Τι απαντάει στο Fortune ο Ανδρέας Καρταπάνης για τις προτάσεις εξαγοράς του ΥΓΕΙΑ

Συναντηθήκαμε στο γραφείο του, στον 17o όροφο του ΥΓΕΙΑ, με θέα στον Υμηττό και το λεκανοπέδιο της Αττικής. Χαμογελαστός, ευγενής, φορώντας γραβάτα χωρίς σακάκι, ο Ανδρέας Καρταπάνης μάς υποδέχτηκε με τη χαρακτηριστική άνεση του ανθρώπου που έχει το χάρισμα της επικοινωνίας, εμπιστοσύνη στον εαυτό του και δεκαετή πείρα ως επικεφαλής ενός από τους μεγαλύτερους ομίλους παροχής υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα.

Αφορμή της συνάντησής μας είναι η ανάδειξη της εταιρείας στο top 10 της λίστας του Fortune «Change the world». Όμως ο χρόνος για την πιθανή ολοκλήρωση του μεγάλου deal στην ελληνική αγορά κυλάει ήδη αντίστροφα, αφού η μητρική εταιρεία MIG, στην οποία ανήκει το Θεραπευτήριο ΥΓΕΙΑ κατά 70%, έχει αποδεχτεί την πρόταση της Hellenic Healthcare, η οποία ελέγχεται από τα επενδυτικά κεφάλαια της CVC Capital Partners για πιθανή εξαγορά και η δεσμευτική πρόταση λήγει σε μία εβδομάδα. Αναπόφευκτα, η συζήτησή μας ξεκινά από εδώ, επισημαίνοντάς του ότι διοικεί μια «πολύφερνη νύφη», αφού τον περασμένο Νοέμβριο είχε προηγηθεί πρόταση του Ομίλου Ιατρικού που δεν έγινε δεκτή.

«Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι το deal το κάνει ο βασικός μέτοχος, η MIG, που ελέγχει το 70%. Το υπόλοιπο υποχρεωτικά θα γίνει με δημόσια προσφορά, εφόσον κλείσει η μεταβίβαση του μεγάλου πακέτου. Ο Όμιλος Ιατρικού έκανε πράγματι, πέρυσι τον Νοέμβριο, αυτή την πρόταση στην τιμή των 0,45 ευρώ, προσφέροντας για εκείνη την εποχή ένα σημαντικό premium της τιμής της μετοχής που δεν μπορούμε να παραβλέψουμε. Όμως ήταν τόσο ραγδαίες οι εξελίξεις, που το τίμημα εκείνο ξεπεράστηκε πολύ γρήγορα, άρα δεν ήταν αρκετό για να προχωρήσει. Και, βέβαια, ο Όμιλος Ιατρικού έκανε την πρόταση για το free float, το 30% που διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο, όχι για το 70% της MIG. Η αγορά έκρινε ότι το ΥΓΕΙΑ άξιζε μεγαλύτερη αποτίμηση, γιατί η αγορά έχει τα δικά της κριτήρια και κάνει τις δικές της διορθώσεις. Το CVC προσέφερε 92 σεντ ανά μετοχή. Επίσης έδωσε το call option στη MIG να αγοράσει το 10% του fund που θα εξαγοράσει το ΥΓΕΙΑ. Άρα είναι πολλαπλάσια τα δεδομένα. Το ΥΓΕΙΑ έχει περίπου 305 εκατ. μετοχές. Το 100% των 305 εκατ. μετοχών με 0.92 είναι περίπου 285 εκατ. Υπάρχει άλλος ένας δανεισμός ο οποίος, μη περιλαμβανομένης της Αλβανίας, είναι περίπου 130 εκατ. Αν αθροίσουμε τα ποσά, φτάνουμε στα 415 εκατ. ευρώ. Αυτή είναι η επένδυση που πάει να γίνει. Δεν ξέρω αν θα προχωρήσει. Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Και η εμπειρία μού λέει ότι στις 100 περιπτώσεις συνεχίζουν οι πέντε και καταλήγει η μία».

