Τόνια Μαχαίρα: Σωστή διατροφή δεν σημαίνει εμμονή με τις θερμίδες
Πειθαρχία, στοχοπροσήλωση και έμφαση στην ευεξία. Η Τόνια Μαχαίρα κατάλαβε πολύ νωρίς πως εάν ήθελε να γίνει πρωταθλήτρια, έπρεπε να ενστερνιστεί και την αντίστοιχη νοοτροπία, κάτι που τελικά δεν της ήταν και τόσο δύσκολο. Έχοντας περάσει όλη της τη ζωή στις πισίνες, η πρωταθλήτρια στην κολύμβηση (ελεύθερο, ύπτιο), κατάφερε αυτό που όλοι όσοι ασχολούνται με τον αθλητισμό ονειρεύονται, αλλά λίγοι το καταφέρνουν: να πετύχει το απόλυτο ρεκόρ στην Ελλάδα – σε άντρες και γυναίκες – με 32 νίκες σε Πανελλήνια Πρωταθλήματα, κάτι που την καθιστά πολυνίκη κολυμβήτρια όλων των εποχών. Σήμερα, εργάζεται ως Διατροφολόγος – Διαιτολόγος με δικό της γραφείο στην Πλατεία Μαβίλη.
Από μικρή ηλικία, η Τόνια «ρίχτηκε» ολόψυχα στον πρωταθλητισμό, έχοντας βέβαια και το…γονίδιο από τον πατέρα της, που ήταν πρωταθλητής στίβου. «Η οικογένειά μου με έφερε σε επαφή με το άθλημα, όμως μπήκα κατευθείαν στα βαθιά. Δεν ξεκίνησα απλά για να αποκτήσω ένα χόμπι. Οι γονείς μου, μου μετέδωσαν το μικρόβιο του πρωταθλητισμού και από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου δεν υπήρχε άλλος δρόμος για μένα», λέει η Τόνια αναπολώντας την πρώτη της επαφή με την κολύμβηση.
Για την ίδια, ο πρωταθλητισμός είναι η μετουσίωση της αυτοβελτίωσης. Η διαρκής προσπάθεια να εξελίσσεσαι και να φτάνεις στα ανώτερα επίπεδα του σκοπού που έχεις επιλέξει. «Από τα 13 μου μέχρι τα 33 μου, η κολύμβηση ήταν η προτεραιότητά μου. Ήθελα να γίνω όσο πιο καλή μπορώ, να δοκιμάσω τα όριά μου, και σιγά-σιγά άρχισα να παρατηρώ τι μπορώ να διορθώσω, είτε αυτό ήταν ο ύπνος μου, είτε η διατροφή μου, για να φτάσω εκεί που ήθελα», αναφέρει η ίδια.
“Calories don’t matter. Ένας άνθρωπος που τρέφεται υγιεινά δεν υπάρχει λόγος να μετράει θερμίδες.”
Όμως πόσο δύσκολο είναι για ένα παιδί να μπει σε συγκεκριμένο διατροφικό πλαίσιο από τόσο μικρή ηλικία; Η Τόνια ομολογεί πως ήταν από τους τυχερούς αθλητές, καθώς η κολύμβηση απαιτεί την κατανάλωση πολλών θερμίδων μέσα στην ημέρα, οπότε το αίσθημα πείνας είναι μάλλον απίθανο. Τονίζει ωστόσο, πως η οικογένειά της έδινε πάντα προτεραιότητα στην ποιότητα του φαγητού. «Ο πατέρας μου ήταν ιδιαίτερα σχολαστικός στο θέμα της διατροφής. Όλη η οικογένεια είχε μάθει να τρώει “καλό” φαγητό, σπιτικό φαγητό. Ήξερα από μικρή ποιες τροφές ήταν ωφέλιμες και με βοηθούσαν στην απόδοσή μου. Έτσι, δεν ένιωθα την ανάγκη να κάνω παρασπονδίες», τονίζει η Τόνια στεκόμενη ιδιαίτερα στο πόσο σημαντικό είναι να μαθαίνουν τα παιδιά από μικρή ηλικία να τρέφονται σωστά.
Σήμερα, από την θέση της Διατροφολόγου-Διαιτολόγου, προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις που έχει αποκομίσει από τις σπουδές της και την μακρά πορεία της στον αθλητισμό, σε όσους επιθυμούν να υιοθετήσουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Όμως και για την ίδια την Τόνια, ένας από τους βασικότερους λόγους που της δίνει καθημερινά κίνητρο για να βοηθά να εμπνέει τους γύρω της, είναι η επιθυμία του να «ορίσει» το μέλλον της. «Όσο μεγαλώνω, τόσο συνειδητοποιώ πως για να γεράσεις καλά, πρέπει να έχεις ήδη “χτίσει” καλές συνήθειες και να έχεις πολλά χρόνια σωστής διατροφής πίσω σου», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Ξέρω πως για να μπορώ να ανεβαίνω βουνά στα 70 και να περπατάω άνετα στα 80, πρέπει να κάνω καθημερινά τη γυμναστική μου και να τρέφομαι σωστά».
“Αν κάτι με κουράσει, το αλλάζω. Αλλάζω το είδος της άσκησης που κάνω, ή τη συνταγή που θα μαγειρέψω. Όμως δεν σταματάω ποτέ.”
Όσον αφορά το πολύπαθο κομμάτι της διατροφής, η Τόνια υπογραμμίζει ότι όσο πιο υγιεινές συνήθειες αποκτάς, τόσο λιγότερο σου λείπουν οι παρασπονδίες. Για να διατηρήσει τη δική της υγεία και ευεξία, βασίζεται σε plant-based τροφές, στη μεγάλη της αδυναμία, το ψάρι και τα θαλασσινά, ενώ από την κουζίνα της δεν λείπουν τα αυγά, το κοτόπουλο, το μοσχάρι, και -σε μικρότερες δόσεις- το χοιρινό.
