη, η χρήση και η αξιοποίηση των δεδοµένων καθιστούν δυνατή τη µεγάλη τεχνολογική εξέλιξη που γνωρίζουµε σήµερα. Θα σας έλεγα ότι από την πλευρά των εταιρειών χρειάζεται µια προσέγγιση βασισµένη σε κανόνες και αρχές όπως η διαφάνεια και ο σεβασµός στην ιδιωτικότητα. Από την πλευρά των πολιτών χρειάζεται εκπαίδευση και σωστή ενηµέρωση. Για όλες τις µεγάλες επιχειρήσεις που ασχολούνται µε το cloud όπως εµείς, το κοµµάτι του security & cyber security αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα. Εµείς επενδύουµε ένα δισεκατοµµύριο ευρώ περίπου τον χρόνο σε ό,τι αφορά το cybersecurity, καθώς αποτελεί µία από τις βασικές µας υποσχέσεις απέναντι στους πελάτες µας.

Η πανδημία μάς έδωσε μοναδική ευκαιρία να ξανασκεφτούμε τον κλάδο της υγείας. Το cloud for health που λάνσαρε η Microsoft με ποιον τρόπο βελτιώνει τις υπηρεσίες υγείας για τους ασθενείς και πώς το υποδέχθηκαν οι γιατροί και τα νοσηλευτικά ιδρύματα;

Το cloud for health είναι ένα σύνολο υπηρεσιών που ήδη είχαµε συγκεντρωµένες κάτω από µια προσφορά για τον χώρο της υγείας. Στοχεύει στο να κάνει πιο αποδοτική την καθηµερινότητα και την επικοινωνία των γιατρών µεταξύ τους, την επικοινωνία των νοσοκοµείων µε τους γιατρούς, του γιατρού και των νοσηλευτικών ιδρυµάτων. Δίνουµε τη δυνατότητα για τηλεϊατρική, για ψηφιακό ιατρικό φάκελο, για εξειδικευµένα chatbots και διάφορες άλλες υπηρεσίες που είδαµε να λειτουργούν κατά τη διάρκεια του πρώτου κύµατος της πανδηµίας. Μένει να δούµε τα επόµενα γενναία βήµατα στον ψηφιακό µετασχηµατισµό της υγείας στην Ελλάδα. Το επόµενο µεγάλο κάστρο που πρέπει να καταληφθεί είναι ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος, ώστε κάθε πολίτης να ξέρει κάθε στιγµή το ιστορικό του ηλεκτρονικά, τι εξετάσεις έχει κάνει, να χρησιµοποιεί τις πληροφορίες αυτές ανεξάρτητα από τον ποιον γιατρό βλέπει. Αυτή θα είναι η επόµενη ηµέρα στην υγεία.

Τι σας γοητεύει περισσότερο στην τεχνητή νοημοσύνη;

Ότι δίνει τη δυνατότητα να πετύχουµε πράγµατα και να δώσουµε λύσεις που παλαιότερα δεν ήταν εφικτές. Μας δίνει χρόνο, ελευθερία, ποιότητα ζωής. Οπωσδήποτε το κοµµάτι της Ιατρικής είναι αυτό που µε γοητεύει περισσότερο. Εµπιστεύοµαι σε έναν γιατρό να δει µια ακτινογραφία µου και να βγάλει µια γνωµάτευση. Όµως εµπιστεύοµαι ακόµη περισσότερο έναν γιατρό που θα πάρει ένα input από έναν αλγόριθµο τεχνητής νοηµοσύνης, θα συγκρίνει την ακτινογραφία µου µε άλλες 100.000 ακτινογραφίες, ξέροντας τι συνέβη σε ανάλογες περιπτώσεις, και στη συνέχεια θα µου δώσει µια ακόµη πιο έγκυρη γνωµάτευση. Με την τεχνητή νοηµοσύνη, οι δυνατότητες, τα ταλέντα µας, οι ευκαιρίες µας ενισχύονται και διευρύνονται.

Αν κάτι ανέδειξε αυτή η περίοδος αυτό είναι η κρίση ηγεσίας σε όλα τα επίπεδα. Θα δούμε, πιστεύετε, ένα νέο προφίλ ηγετών την επόμενη ημέρα; Και με ποια χαρακτηριστικά;

Ένας σύγχρονος ηγέτης δεν µπορεί να µην ενδιαφέρεται γι αυτά τα θεµατα. Επίσης, ο τρόπος που δουλεύουµε έχει αλλάξει πολύ και απαιτεί µεγάλη εµπιστοσύνη µεταξύ των ανθρώπων. Την επόµενη µέρα χρειαζόµαστε ηγέτες που να µπορούν να επικοινωνούν πολύπλοκα µηνύµατα µε απλό τρόπο, να έχουν ενσυναίσθηση, να αναγνωρίζουν τα προβλήµατα και στη συνέχεια να κινητοποιούν τους ανθρώπους δίνοντας ευκαιρίες. Χαίροµαι που βλέπω ότι το νέο προφίλ ηγετών είναι πιο ανθρώπινο, προσγειωμένο, ταπεινό.

