10 επιδημίες εκτός από τον κορωνοϊό που μαστίζουν την ανθρωπότητα σήμερα

Η πολιομυελίτιδα ήταν κάποτε ένα σοβαρό πρόβλημα για χώρες σε όλο τον κόσμο. Ενώ ο ιός της πολιομυελίτιδας εντοπίζεται μόνο σε δύο χώρες – το Αφγανιστάν και το Πακιστάν – όλα αυτά τα χρόνια, η ασθένεια έχει εμφανιστεί σε σε όλο τον κόσμο. Ενώ κράτη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο εμβολιάζουν τακτικά τους πληθυσμούς τους έναντι του ιού, τα ποσοστά εμβολιασμού στην Αφρική παραμένουν ιδιαίτερα χαμηλά.

Για το 90% των ατόμων που έχουν μολυνθεί από τον ιό, τα συμπτώματα είναι ήπια, όμως ένα 10% πάσχει από μόνιμη παράλυση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο όταν το αναπνευστικό τους σύστημα ακινητοποιηθεί.

Επί του παρόντος, πολλά κρούσματα πολιομυελίτιδας βρίσκονται στην Υεμένη και σε μερικές αφρικανικές χώρες. Σε ορισμένα μέρη – όπως το Αφγανιστάν – οι προσπάθειες εμβολιασμού εμποδίζονται από ένοπλες συγκρούσεις. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τη νόσο, αν και οι μαζικοί εμβολιασμοί έχουν μειώσει σημαντικά το παγκόσμιο ποσοστό θνησιμότητας με την πάροδο των ετών.

Η ιλαρά είναι μια επικίνδυνη, εξαιρετικά μεταδοτική ασθένεια που μπορεί να είναι θανατηφόρα. Για τους επιζώντες, τα μακροπρόθεσμα προβλήματα μπορεί να περιλαμβάνουν μερική ή πλήρη τύφλωση, εγκεφαλική βλάβη και απώλεια ακοής. Μπορεί να προληφθεί με εμβολιασμό, γεγονός που έχει βελτιώσει το ποσοστό επιβίωσης με τα χρόνια.

Τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, οι επαγγελματίες υγείας ανέφεραν αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ και τη UNICEF, σημειώθηκε άλμα 79% στον αριθμό των κρουσμάτων ιλαράς το πρώτο δίμηνο του 2022. Από τον Απρίλιο του 2022, είχαν αναφερθεί 21 μεγάλες εστίες της ασθένειας, κυρίως στις περιοχές της Αφρικής και της Ανατολικής Μεσογείου.

Πολλοί ειδικοί ανησυχούν ότι αυτό θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας παγκόσμιας επιδημίας.

Η Ευλογιά των πιθήκων είναι ένας τύπος ιού που μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω της επαφής με μολυσμένα ζώα όπως οι πίθηκοι και τα τρωκτικά. Τα σοβαρά κρούσματα συνήθως περιορίζονται σε χώρες της δυτικής και κεντρικής Αφρικής, ιδιαίτερα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Αν και δεν είναι τόσο σοβαρή όσο η ευλογιά – η οποία κηρύχθηκε εξαλειφθείσα το 1980 – ορισμένες πρόσφατες επιδημίες της ευλογιάς των πιθήκων είχαν ποσοστό θνησιμότητας περίπου 3 – 6%.

Από τον Μάιο του 2022, υπήρξε μια ανησυχητική αύξηση των κρουσμάτων εκτός των αφρικανικών περιοχών. Μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου 2022, περισσότερα από 19.800 κρούσματα είχαν αναφερθεί από πολλές χώρες. Η ευλογιά των πιθήκων θα μπορούσε να μεταδοθεί με την σεξουαλική επαφή ή με την επαφή με μολυσμένα αντικείμενα, όπως ρούχα ή πετσέτες.

Το τρέχον ξέσπασμα του κίτρινου πυρετού στην Αφρική εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Νιγηρία τον Νοέμβριο του 2020. Έκτοτε, έχουν αναφερθεί κρούσματα από χώρες της ανατολικής, δυτικής και κεντρικής Αφρικής, συμπεριλαμβανομένου του Καμερούν, της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, της Γκάνας και πολλών άλλων.

Ο κίτρινος πυρετός είναι μια ασθένεια που μπορεί να προληφθεί με εμβόλιο και μεταδίδεται με τσιμπήματα κουνουπιών. Ενώ τα συμπτώματα συνήθως δεν είναι σοβαρά και περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, απώλεια όρεξης και ναυτία, η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί στο ήπαρ και τα νεφρά, προκαλώντας πυρετό, αιμορραγία από το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια, ακόμη και θάνατο.

Ενώ η πλειονότητα των περιπτώσεων αναφέρονται από τη Νιγηρία και την Γκάνα, η ασθένεια ήταν δύσκολο να επιβεβαιωθεί σε ορισμένες περιοχές λόγω έλλειψης κατάλληλης ιατρικής παρακολούθησης.