Και αν καταλήξει αυτή η «μία» και ολοκληρωθεί το deal, θα παραμείνει; Η απάντησή του είναι άμεση: «Εμένα αυτή είναι η δουλειά μου και ναι, πρόθεσή μου είναι να παραμείνω». Η αμεσότητά είναι και το μεγάλο ατού που τον καθιστά ευχάριστο συνομιλητή, έναν CEO για τον οποίο δεν υπάρχουν «δύσκολες ερωτήσεις» και, ναι, υπάρχει χρόνος και για να φωτογραφηθεί, και μάλιστα χωρίς γκρίνια, σε απόλυτα συνεργάσιμο και χαλαρό κλίμα.

Δεκαέξι ημέρες μετά, κι ενώ έχει κυκλοφορήσει το Fortune στα περίπτερα, βράδυ Σαββάτου 30 Ιουνίου, η ΜΙG δέχεται νέα μη δεσμευτική προσφορά για την απόκτηση του 70,38% του μετοχικού κεφαλαίου της «Θεραπευτήριο Υγεία» από την Apostolopoulos Holdings, σε συνεργασία με το private equity fund, ΗIG.

Η προσφορά προβλέπει 0,95 ευρώ ανά μετοχή του Υγεία, άρα τρία σεντς διαφορά από την πρόταση του CVC, καταβαλλόμενα τοις μετρητοίς, θέτει όμως ως όρο τη διενέργεια, προηγουμένως, οικονομικού και νομικού ελέγχου. Βρίσκω Δευτέρα πρωί τον κύριο Καρταπάνη στο κινητό του και ζητώ να μου σχολιάσει την νέα πρόταση. «Εμείς συνεχίζουμε τη δουλειά μας στο ΥΓΕΙΑ, όπως σας την περιέγραψα. Από πλευράς μου δεν αλλάζει τίποτε από όσα συζητήσαμε. Η πρόταση αφορά στον βασικό μέτοχο, την MIG. Εκείνος θα κρίνει αν θα την αποδεχθεί ή όχι. Δεν γνωρίζω τι σκέφτονται και δεν θα ήθελα να κάνω κάποιο σχόλιο.»

Η συλλογική προσπάθεια που οδηγεί σε διακρίσεις

Η αλήθεια είναι ότι επί των ημερών του, ο όμιλος ΥΓΕΙΑ δρέπει δάφνες. Πέρυσι αναδείχθηκε ως μία από τις πιο αξιοθαύμαστες επιχειρήσεις στην Ελλάδα (σύμφωνα με τη λίστα του Fortune Most Admired Companies 2017), φέτος διακρίθηκε για δεύτερη φορά ως Best Workplace στην Ελλάδα και, παράλληλα, αναδείχθηκε στην 8η θέση της λίστας «Change the World» του Fortune. Δικαίως, όπως ομολογεί, αισθάνεται περήφανος και συγκινημένος. «Φτάσαμε μια εταιρεία ελληνική, ένας πάροχος υγείας στην Ελλάδα, να κατέχει μια τέτοια θέση. Αυτό δεν είναι απλό πράγμα και μας γεμίζει ευθύνες». Όραμα, στρατηγική, πρωτοβουλίες με ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα, καινοτομία και τεχνολογία είναι τα κριτήρια που ανέδειξαν τις εταιρείες στη λίστα.