Χρειαζόμαστε ηγέτες που να μπορούν να μεταδίδουν πολύπλοκα μηνύματα με απλό τρόπο. Χαίρομαι που βλέπω ότι  το νέο προφίλ ηγετών είναι πιο ανθρώπινο, προσγειωμένο, ταπεινό.

Κάτι που επίσης αλλάζει είναι η ηθική στην εταιρική διακυβέρνηση που βρίσκεται στον πυρήνα της νέας εταιρικής κουλτούρας. Βλέπουμε ότι τα ESG data των επιχειρήσεων αφορούν πλέον όλο και περισσότερο τους επενδυτές. Μπορούν οι επιχειρήσεις να βελτιώσουν την απόδοσή τους στους τομείς αυτούς και να δημιουργήσουν ένα μετρήσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θα αντικατοπτρίζεται στη βελτίωση της οικονομικής τους αξίας;

Είναι ξεκάθαρο ότι µπορούν. Πολλές επιχειρήσεις το έχουν ήδη κάνει, όπως και εµείς στη Microsoft. Το ενδιαφέρον είναι ότι ένα από τα µεγαλύτερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα συνδέεται µε τους εργαζόµενους. Οι εργαζόµενοι είναι υπερήφανοι που εργάζονται σε οργανισµούς που λαµβάνουν σοβαρά υπόψη τους σηµαντικά κοινωνικά ζητήµατα ή τους παρέχεται η δυνατότητα να τοποθετούνται στον δηµόσιο διάλογο. Και, τελικά, αυτό τους κάνει και πιο αποδοτικούς στην εργασία τους.

Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τούτη την ώρα, τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας προκειμένου να προσελκύσει ξένες επενδύσεις που θα επιταχύνουν την ανάκαμψη της οικονομίας;

Κάτι που θεωρείται αρνητικό, και είναι η χαµηλή θέση της χώρας σε διάφορους δείκτες, όπως ο DESI, δείχνει ακριβώς ότι η ευκαιρία που υπάρχει προς τα πάνω είναι µεγάλη. Η πρόσβαση σε πράσινη ενέργεια, η πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, είναι σηµαντικοί παράγοντες. Αυτά ήταν και κάποια από τα σηµαντικά κριτήρια που «µέτρησαν» στην απόφαση της Microsoft να επενδύσει στην Ελλάδα. Θα πρόσθετα και τον καλό τρόπο ζωής, που αποτελεί πάντα ένα δυνατό στοιχείο για εταιρείες και ανθρώπους που θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα. Μέσα από τη δουλειά που απαιτήθηκε για την επένδυση, έµαθα ότι δεν πρέπει να ξεχνάµε το brand «Ελλάδα» στο εξωτερικό. Τι σηµαίνει η Αρχαία Ελλάδα για τους ξένους και πώς οι αξίες που αντιπροσωπεύει, όπως οι Ολυµπιακοί Αγώνες, η δηµοκρατία, η ισότητα, η ισονοµία, αποτελούν ένα δυνατό πλεονέκτηµα της χώρας σήµερα.

Πώς αντιλαμβάνεστε το new normal; Θα αλλάξει για πάντα, πιστεύετε, ο τρόπος που δουλεύουμε, εκπαιδευόμαστε, ταξιδεύουμε, καταναλώνουμε, ή θα επανέλθουμε στην προ COVID-19 πραγματικότητα;

Κάποια πράγµατα θα αλλάξουν και κάποια θα επιστρέψουν εκεί που ήταν. Θεωρώ ότι η τηλεργασία δεν µπορεί να υποκαταστήσει τη φυσική παρουσία. Σίγουρα, όµως, ήρθε για να µείνει. Για να επικεντρωθώ στα θετικά, δεν θα χρειάζεται να πηγαίνουµε όλοι στις 9:00 το πρωί στο γραφείο και να µπλοκάρουµε στην κίνηση. Αν η εργασία µας απαιτεί συγκέντρωση, θα µπορούµε να την κάνουµε από το σπίτι, ενώ, αν χρειάζεται να συνεργαστούµε, θα βρισκόµαστε σε ένα γραφείο. Από την άλλη, τα επαγγελµατικά ταξίδια µπορεί να µειωθούν. Στην εκπαίδευση, τίποτα δεν µπορεί να αντικαταστήσει την τάξη και τον ρόλο του δάσκαλου, αλλά µπορούµε να χρησιµοποιούµε τις ψηφιακές πλατφόρµες για να κάνουµε εικονικές επισκέψεις σε ένα µουσείο ή να χρησιµοποιούµε µια πλατφόρµα συνεργασίας µαθητών και φοιτητών, για παρουσιάσεις, εργασίες κ.λπ. Νοµίζω ότι θα κρατήσουµε κάποια πράγµατα που µας άρεσαν και κάνουν τη ζωή µας καλύτερη και στα υπόλοιπα θα επιστρέψουµε εκεί που είµαστε.