Ενώ ο SARS-CoV-2 – κοινώς γνωστός ως Covid-19 – ήταν καταστροφικός για τον κόσμο, δεν είναι το μόνο ενεργό στέλεχος κορωνοϊού. Από το 2012 έχουν αναφερθεί κρούσματα MERS-Cov – ή αλλιώς του αναπνευστικού συνδρόμου της Μέσης Ανατολής- κυρίως στην Ιορδανία, τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής. Μέχρι στιγμής, η ασθένεια έχει μολύνει περισσότερους από 2.500 ανθρώπους και έχει σκοτώσει περισσότερους από 800.

Η MERS-Cov είναι μια επικίνδυνη, εξαιρετικά μολυσματική οξεία αναπνευστική νόσος, όπως και η Covid-19, αν και έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό στη Σαουδική Αραβία και τις κοντινές περιοχές. Η πραγματική προέλευση του ιού εξακολουθεί να είναι ένα μυστήριο, αν και μερικά ζώα – όπως καμήλες και νυχτερίδες – έχουν αναγνωριστεί ως πιθανοί φορείς.

Η χολέρα είναι μια από τις παλαιότερες γνωστές ιογενείς λοιμώξεις, με ορισμένες αναφορές για τη νόσο να χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ. Μεταξύ 1817 και 1923, αναφέρθηκαν έξι μεγάλα, καταστροφικά κύματα σε όλο τον κόσμο, αν και η τρέχουσα, έβδομη έξαρσή της είναι μακράν η πιο θανατηφόρα. Ξεκινώντας στην Ινδονησία το 1961, η ασθένεια μολύνει σήμερα περίπου 3-5 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο.

Η χολέρα προκαλείται από τα βακτήρια Vibrio cholerae. Ενώ οι περισσότερες λοιμώξεις δεν είναι σοβαρές, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο σοβαρές επιπλοκές, ακόμη και σε θάνατο σε ορισμένες περιπτώσεις. Ευτυχώς, οι χειρότερες μέρες της ασθένειας έχουν περάσει, αν και η χολέρα δεν λέει ακόμα να εξαλειφθεί. Πρόσφατα κρούσματα έχουν αναφερθεί από χώρες σε όλη την Ασία και την Αφρική, με τα μέρη που έχουν πληγεί περισσότερο να είναι το Καμερούν, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Μαλάουι, η Σομαλία, το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές και οι Φιλιππίνες.

Η ηπατίτιδα είναι μια φλεγμονή του ήπατος που προκαλείται συχνά από διάφορους μολυσματικούς ιούς, οι οποίοι συνήθως κατηγοριοποιούνται ως ηπατίτιδα Α, ηπατίτιδα Β και ούτω καθεξής. Είναι μια σοβαρή ασθένεια, καθώς ορισμένοι τύποι ηπατίτιδας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άλλες ασθένειες όπως σε καρκίνο.

Κάθε χρόνο περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από ηπατίτιδα και σχετικές επιπλοκές, καθιστώντας την πιο θανατηφόρα και πιο διαδεδομένη από τις περισσότερες ιογενείς ασθένειες που γνωρίζουμε.Θα μπορρούσε να κατηγοριοποιηθεί ως μια συνεχιζόμενη παγκόσμια πανδημία, όμως υπάρχουν ορισμένες περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα άσχημα. Το τελευταίο διάστημα 12 χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Δανίας, του Ισραήλ, της Ολλανδίας, της Ιταλίας, της Ρουμανίας, του Βελγίου και άλλων έχουν πληξεί άσχημα από την ηπατίτιδα, καθώς ήταν ιδιαίτερα θανατηφόρα για παιδιά κάτω των πέντε ετών.

Ο ιός Έμπολα είναι ένα από τους πιο θανατηφόρους που γνωρίζουμε, με τα ποσοστά θνησιμότητας να φτάνουν έως και το 90% σε ορισμένα κρούσματα. Είναι επίσης πολύ μολυσματικός και συνήθως εξαπλώνεται όταν ερχόμαστε σε επαφή με τα σωματικά υγρά κάποιου που έχει ήδη μολυνθεί.

Δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τον Έμπολα και δεν είμαστε καν σίγουροι πώς εξαπλώνεται. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο ιός μεταδίδεται πρώτα από τις νυχτερίδες, πριν μεταφερθεί σε άλλα ζώα – όπως οι χιμπατζήδες – και τελικά σε ανθρώπους ξενιστές.

Η ασθένεια ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στην κεντρική Αφρική το 1976, και από τότε, υπήρξε μεγάλη εξάπλωση στην κεντρική Αφρικής, ιδιαίτερα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η οποία ακόμα και σήμερα πλήττεται άσχημα.

Η πανδημία του HIV είναι μια από τις πιο μακροχρόνιες πανδημίες στην ιστορία, αφού έχουν εντοπιστεί πάνω από 79,3 εκατομμύρια κρούσματα από τότε που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1980. Περισσότεροι από 40 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από την ασθένεια και ενώ έχει εξαπλωθεί σε σχεδόν κάθε μέρος του κόσμου, η αφρικανική ήπειρος έχει αναδειχθεί ως η πιο ευάλωτη περιοχή.

Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει θεραπεία για τον HIV, αν και θα μπορούσε να ελεγχθεί με τη βοήθεια ορισμένων ιατρικών διαδικασιών και θεραπειών. Η ασθένεια μεταδίδεται συνήθως μέσω της σεξουαλικής επαφής χωρίς προστασία με ένα μολυσμένο άτομο.