Για ποιες δράσεις είναι υπερήφανος; Μου εξηγεί ότι τόσο ως MIG όσο και ως Όμιλος ΥΓΕΙΑ ακολουθούν συγκεκριμένη στρατηγική εταιρικής διακυβέρνησης. Έχουν αυστηρές διαδικασίες που προβλέπονται από το καταστατικό, επιτροπές που αποφασίζουν για όλα τα θέματα, τονίζοντας ότι κάθε προσπάθεια είναι συλλογική, και προσθέτει: «Η εταιρική διακυβέρνηση για εμάς είναι κρίσιμη. Δραστηριοποιούμαστε σε έναν πολύ ευαίσθητο τομέα, αυτόν της υγείας. Θα ήταν ανάλγητο εκ μέρους μας εάν δεν είχαμε μια έγνοια προς τους αναξιοπαθούντες συνανθρώπους μας. Δεν κρύβουμε ότι είμαστε ένας κερδοσκοπικός οργανισμός, μια ιδιωτική εταιρεία, έχουμε μετόχους που πρέπει να πάρουν απόδοση στα επενδυμένα κεφάλαιά τους και φυσικά δεν λέμε ότι δεν εισπράττουμε χρήματα για τις υπηρεσίες που προσφέρουμε. Από την άλλη μεριά, και δεν το διαφημίζουμε γιατί δεν είναι στη νοοτροπία μας, βοηθούμε ανθρώπους που έχουν ανάγκη και δεν έχουν χρήματα να πληρώσουν. Με τη δράση, για παράδειγμα, «Ταξιδεύουμε για την Υγεία», πραγματοποιούμε εξορμήσεις δύο φορές τον χρόνο σε διάφορα μέρη της πατρίδας μας με μια μεγάλη ομάδα 80-100 ατόμων και προσφέρουμε δωρεάν εξετάσεις στους κατοίκους των περιοχών αυτών. Φέτος θα κάνουμε και τρίτη εξόρμηση στα ορεινά χωριά της Αργιθέας. Επιλέξαμε να πάμε καλοκαίρι, γιατί τον χειμώνα είναι δύσκολη η πρόσβαση. Είναι 300-400 κάτοικοι, σχεδόν απομονωμένοι και τους προσφέρουμε δωρεάν διαγνωστικές υπηρεσίες».

Έχει επικρατήσει, βέβαια, η αντίληψη ότι το ΥΓΕΙΑ είναι ένα ακριβό νοσοκομείο, με υψηλού επιπέδου «ξενοδοχειακή υποστήριξη», αλλά δεν έχει κατ’ ανάγκην υψηλότερο επίπεδο γιατρών ή εντατικής μονάδας από τα μεγάλα δημόσια νοσοκομεία. Όταν του το λέω, η αντίδρασή του είναι ψύχραιμη, μετρημένη, αλλά απόλυτη: «Δεν είναι μόνο το ξενοδοχειακό μοντέλο που κάνει τη διαφορά. Τη διαφορά την κάνει ο τρόπος προσέγγισης των πραγμάτων και ο τρόπος που δουλεύεις. Κατ’ αρχάς, έχουμε ιατρούς υψηλοτάτου επιπέδου από πλευράς επιστημονικής κατάρτισης και εμπειρίας, εξαιρετικό επίπεδο προσωπικού, και δεν θέλω να μπω σε συγκρίσεις. Ο εξοπλισμός που έχει το ΥΓΕΙΑ είναι ό,τι πιο σύγχρονο αυτήν τη στιγμή υπάρχει στον χώρο της ιατρικής τεχνολογίας. Το κυριότερο για μένα, όμως, είναι η προσέγγιση στον ασθενή. Είμαστε το μοναδικό νοσοκομείο στην Ελλάδα και ένα από τα πολύ λίγα που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο που είμαστε διαπιστευμένοι από το Joint Commission International, έναν αμερικανικό οργανισμό ο οποίος δίνει διαπιστεύσεις στα νοσοκομεία. Η διαπίστευση αυτή έχει 1.400 περίπου οδηγίες τις οποίες πρέπει να εφαρμόσεις. Σε ελέγχει μια μεγάλη επιτροπή για τουλάχιστον μια εβδομάδα, παραμένοντας μέσα στο νοσοκομείο για να διαπιστώσει ότι καλύπτεις τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να σου δώσει τη διαπίστευση. Και στη δίνει για τρία χρόνια. Πήραμε την πρώτη διαπίστευση το 2010, έχουμε περάσει ήδη άλλες δύο πιστοποιήσεις και το 2019 θα μπούμε στην τρίτη. Όταν ξεκινήσαμε, χρειαστήκαμε περίπου δύο χρόνια προετοιμασίας για να φτάσουμε στα επίπεδα που θέλαμε, γιατί πολλά πράγματα ήταν έξω από τα ελληνικά δεδομένα. Και έπρεπε να προσαρμοστούμε. Οι ιατροί το αποδέχτηκαν, γιατί μεγάλο κομμάτι των διαδικασιών περνάει μέσα από τη δική τους τη δουλειά, και όταν πήραμε την πρώτη διαπίστευση το 2010, καταλάβαμε ότι είχαμε αλλάξει τον τρόπο σκέψης και αντιμετώπισης του ασθενούς. Αυτό είναι που κάνει τη διαφορά του ΥΓΕΙΑ με τα άλλα νοσοκομεία. Αυτή είναι η μεγαλύτερη καινοτομία μας».