Κύριε Μιχαλόπουλε, τι σας απασχολεί περισσότερο αυτό τον καιρό;

Το πρώτο πράγµα που έχω στο µυαλό µου είναι πώς θα βοηθήσω τους ανθρώπους της εταιρείας να ανταπεξέλθουν σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Υπάρχει πίεση, άγχος, ανησυχία.Ζούµε πρωτόγνωρες καταστάσεις!  Οι άνθρωποι πιέζονται πολύ δουλεύοντας από το σπίτι και µε όλα όσα συµβαίνουν γύρω µας. Προσπαθώ καθηµερινά να συµβάλλω ώστε να µειώνονται τα αρνητικά συναισθήµατα, που προκύπτουν από το lockdown και την πανδηµία.

Και ποιο είναι το μεγάλο σας στοίχημα;

Το αποτύπωµα που θα µπορέσουµενα αφήσουµε στην Ελλάδα µέσα από την πρωτοβουλία GR for Growth. Να κάνουµε την Ελλάδα συνώνυµο της ανάπτυξης, µε όχηµα την τεχνολογία.

Στις 5 Οκτωβρίου 2020, η Microsoft ανακοίνωσε την πρόθεσή της να κατασκευάσει data centers στην Ελλάδα,  προσθέτοντας τη χώρα στον παγκόσμιο χάρτη cloud υποδομών της Μicrosoft – το μεγαλύτερο του κόσμου- διασφαλίζοντας έτσι πρόσβαση σε επιχειρησιακού επιπέδου υπηρεσίες cloud «χαμηλής καθυστέρησης». Ταυτόχρονα, για να υποστηρίξει τους Έλληνες πολίτες στους επαγγελματικούς και αλλά και προσωπικούς τους στόχους, η Microsoft ανακοίνωσε την πρόθεσή της να εκπαιδεύσει στις ψηφιακές δεξιότητες ένα ανθρώπινο δυναμικό 100.000 πολιτών μέχρι το 2025. Τα data centers είναι οι εγκαταστάσεις όπου αποθηκεύεται τεράστιος όγκος δεδομένων και υποστηρίζουν την τεχνολογία cloud, με ασφάλεια. Η τεχνολογία αυτή εξυπηρετεί τους πολίτες και τις επιχειρήσεις που αντί να αποθηκεύουν τα δεδομένα τους στον υπολογιστή ή σε κάποιον server, θα χρησιμοποιούν την πλατφόρμα του cloud, η οποία υποστηρίζεται και λειτουργεί χάρη στα υπερσύγχρονα, μεγάλης κλίμακας  data centers.

Η χώρα μας είναι η πρώτη στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που αποκτά data center region. Έως τώρα η Microsoft διατηρεί σε λειτουργία datacenters σε 4 χώρες της Ε.Ε.: Tη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και την Ιρλανδία. Υπό κατασκευή βρίσκονται ακόμη άλλα τρία σε Πολωνία,  Ιταλία και  Ισπανία, ενώ μόλις πρόσφατα η εταιρία ανακοίνωσε τη  δημιουργία data center σε Δανία και Σουηδία.

Με λειτουργία data centers σε 24 χώρες, που εξυπηρετούν πάνω από  ένα δισεκατομμύριο πελάτες από 90 διαφορετικές αγορές, τα data centers της χώρας μας θα συνδέονται με το παγκόσμιο δίκτυο της Microsoft μέσω ενός δικτύου καλωδίων, επίγειων, υπογείων και υποθαλασσίων που αγγίζει τα 210.000 χλμ. Το οικονομικό αποτύπωμα αντιστοιχης επένδυσης υπολογίστηκε στο 1 δισ. στην Πολωνία και 1,5 δισ. στην Ιταλία, ενώ οι υπολογισμοί για την Ελλάδα δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί.

*To άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune που κυκλοφορεί την Τρίτη 29 Δεκεμβρίου.

** Φωτογραφίες: Πάνος Γιαννακόπουλος