Επιπλέον, στέκεται ιδιαίτερα στην ποικιλία των προϊόντων που πρέπει να καταναλώνουμε. «Το πιο σημαντικό για την υγεία μας είναι να τρώμε διαφορετικές τροφές μέσα στην εβδομάδα. Πρέπει να επιλέγουμε πολλά φυτικά προϊόντα για να μπορέσουμε να έχουμε ένα υγιές μικροβίωμα στο έντερο, το οποίο είναι ζωτικό για τον οργανισμό μας. Η βάση είναι τα λαχανικά, τα φρούτα, οι ξηροί καρποί/σπόρια και τα όσπρια. Πολύ σημαντική είναι και η πρόσληψη πρωτεΐνης, αλλά και οι καλές πηγές αμύλου.»
Όμως η τήρηση καλών διατροφικών επιλογών δεν είναι εύκολη για όλους, ιδιαίτερα όταν υπάρχει η ριζωμένη αντίληψη χρόνων, ότι διατροφή σημαίνει δίαιτα. Οι γυναίκες ειδικά, έχουν γαλουχηθεί πολλά χρόνια με αυτό το mantra, που τις έχει οδηγήσει σε ανθυγιεινές δίαιτες με καταστροφικά αποτελέσματα, τόσο για τον μεταβολισμό τους, όσο και για τον οργανισμό τους γενικότερα. Σύμφωνα με την Τόνια, το μεγαλύτερο λάθος που κάνει ο περισσότερος κόσμος στην προσπάθειά του να μπει σε ένα πρόγραμμα, είναι ότι εστιάζει στις θερμίδες και όχι στην ποιότητα των τροφών.
“Οι γυναίκες, από πολύ μικρές, αρχίζουν να φοβούνται το φαγητό, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αποκτήσουν μια καλή μυϊκή βάση, κάτι που μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά τον μεταβολισμό τους.”
Το «ξερίζωμα» αυτή της λανθασμένης λογικής, που συνδέει την ομορφιά με τη στέρηση, αλλά και την σημαντικότητα των φυτικών τροφών, προσπαθεί να εμφυσήσει στους πελάτες της η Τόνια. Ως υπέρμαχος μιας ολιστικής προσέγγισης της διατροφής, υποστηρίζει πως η σχέση μας με το φαγητό είναι διαχρονική και δεν πρέπει να βάζουμε βραχυπρόθεσμους στόχους που αφορούν μόνο την εμφάνιση. «Η ουσία είναι να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και να έχουμε ως προτεραιότητα την υγεία μας. Μια καλή αρχή είναι να βάζουμε καθημερινά μικρούς στόχους που μπορούμε να τηρήσουμε, όπως π.χ. να προετοιμάζουμε τα γεύματά μας, προτιμώντας φυσικά το σπιτικό φαγητό, να καταναλώνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες φυτικές τροφές και φυσικά να πίνουμε πολύ νερό».
Ωστόσο, όταν μιλάμε για γυναίκες, όπου τα προγράμματα είναι απαιτητικά και τα «μέτωπα» σε σπίτι και εργασία πολλαπλά, η Τόνια παραδέχεται ότι η τήρηση μιας σωστής διατροφής γίνεται αρκετά πιο δύσκολη. «Δυστυχώς, πολλές γυναίκες πέφτουν στην “παγίδα” να μαγειρεύουν διαφορετικά φαγητά από αυτά που έχουν προγαμματίσει, επειδή τα παιδιά αντιδρούν σε πιάτα που δεν τους αρέσουν. Προσθέτοντας στην εξίσωση και την κόπωση από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας, χάνεται το κίνητρο για να υπάρξει ένα υγιεινό πρόγραμμα».
Με την παιδική παχυσαρκία να βρίσκεται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα στη χώρα μας, η Τόνια παρατηρεί ότι έχουμε αποκλίνει από τη Μεσογειακή Διατροφή, κάτι που αποδίδει στην κούραση που βιώνουμε. «Όταν κάποιος που δουλεύει όλη την ημέρα, γυρίσει σπίτι και ακούσει το παιδί να γκρινιάζει για το φαγητό που δεν του αρέσει, το πιθανότερο είναι ότι θα στραφεί σε εύκολες και γρήγορες λύσεις για να το ικανοποιήσει, οι οποίες σίγουρα δεν είναι ωφέλιμες για την υγεία. Όμως πριν κάνει κανείς μια τέτοια κίνηση θα πρέπει να αναλογιστεί τις συνέπειες που θα έχει αυτή του η επιλογή στον οργανισμό του παιδιού του μακροπρόθεσμα».
Παρά τις δυσκολίες και τις ανθυγιενές συνήθειες χρόνων που καλείται να αντιμετωπίσει η Τόνια, πιστή στην πρωταθλήτρια μέσα της, δεν σταματά να αγωνίζεται για να βελτιώσει την διατροφή και την υγεία των ανθρώπων στην χώρα μας. «Αν μπορούσα να δώσω 3 διατροφικές συμβουλές αυτές θα ήταν: 1) να φύγει η εμμονή της ζυγαριάς, 2) να καταναλώνουμε πολλά φυτικά τρόφιμα, 3) και να χτίζουμε καλή μυϊκή μάζα, κάτι που θα βοηθήσει πολύ τον μεταβολισμό, και τον οργανισμό μακροπρόθεσμα, δίνοντάς μας ενέργεια και πνευματική διαύγεια για να κερδίζουμε τις καθημερινές “μάχες” της ζωής.»