Για τον Ανδρέα Καρταπάνη, η αξιολόγηση είναι το παν. Σημειώνει ότι ο ίδιος αξιολογείται καθημερινά και ότι η επιχείρηση της οποίας ηγείται είναι από τα ελάχιστα νοσοκομεία, εάν όχι το μοναδικό στην Ελλάδα, όπου κάθε χρόνο υπάρχει συνολική αξιολόγηση προσωπικού και από πάνω προς τα κάτω, και από κάτω προς τα πάνω.

Δεν είναι τυχαίο ότι το 2013 το ΥΓΕΙΑ διακρίθηκε στην πρώτη θέση σε όλη την Ευρώπη μεταξύ 25.000 επιχειρήσεων για το εργασιακό του περιβάλλον, επίτευγμα που ο ίδιος θεωρεί τεράστιο, αφού είναι το πρώτο και μοναδικό έκτοτε νοσοκομείο που πήρε μια τέτοια διάκριση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Την αντίστοιχη διάκριση κατέκτησε και στην Ελλάδα το 2018.

Του ζητάω να σχολιάσει εάν συγκρούεται η έννοια μιας ιδιωτικής εταιρείας παροχής υπηρεσιών υγείας με εκείνη του κοινωνικού ηγέτη. Υποστηρίζει ότι οι δύο αυτοί ρόλοι μπορούν να συνυπάρξουν, και αυτό προσπαθούν να κάνουν πράξη. «Ξέρουμε ότι παρέχουμε κάποιες υπηρεσίες που ίσως οι ασθενείς δεν τις βρίσκουν αλλού. Δεν θα τις στερήσουμε σε έναν άνθρωπο που δεν έχει λεφτά να τις πάρει. Θα το κάνουμε».

«Το ΥΓΕΙΑ είναι η καλύτερη νύφη που υπάρχει για τα funds»

Συζητάμε για τον τρόπο που αλλάζει ο ρόλος των επιχειρήσεων αλλά και των CEOs σε όλο τον κόσμο που καλούνται να επενδύσουν μέρος των κερδών τους για να λύσουν κοινωνικά προβλήματα που, επιπλέον, οι κυβερνήσεις αδυνατούν να το πράξουν. Επιπλέον, τα funds επιλέγουν να επενδύουν σήμερα σε επιχειρήσεις με ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα, γιατί γνωρίζουν ότι η ανταποδοτικότητα θα είναι εξασφαλισμένη σε αυτές τις περιπτώσεις. Αυτή η διαπίστωση βρίσκει άμεση εφαρμογή στην περίπτωση του ΥΓΕΙΑ. «Ο όμιλός μας επενδύει ένα μεγάλο μέρος των εσόδων του σε κοινωνική προσφορά. Αν το κοστολογήσει κανείς, θα διαπιστώσει ότι η ανταποδοτικότητα ανέρχεται στο 1,5% – 2% των ετήσιων εσόδων μας. Αυτή είναι πρακτική για εμάς και το κάνουμε με χαρά. Και εμείς και οι γιατροί μας που δεν είναι υπάλληλοι δεν πληρώνονται με τον μήνα, πληρώνονται με την εργασία τους, πληρώνονται από τον ασθενή τους. Και όμως, αυτές τις δράσεις τις αγκαλιάζουν και προσφέρουν δωρεάν χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν σε αυτούς που το έχουν ανάγκη». Και χαμογελώντας συμπληρώνει: «Όσο για τα funds, το ΥΓΕΙΑ είναι η πιο καλή νύφη που υπάρχει. Γιατί τα funds προσβλέπουν στο κέρδος, αλλά έχουν και την ανάγκη της κοινωνικής αποδοχής. Τα μεγάλα funds, όπως το CVC, έχουν πολύ δυνατές και σφιχτές διαδικασίες, επιδιώκουν συνέργειες και δεν επενδύουν χωρίς να πληρούνται βασικές προϋποθέσεις από τις οποίες δεν παρεκκλίνουν. Το CVC έχει εξαγοράσει ήδη το Metropolitan και το Ιασώ General. Αν κλείσει η συγκεκριμένη συμφωνία με τη MIG, θα έχει άλλα τρία νοσοκομεία. Και δύο, πέντε».

Οι αριθμοί είναι το δυνατό του σημείο. Εντούτοις, όταν η κουβέντα περνάει, αναπόφευκτα, στην Ελλάδα τις κρίσης, θυμάται ότι, όταν το 2011 έκανε τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς, ήταν η πρώτη φορά που δεν έβλεπε κανέναν αριθμό μπροστά του, αλλά μόνο «ομίχλη». Υποστηρίζει ότι οι δυσκολίες που αντιμετώπισε ο δημόσιος τομέας για να μπορέσει να αντεπεξέλθει στο έργο του έκανε τον κόσμο να επενδύει στην υγεία, να κάνει ασφαλιστήρια συμβόλαια, να έχει ένα ποσό στην άκρη για να χρησιμοποιήσει σε κρίσιμες στιγμές. Τα τελευταία δύο με τρία χρόνια, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, έχει αρχίσει μια μεταστροφή προς τον ιδιωτικό τομέα, η επισκεψιμότητα είναι μεγαλύτερη και ο όμιλος ΥΓΕΙΑ όχι μόνο δεν έχει αυξήσει τις τιμές, αλλά τις έχει μειώσει, κάτι που θεωρεί λογικό. Το 2017 ο όμιλος παρουσίασε ανοδικούς ρυθμούς κερδοφορίας, όμως τα ενοποιημένα αποτελέσματα των χρήσεων 2016 και 2017 είχε δηλώσει ότι έχουν επηρεαστεί αρνητικά από τα οριζόντια μέτρα clawback, τα οποία θεωρεί άδικα, γιατί δεν υπήρξε καμία ιεράρ χηση. Το 2017 πρώτη φορά, όπως σημειώνει, έγινε από το δημόσιο αυτή η ιεράρχηση.

Έχοντας διατελέσει στο παρελθόν διοικητής στον «Ευαγγελισμό» και στο Σισμανόγλειο, μου μιλάει για τις διαφορές στο μάνατζμεντ μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου νοσοκομείου. Η διαχείριση των πραγμάτων είναι κοινή, αλλά στον ιδιωτικό τομέα, όπως αναφέρει, έχεις περισσότερα εργαλεία στα χέρια σου. «Στα δημόσια νοσοκομεία μάς ονόμασαν μάνατζερ, αλλά χωρίς εργαλεία μάνατζμεντ στα χέρια μας. Εξαρτάσαι από πάρα πολύ κόσμο, πολιτικούς κ.λπ. Εδώ δεν έχεις αυτά τα προβλήματα, έχεις ένα διοικητικό συμβούλιο, αποφασίζει μια στρατηγική, έχεις τη δυνατότητα να ασκήσεις απερίσπαστα το διευθυντικό σου δικαίωμα».

«Το ταλέντο μου είναι να κάνω τη δουλειά μου»

Φέτος συμπλήρωσε δέκα χρόνια στον όμιλο ΥΓΕΙΑ. Ποιο είναι το ταλέντο της μακροημέρευσής του; «Το ταλέντο μου είναι να κάνω τη δουλειά μου» μου απαντά και συνεχίζει: «Έχω κάποιες αρχές στη ζωή μου. Κατ’ αρχάς, είμαι άνθρωπος που σας κοιτάω στα μάτια. Καταλαβαίνετε τι εννοώ, δεν θέλω να συνεχίσω. Είμαι καθαρός από πάνω μέχρι κάτω. Δύο, δεν λέω ποτέ ψέματα. Θεωρώ ότι το ψέμα, όταν το πεις, θα το βρεις μπροστά σου. Η αλήθεια είναι πολύ δύσκολη, μη διαχειρίσιμη μερικές φορές, όμως προτιμότερη από το να πεις ένα ψέμα. Και το τρίτο είναι ότι έχω μάθει να δουλεύω με κανόνες και αρχές. Δεν κάνω κανενός τύπου διακρίσεις. Υπάρχει ένας κανόνας και ισχύει για όλους. Αυτές είναι οι τρεις αρχές που έχω και στη ζωή μου». Αυτές τις αρχές προσπάθησε να μεταλαμπαδεύσει στα παιδιά του, τον γιο του, 34 ετών και την κόρη του 31 ετών. Κάτι που σίγουρα θα κάνει και στα δύο εγγόνια που έχει ήδη αποκτήσει. «Θα τους πω τα ίδια: Να είστε τίμιοι άνθρωποι, να μην λέτε ψέματα και να δουλεύετε με κανόνες».

Λίγο πριν τον αποχαιρετήσω, τον ρωτάω για ποιο πράγμα θα ήθελε να τον θυμούνται οι συνεργάτες του. Δύσκολη ερώτηση, αποκρίνεται, γιατί «δεν έχω σκοπό να τελειώσω την καριέρα μου σύντομα. Έχω πολλά χρόνια ακόμη μπροστά μου, που δεν περιορίζονται κατ’ ανάγκην στο χώρο της υγείας». Και μου διηγείται το εξής περιστατικό: «Όταν το 2003 πήγα διοικητής στον ”Ευαγγελισμό” και έκανα μια βόλτα στους διαδρόμους του νοσοκομείου, με σταμάτησε ένας τραυματιοφορέας. Μου λέει “καλημέρα, κύριε διοικητά. Θέλω να σας ευχηθώ, όταν φύγετε από εδώ, να λυπηθούν περισσότεροι από όσοι θα χαρούν”. Με αιφνιδίασε αυτή η φράση. Το καλοσκέφτηκα μετά και είπα ”κοίτα να δεις τι κουβέντα είπε ο άνθρωπος”. Παραιτήθηκα από τον ”Ευαγγελισμό”, γιατί ήθελα να επιστρέψω στον ιδιωτικό τομέα. Ίσως είμαι ο μοναδικός διοικητής που παραιτήθηκα οικειοθελώς και δεν εξεδιώχθην ή δεν εξαναγκάστηκα σε παραίτηση. Έπειτα από δύο χρόνια, με πήραν τηλέφωνο από το σωματείο του ”Ευαγγελισμού”, που είναι ένα σκληρό σωματείο, και μου ζήτησαν να μου κάνουν το τραπέζι. Θυμήθηκα εκείνο τον άνθρωπο: ”Κοίτα να δεις, σημαίνει ότι λυπήθηκαν που έφυγα”. Και όπως λέει κι ένας Αμερικάνος διανοητής, στη ζωή σου πρέπει να συμβούν δύο πράγματα για να θεωρηθείς πετυχημένος: Πρώτον, να είσαι ικανοποιημένος με αυτό που κάνεις. Δεύτερον, να δεις πόσοι άνθρωποι έχουν κερδίσει από τη δική σου τη ζωή, πόσους έχεις κάνει να νιώσουν καλά».

*H συνέντευξη δημοσιεύεται στο περιοδικό Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα σήμερα 2 Ιουλίου.